Merkez Bankası Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti Yayınlandı

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, Mayıs ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,49 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 10,74'e yükseldi belirtildi.

Merkez Bankası PPK toplantı özeti yayınlandı. Açıklamaya göre, "Mayıs ayında gıda ve enerji fiyatlarındaki artışlar enflasyon üzerinde belirleyici olmaya devam etti. Mayıs ayı itibarıyla yıllık enflasyonun yaklaşık 7 puanlık kısmı da söz konusu gruplardaki fiyat artışlarından kaynaklandı.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlarındaki yıllık artışının 2003 temel yıllı endeks tarihindeki en yüksek seviye olan yüzde 15,69'a yükseldiği belirtilen açıklamada ayrıca şöyle denildi:

"Taze meyve-sebze fiyatlarındaki düzeltmeye rağmen diğer işlenmemiş gıda ürünlerinde gözlenen artışlar nedeniyle işlenmemiş gıda ürünlerindeki yıllık fiyat artış oranı Mayıs ayında yükselerek yüzde 8,26 olarak gerçekleşmiştir. Taze meyve-sebze fiyatlarındaki düzeltmenin Haziran ayında da süreceği tahmin edilmektedir. İşlenmiş gıda ürünleri fiyatlarında ise aylık artışlar Mayıs ayında da sürmüş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 22,83'e ulaşmıştır. Özellikle, ekmek ve tahıllar ile katı ve sıvı yağlar alt gruplarındaki yüksek artışlar sürmektedir. İşlenmiş gıda grubundaki yıllık fiyat artışlarının bir süre daha yüksek seyrini koruması beklenmektedir." Enerji fiyatlarının Mayıs ayında yüzde 0,77 oranında artarak, grup yıllık enflasyonun yüzde 17,70'e yükseldiği ifade edilen açıklamada, bu gelişmede uluslararası petrol fiyatlarındaki yükselişlere paralel olarak yüzde 2,58 oranında artan akaryakıt fiyatlarının etkisinin hissedildiği de belirtildi.

Otomatik fiyatlama uygulamasının başlaması ile özellikle elektrik tarifelerinde yeni ayarlamaların yapılmasının gündemde olmasının, yurt içi enerji fiyatlarının kısa vadede yükselmeye devam edeceğine işaret ettiği belirtilen açıklamaya göre, enerji ve işlenmemiş gıda dışı mal grubu yıllık enflasyonu, Mayıs ayında 1,35 puan artarak yüzde 9,90'a yükseldi. Bu gruptaki yıllık enflasyonun yaklaşık 7,40 puanı da işlenmiş gıda ürünlerindeki fiyat artışlarından kaynaklandı.

Gıda ve enerji fiyat artışlarının hizmet fiyatlarında Mayıs ayında da etkili olmayı sürdürdüğü ifade edilen açıklamada ayrıca şu verilere yer verildi:

"Yemek hizmetleri bu dönemde yüzde 1,82 oranında artarken, ulaştırma hizmetleri fiyatları da yüzde 1,79 oranında artmıştır. Söz konusu iki hizmet alt grubundaki fiyat artışları, yüzde 9,86 olan yıllık hizmet grubu fiyat artışının yaklaşık yarısını oluşturmaktadır. Para Politikası Kurulu, yemek ve ulaştırma hizmetleri dışındaki hizmet fiyatlarının göreli olarak daha olumlu seyrettiğine ve yıllık kira enflasyonundaki gerilemenin Mayıs ayıyla birlikte son bir yıl içinde yaklaşık 6 puana ulaştığına dikkat çekmiştir.

