Nereye Attığınıza Dikkat Edin

Teknolojinin büyük bir hızla gelişmesi sonucu yeni ürünlerin eskiyi çöpe attırması nedeniyle tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de elektrikli ve elektronik atıklar sorun oldu. Başta buzdolabı, çamaşır makinası, televizyon gibi her ev ve işyerinde kullandığımız eşyaların yanı sıra bilgisayar ve benzeri diğer elektronik eşyalar, Türkiye'de henüz bu konuda bir yönetmelik çıkmadığından insan hayatını riske atacak şekilde ortalıkta dalışıyor. Şu anki tesbitlere göre, Türkiye'de çöplüklerde veya sağlıksız hurdalıklarda şu anda yüzde 50'si son derece tehlikeli 400 bin ton elektirikli ve elektronik atık bulunuyor. İçlerinde yüzlerce ton kurşun ve fosfor da bulunan bu atıkların ancak yüzde 10'u geri dönüşüme gidiyor. Geri kalanı ise insanları, canlıları ve doğayı zehirlemeye devam ediyor.

Almanya'nın Hannover kentinde 1999 yılında faaliyete geçen ve geri dönüşümde öncü kuruluşlardan biri olarak kabul edilen Exitcom'un İzmit'te şubesini açan, aynı zamanda çifte pasaportlu olan Mural İlgar, elektrikli ve elektronik atıkların hem Türkiye'nin hem tüm dünyanın kanayan bir yarası olduğunu söyledi.

İzmit'in Kartepe İlçesi'nde Suadiye semtinde kurulu Exsitcom tesislerinde ISO 14001: 2004 Çevre Yönetim Sistemi ilkeleri doğrultusunda elektrikli ve elektronik atıkların geri dönüşümü yapılıyor. Bu işi Almanya'daki tesislerde de yaptıklarını hatırlatan Murat İlgar, bu atıkların Türkiye'nin kanayan bir yarası olduğunu belirterek şunları söyledi:

400 BİN TON ELEKTRONİK ATIK

"Türkiye'nin kanayan bir yarası. Avrupa Birliği bununla ilgili yönetmelikler çıkararak bu durumu çözmüş durumda. Türkiye'de de yaklaşık 400 bin ton elektronik atık var. Elektronik atığın da istatistiğe göre yüzde 50'si zararlıdır. Bunun da yüzde 25'i televizyon ve monitörler ve yüzde 25'i buzdolapları ve ve bunların içerisinde bulunan gazlar. Bunların yüzde 1'lik bir kısmı florasanlar ve bunların içinde bulunan civa insan sağlığına son derece zararlı"

Türkiye'de şu anda bakanlığın yetki verdiği 8 tane firma bulunduğunu da belirten Murat İlgar, tesislerde gelen atıkları gruplara ayırdıklarını, Türkiye'deki ilk atık makine tesisinin de kendilerinde olduğunu söyledi. İlgar şöyle devam etti:

TONLARCA KURŞUN VE FOSFOR

"Türkiye'deki yaklaşık 400 bin ton atığın 100 bin tonu televizyon ve monitörler. BunalArın da yüzde 60'ının cam olduğunu düşünürsek, yaklaşık 60 bin ton televizyon camı Türkiye'de maalesef sokağa atılmakta ve her camda da yaklaşık 2 kg kurşun var. Şöyle bir istatistik var. 9 televizyon tüpü 1 milyon metreküp suyu kirletmekte. Eğer bunun önlemi alınmazsa yani yönetmelikler çıkıp, yönetmeliklerle de geri dönüşüm teşvik edilmezse Türkiye'de bu olay devam edecektir."

Avrupa Birliği'nin bununla ilgili yönetmelik çıkarttığını ve Türkiye'de de hemen bir çalışma yapılması gerektiğini söyleyen Murat İlgar, "Tabi Türkiye bu yönetmeliği nasıl çıkartır bilmiyoruz. Bu yönetmelikle Avrupa Birliği "kirleten öder" prensibiyle sorumluluğu üreticilere verdi. ve üreticiler özellikle televizyon ve buzdolapları çok daha zararlı olduğu için bunların atığını sübbanse ediyor. Yurtdışındaki yasalar şu anda bunun üzerine kuruludur. Türkiye'de de böyle bir şey bekliyoruz. Eğer olmazsa çıkacak yasanın da bir anlamı yok bizim için. "diyerek geri dönüşüm tesislerinin geleceğinin de buna bağlı olduğunu söyledi.

TELEVİZYON TÜPÜ DEYİP GEÇMEYİN

Murat İlgar, geri dönüşüm tesislerinin nasıl çalıştığını anlatırken, bir televizyon tüpünden de örnekler verdi. Ön ve arka cam diye ikiye ayrılan televizyon tüpünün ön cam kısmının normal cam olduğunu, önünde ise 8 gramlık bir fosfor tabakası bulunduğunu belirtti. Bu tesislerde ön ve arka camı ayırarak ön camdaki fosforu özel filtrelerle aldıklarını, arka camda bulunan yaklaşık 2 kilo kurşunun da ayrıştırılarak tekrar tüp üretimi için yurt dışına gönderdiklerini anlattı. 9 televizyon tüpünün 1 milyon metreküp suyu zehirleyebildiğini tekrarlayan İlgar şu uyarıyı yaptı:

"Bu sokağa atıldığında yağmur sularının etkisiyle içme suyumuza karışabilir. Şu anda sokağın dışında, bunlar belediyelerin depolama alanlarına da gidiyor. Türkiye'deki bir çok belediyenin de vahşi depolama yaptığını düşünürseniz ve her sene yaklaşık 10 bin kamyon monitor ve televizyon tüpünün sırf çöpe gittiğini düşünürseniz artık hesabını siz yapın. Televizyondaki kurşunlar, buzdolabındaki yağlar ve floresandaki civa havaya ve toprağa karışıyor. "

Haberler