Ordu: Asırlık Dereyolu'na Türk Mührü

Ordu'da 133 yıl önce Osmanlı İmparatorluğu döneminde projelendirilen, ancak maliyetinin yüksek olması, savaş ve siyasi sebeplerden dolayı bir türlü yapılamayan 'Dereyolu', Türk mühendis ve işçilerinin dağları taşları adeta delercesine verdiği mücadeleyle inşa ediliyor.

Karadeniz'i İç Anadolu'ya bağlayacak en kısa ve pratik yol olan Dereyolu sayesinde, Ordu-Mesudiye yolu 52 kilometre kısalacak. Halen 112 kilometre olan güzergah, Dereyolu sayesinde 60 kilometreye düşecek. Mevcut yolun sert virajlarla dolu olması sebebiyle saatte 30 kilometre hızla gidebilen araçlar, yeni yolun yapılması durumunda 60 kilometre hızla giderek kısa zamanda Mesudiye'ye varabilecek. Rakamların bu kadar kolay telaffuz edilmesine sebep olan kesim ise Türk mühendisleri oldu. Karadeniz'in dik dağ ve yamaçlarında bütün zor şartlara rağmen çalışmalarını sürdüren Türk mühendis ve işçileri, 133 yıldır yapılmayı bekleyen Dereyolu'nu her geçen bitirmeye doğru yaklaşıyor. Türk mühendis ve işçileri, inşa edilecek olan 60 kilometrelik güzergahın en zor bölümü olan Topçam-Belenyurt arasındaki 20 kilometrelik kısmın adeta 'Ferhat'ı oldu. 20 kilometrelik bölümde toplam uzunluğu 7 kilometre olan 13 tünel açılırken, güzergahın diğer bölümleri de stabilize hale getirildi. Karadeniz'in en sert coğrafi özelliklerini taşıyan güzergahta çalışmalar tüm hızıyla sürüyor. Çalışmaların gelecek yılın Temmuz ayında bitirilmesi planlanıyor.

DEREYOLU'NUN ASIRLIK HİKAYESİ

Dereyolu'nun hikayesi, Türkiye'nin ekonomik ve sosyal yönden gelişmesini istemeyen güçlerin tipik bir profili özelliğini taşıyor. Ordu-Sivas yolunun hayli yorucu ve sıkıntılı bir şekilde yüksek rakımdan geçmesi, kışın kardan sık sık kapanması üzerine ilk olarak 1873 yılından itibaren Melet Irmağı'nın geçtiği güzergah üzerinde planlanan Dereyolu Projesi, planlandığı yıllarda çok masraf gerektirdiği için yapılamadı. Daha sonra 1885-1890 yılları arasında mühendis olan Çıngıryan Efendi tarafından yeniden projelendirildi. Ancak bu çalışma bir ön incelemeden öteye gidemedi. 1908 yılında Erkan-ı Harp Yüzbaşısı Şevki Efendi tarafından gündeme getirilerek yeniden başlatılmak istendiyse de araya giren Trablus, Balkan ve 1. Dünya Savaşı, Milli Mücadele yıllarında Dereyolu unutuldu. Cumhuriyet'in ilanından sonra, memleketin imarı için çalışmalar başlayınca Dereyolu tekrar ortaya atıldı. 1926-1928 yıllarında yeniden projelendirildi. Zamanın Ordu Valisi Ali Kemal Aksüt tarafından 1929 yılının Aralık ayında güzergahın Ordu tarafından başlayan kısmı olan Çavuşoğlu boğazında düzenlenen bir törenle temeli atıldı. Çalışmalar ilerlerken, bu kez güzergahın değiştirilmesi tartışmaları yaşandı. 1931 yılında güzergah değiştirilerek, ırmağın solundan gerçekleştirilen çalışmalar, bu kez karşı taraftan sağından başlatıldı. Ancak çalışmalar 1933 yılından itibaren durduruldu. 60 kilometre uzunluğunda olan güzergah ülkedeki siyasi karışıklıklar, 2. Dünya Savaşı derken yıllarca gündeme gelmedi. 1950'li yıllarda Adnan Menderes hükümetinin yatırım hamleleri döneminde gündeme getirildiyse de, acil bir yatırım olarak görülmediği için kimse üzerine eğilmedi. İhtilaller, muhtarılar derken, bir ara 1970'li yıllarda yeniden gündeme sokuldu. Dereyolu bu kez NATO engeline takıldı. ABD-SSCB arasında cereyan eden soğuk savaş döneminde gündeme gelen Dereyolu, 'Bir Sovyet işgalinde tankların Karadeniz'den İç Anadolu'ya kolayca ulaşmasını sağlar' diye gündemden yine çıkarıldı. 1992 yılında zamanın Ordu Valisi Sami Seçkin döneminde, Çavuşoğlu boğazında düzenlenen törenle temeli atıldığı söylense de, yol 'köy grup yolu' kapsamından öteye gidemedi. AK Parti Hükümeti'nin gayretleriyle Dereyolu çalışmaları kesintisiz sürüyor.

Haberler