Süregelen arz şoklarının doğrudan ve dolaylı yansımaları ile temel enflasyon göstergelerindeki yukarı yönlü hareket sürmüştür. Para Politikası Kurulu, yıllık enflasyonun önümüzdeki aylarda baz etkisinin de katkısıyla yüksek seyrini koruyacağını kaydetmiş, yılın son çeyreğinden itibaren ise kademeli olarak düşüş eğilimine gireceği değerlendirmesinde bulunmuştur." "ENFLASYONU ETKİLEYEN UNSURLAR" Yılın ilk yarısına ilişkin mevcut göstergelerin iktisadi faaliyette yavaşlama sinyalleri içerdiğine dikkat çekilen açıklamada, mevsimsellikten arındırılmış verilerle sanayi üretiminin yılın ilk dört aylık döneminde 2007 yılının son çeyreğine kıyasla önemli bir değişim gösterdiği ifade edildi.

Açıklamada, uluslararası kredi piyasalarındaki sorunların yansımalarının iç talebi yavaşlatmaya devam ettiği belirtilerek, mevsimsellikten arındırılmış CNBC-e tüketim endeksinin yılın ilk çeyreğinde gerilerken, Nisan ve Mayıs aylarında da bu eğilimini sürdürdüğü ifade edildi. Yurt içine yapılan otomobil ve beyaz eşya satışları ile tüketim malları ithalatının da yılın ilk çeyreğine ilişkin bu görünümü desteklediği kaydedildi.

Kurulun 2007 yılında ve 2008 yılının ilk iki aylık döneminde imalat sanayiinde lokomotif sektörlerden biri olan ve iç talebe duyarlı kalemleri içeren kimyasal madde ürünleri imalatının Mart-Nisan döneminde aylık ve yıllık bazda ciddi biçimde gerileyerek sanayi üretimi büyümesine negatif katkı yaptığının altını çizdiği ifade edilen açıklamaya göre, "Mevsimsellikten arındırılmış veriler incelendiğinde tüketim malı ithalatının Nisan ayında ilk çeyrek ortalamasının altında gerçekleştiği görülmektedir.

Küresel kredi piyasalarındaki sorunların yurt içine yansımaları tüketim talebini sınırlamaya devam etmektedir. Küresel risklerin belirginleşmeye başladığı Eylül ayından bu yana düşüş eğiliminde olan CNBC-e tüketici güven endeksi, Mayıs ayında bir miktar toparlanmasına rağmen düşük düzeylerde seyretmektedir. Nisan ve Mayıs aylarına ilişkin güncel veriler de reel tüketici kredisi kullanımındaki yavaşlamanın sürdüğünü göstermektedir." Açıklamada, Kurulun gıda fiyatlarındaki yüksek oranlı artışların ve devam eden belirsizlik algılamasının, zorunlu tüketim harcamaları dışındaki mal gruplarına yönelik talebi sınırlamakta olduğu değerlendirmesi yaptığı belirtilirken şöyle devam edildi:

"Tüketici Eğilim Anketi'nde yer alan yarı-dayanıklı ve dayanıklı mal satın alma ihtimaline ilişkin göstergeler bu değerlendirmeyi desteklemektedir.

Küresel ve yurt içi belirsizlik algılamaları yatırım eğilimini de olumsuz etkilemektedir. Bu çerçevede Kurul, yeni kurulan şirket sayısının 2008 yılının ilk yarısında sergilediği düşüş eğilimine dikkat çekmiştir.

Makine-teçhizat imalatındaki durağan seyir, iç talep kaynaklı olarak Nisan ayında da devam etmiştir. İlk çeyrekte dönemlik bazda gerileyen ticari araç yurt içi satışlarının düşüş eğilimi Nisan ve Mayıs aylarında sürmüştür. Bunun yanında, mevsimsellikten arındırılmi'fdllık kira enflasyonundaki gerilemenin Mayıs ayıyla birış verilerle yılın ilk çeyreğinde azalış gözlenen sermaye malları ithalatının Nisan ayında da gerilemeye devam etmesi, yatırım talebindeki yavaşlamayı teyid etmektedir.

