Oecd: IMF Anlaşması Türkiye'ye Yardımcı Olur (2 -Son)

OECD raporuna göre, Türkiye'de iç talep hızlı bir şekilde düştü. GSYİH'de büyüme 2008'de devamlı yavaşlama gösterdi. Özel tüketim harcamalarının 2007 ortalarından itibaren sürekli olarak zayıfladığı, zayıflamanın diğer OECD ülkelerinden fazla olduğu, ihracatın da önemli düşüşler kaydettiği belirtilen raporda, ihracattaki düşüşü, özellikle otomobil ve makine-ekipmanda olmak üzere ticaret ağırlıklı sanayi üretiminin izlediği hatırlatıldı.

Düşük kapasite kullanımının özel yatırımlarda rekor daralmayı tetiklediği, istihdamın 2008 sonlarında düşmeye başladığı, işgücünün düzenli olarak arttığı, tarım dışı işsizliğin 2009'un ilk aylarında yüzde 20'ye ulaştığı kaydedilen raporun Türkiye bölümünde şu saptamalar yapıldı:

-DIŞ DENGE VE ENLASYONDA İYİLEŞME-

-Cari işlemler açığı yavaşlayan iç talep ve düşen petrol fiyatlarına bağlı olarak 2009'un ilk çeyreğinde keskin bir şekilde azaldı.

-Ağustos 2008 - Nisan 2009 arasında Türk Lirasının ABD doları karşısındaki değer kaybı yüzde 35'i buldu, Türkiye'nin rekabet gücüne katkıda bulundu, ancak bu, baskı altındaki uluslar arası piyasaların etkisini karşılamak için yeterli değildi.

-Sermaye akışlarında süregelen azalmaya karşın dış kaynaklarda önemli bir darboğaz ortaya çıkmadı.

-Ticari kredi faizleri şu ana kadar orantılı olarak düşmedi, kredi standartları sıkı niteliğini sürdürdü, büyük ölçüde sağlıklı bankacılık sektörü karşısında faiz oranlarında daha ileri kesintiler ve bunun kredi oranlarına nüfus etmesi bekleniyor."

-PARASAL VE MALİ KOŞULLARIN DAHA DESTEKLEYİCİ OLMASI İÇİN-

OECD raporunda, 2009 bütçesi için harcama planlarının yüzde 4 GSYH artışı üzerine temellendirildiği, bunun da OECD tahminlerinin oldukça üzerinde bulunduğu belirtildi. Bütçede otomatik istikrar unsurların gelir tarafında kendi rollerini oynamalarına izin verilirken yetkililerin harcamalar üzerinde bir düzenleme yapılmasını beklemedikleri kaydedilen raporda, "Yüksek oranda kayıt dışılığa bağlı olarak Türkiye'deki 3 milyon işsizden 300 bini işsizlik sigortası altındayken, sosyal harcamaların da sınırlı bir rolü bulunuyor" denildi. Rapora şöyle devam edildi:

"-Türkiye'de aile ve diğer sosyal ağlar gelirin korunmasında merkezi bir rol oynuyorlar.

-2009'un ilk aylarında uygulanan KDV indirimleri, özel tüketim ve yatırımı hızlandırdı, hızlı ancak büyük olasılıkla geçici sonuçları oldu.

-Destekleyici parasal ve mali ortam sadece, piyasalar kamu finansmanının uzun vadeli sürdürülebilirliğine güvendiğinde etkili olacaktır. Türkiye'nin risk primi diğer yükselen piyasalar göre 2008'in son aylarından itibaren düşmüştür ve rakam 2009 Nisanı'nda ortalama yükselen piyasa oranının 120 baz puan altındaydı. Zamanlanmış kamu muhasebesi ve güvenilir bir çokyıllı harcama tavanı ortaya konularak orta vadeli mali çerçevenin güçlendirilmesi güveni pekiştirir. IMF ile yeni bir Stand-By Anlaşması'nın sonuçlandırılması da inanılır bir gözetim ve güvenilir bir fon kaynağı sağlayarak buna yardımcı olur.

-Türkiye için GSYİH büyümesinin 2009'da yüzde 6 kadar düşeceği ve 2010'da yeniden uluslar arası iyileşme ve mali ve parasal rahatlamaya bağlı olarak büyümeye başlayacağı tahmin ediliyor. Kısa ve orta vadeli risklerin göreceli olarak dengeli olduğu görülüyor. Öngörülenden daha çabuk bir uluslar arası iyileşme ve Türk ihracatçılarının sürdürülebilir rekabeti büyümede itme yaratabilir.

-Uluslararası koşullar kötüleşirse ya da Türkiye'nin makroekonomik çerçevesinin sürdürülebilirliğine güven zayıflarsa iyileşme gecikebilir."

-2010'DA HEP OLUMLU RAKAMLAR VAR-

OECD raporuna göre, 1998 yılı piyasa fiyatları bazında Türkiye'nin GSYH'si 2009'da yüzde 5.9 küçülecek. 2010'da ise GSYH yüzde 2.6 büyüyecek. OECD bu yıl özel tüketimin yüzde 4.4, gayrısafi sabit sermaye oluşumunun yüzde 18.3, nihai toplam talebin yüzde 6.2, toplam iç talebin yüzde 8.9, mal ve hizmet ihracatının yüzde 12, mal ve hizmet ithalatının yüzde 21.8 azalacağını öngördü. Cari işlemler dengesinin ise yüzde 2.1 açık vereceği tahmin edildi. Bu yıl kamu harcamaları yüzde 3, GSYH deflatörü yüzde 6.6 artacak.

OECD 2009'ta tüketici fiyatı endeksinin yüzde 6.3 artacağını, işsizlik oranının ise yüzde 15.2 olacağını tahmin etti.

OECD raporunda 2010 rakamlarının tamamında artış öngörüldü. Rapora göre 2010 yılında özel tüketim yüzde 1.7, kamu harcamaları yüzde 2.2, gayrısafi sabit sermaye oluşumu yüzde 8.6, nihai iç talep yüzde 3, toplam iç talep yüzde 3.1, mal ve hizmet ihracatı yüzde 2.8, mal ve hizmet ithalatı yüzde 5.1, GSYH ise yüzde 2.6 artacak. Gelecek yıl için GSYH deflatörü yüzde 6.5 olarak tahmin edildi, işsizlik ise bu yıldan daha fazla olacak ve yüzde 16.4 olacak. (ANKA) (ORH/YLD/BÜN)

Haberler