Mühendis Murat: Yediğimizden içtiğimize pek çok şeyde doğal olarak radyasyon var

NÜKLEER Enerji Mühendisi Onur Murat, radyasyonun günlük hayatın bir parçası olduğunu belirterek, "Yediğimizden içtiğimize pek çok şeyde doğal olarak radyasyon var" dedi.

Almanya'da Karlsruhe Teknoloji Entitüsü'nde Nükleer Mühendislik bölümünde 'Nükleer kazalar ve radyasyon güvenliği' üzerine çalışan Nükleer Enerji Mühendisi Onur Murat, radyasyon ile ilgili bilinmeyenleri ve doğru bilinen yanlışları anlattı. İnsanların radyasyon korkusunun daha çok bilmemekten kaynaklandığına belirten Murat, "Radyasyon öyle bir korku ki, doğal hayatımızda da yeri olduğunu anlatmak için yapılan bir kıyaslama bile tepkilere sebep olabiliyor. Ön yargıları, korkuları aşmanın tek yolu; araştırmak ve öğrenmek ve bilime inanmaktır. İnsanlar, radyasyon kelimesini duyduğunda genellikle akıllarına önce nükleer santral, nükleer güç ve radyoaktivite gelir, ancak radyasyonun birçok farklı formu vardır ve farklı kaynaktan gelir. Yediğimizden içtiğimize pek çok şeyde doğal olarak var" dedi.

Murat, radyasyonun günlük hayatın bir parçası olduğunu ifade ederek, "Radyasyon her zaman etrafımızda birçok şekilde yer alıyor. Doğal ve yapay radyasyon kaynakları var. İnsan yapımı radyoaktif kaynaklar ve X-ışını üreten cihazlar yapay radyasyonlara örnek olarak verilebilir. Doğal radyasyon ise uzaydan gelen kozmik ışınlardan toprakta bulunan radyoaktif izotoplara, oturduğumuz evdeki yapı malzemelerine kadar pek çok şeyde vardır. Topraktaki izotoplar besinler aracılığıyla ya da gaz halinde bulunanlar solunum yoluyla vücudumuza taşınabilir. Patates, muz, bezelye, et gibi birçok yiyecekte, içtiğimiz suda bile çok düşük miktarda doğal radyoaktif maddeler bulunur. Solunum yoluyla vücudumuza aldığımız ve doğal kaynaklardan biri olan radon gazı ise uranyum elementi kaynaklı olup yer kabuğundan atmosfere taşınır. Oturduğu arazinin yapısına bağlı olarak binalarda radon gazı birikmesi meydana gelebilmektedir. Özellikle kapalı ve havalandırılmayan bina bölümlerinde bu gazın birikmesi halk sağlığını tehdit edebilecek boyutlara ulaşabilir. Yıllık alınan toplam dozun yüzde 30-40'lık bölümü bu gaz kaynaklı olabilir. Sürekli olarak maruz kaldığımız doğal radyasyon yıllık aldığımız toplam dozun ancak yarısını oluşturmaktadır" diye konuştu.

TÜKETTİĞİMİZ BESİNLERDE VAR

Radyasyon konusunda insanları bilgilendirirken daha kolay anlaşılması için bazı örnekler üzerinden kıyaslamalar yapıldığının altını çizen Murat, "En sık karşılaşılan doğal radyasyon örneklerinden biri Potasyum-40 izotopudur. Tükettiğimiz kırmızı et, patates, havuç, muz ve birçok gıda ürününde bu izotop bulunmaktadır. İnsanlar kıyaslama yapıldığında daha net algılayabilirler. O nedenle uzmanlar radyasyon oranlarını günlük hayatımızdan anlaşılır örneklerle anlatırlar. Kullandığımız eşyalar, içilen sigara, yediğimiz yiyecekler gibi. İçinde potasyum bulunan yiyeceklerle ilgili üzerinden radyasyon kıyaslaması yapıldığında bunun bazı üreticilerin tepkilerine neden olduğunu görürüz. Aslında bu gıdalarla alınan radyasyon miktarının nükleer güç santrallerinden kaynaklı dozlarla kıyaslanması, bunların birbirleriyle karşılaştırılabilir seviyelerde olduğunu göstermek için yapılmaktadır. Radyasyonun nükleer güç santrali kaynaklı olmadığı, doğal hayatımızda da yeri olduğunu göstermek için de bu örnekler verilmektedir. Örneğin potasyum açısından zengin olan muzdan günde 400 tane gibi sınır değerde yemiyorsanız muzdaki radyasyon seviyesi çok da önemli değildir" ifadelerini kullandı.

İnsanların sıklıkla radyasyona maruz kalma konusunda en büyük korkusunun kanser olduğunu vurgulayan Murat, bu riskin artması için büyük miktarlarda radyasyon gerektiğini sözlerine ekledi.

Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Güncel