İnşaat faaliyetlerindeki yavaşlamaya paralel olarak 2007 yılında üretim artışı duran metalik olmayan mineral maddeler üretimi, 2008 yılının ilk dört aylık döneminde yıllık yüzde 6,9 oranında büyüyerek sanayi üretimine olumlu katkı yapmıştır. İnşaat istihdamının ilk çeyrekte artış göstermesi geçen yıla kıyasla göreli bir toparlanmaya işaret etse de kredi koşullarındaki sıkılaşmanın ve süregelen belirsizlik algılamalarının konut sektörünü olumsuz etkilemeye devam edeceği düşünülmektedir. Tüketici Eğilim Anketinde yer alan konut satın alma ihtimaline ilişkin veriler bu görüşü desteklemektedir.

İşgücü piyasasına ilişkin veriler, yılın ilk çeyreğinde hizmetler sektörü istihdamındaki yavaşlamanın sürdüğüne işaret etmektedir. Bu doğrultuda, ekonomi genelinde birim işgücü maliyetlerindeki görünümün enflasyon üzerinde baskı oluşturmadığı düşünülmektedir.

Dış talep göreli olarak güçlü seyretmektedir. Nisan ayı itibarıyla mevsimsellikten arındırılmış veriler ilk çeyrek ortalamasına kıyasla dış talepteki büyümenin sürdüğüne işaret etmiştir. İhracatın bu seyri ithalatta son dönemde gözlenen belirgin yavaşlama ile birlikte değerlendirildiğinde, yılın ikinci çeyreğinde net ihracatın büyümeye katkısının bir önceki döneme kıyasla artması beklenmektedir.

Sonuç olarak, yakın dönemde arz ve talep koşullarına ilişkin veriler Nisan Enflasyon Raporu'nda sunulan öngörülerle uyumlu seyretmiştir. Bu çerçevede, toplam talep koşulları enflasyonu düşürücü yönde katkı sağlamaya devam etmektedir." "PARA POLİTİKASI VE RİSKLER" Açıklamaya göre, Kurul, Nisan Enflasyon Raporu'nda farklı varsayımlara göre sunulan enflasyon görünümünü yeni veriler çerçevesinde gözden geçirdi.

İşlenmemiş gıda fiyatlarında nispeten olumlu gelişmelerin gözlendiği, petrol fiyatlarının ise Nisan Enflasyon Raporu'ndaki varsayımların belirgin olarak üzerinde seyrettiği belirtildi. Bu gelişmeler doğrultusunda güncellenen tahminlere göre enflasyonun yılın son çeyreğinden itibaren kademeli bir düşüş eğilimine girerek 2009 sonunda yüzde 7,5 olan hedefe yakın gerçekleşeceği öngörülüyor.

Kurul, kredi koşullarındaki sıkılaşmanın ve tüketici güvenindeki zayıflamanın iç talebi yavaşlatmaya devam ettiğini belirtmiş ve bu durumun enflasyondaki düşüşe destek verdiğinin altını çizdi. Açıklamada, ulaştırma ve yemek hizmetleri haricindeki hizmet kalemlerindeki fiyat artışlarında hızlanma gözlenmemesinin de bu görüşü desteklediği ifade edildi. Bununla birlikte, arz şoklarının uzunca bir süredir devam ediyor olmasının da enflasyondaki düşüş sürecini geciktirdiği ve enflasyon bekleyişlerini olumsuz etkilediği kaydedildi. Açıklamaya göre, bu doğrultuda Mayıs ve Haziran aylarında gerçekleştirilen parasal sıkılaştırmanın beklentileri düzeltmek ve genel fiyatlama davranışlarındaki olası bozulmayı engellemek amacı taşıdığı vurgulanmalı. Merkez Bankası'nın para politikasını şekillendirirken önümüzdeki rfdllık kira enflasyonundaki gerilemenin Mayıs ayıyla birüç yıl için sırasıyla yüzde 7,5, yüzde 6,5 ve yüzde 5,5 olarak belirlenen hedefleri göz önüne aldığı ifade edilen açıklamada ayrıca şöyle denildi:

"İktisadi birimlerin de beklentilerini oluştururken bu hedefleri esas alması, arz yönlü şokların ekonomi üzerindeki maliyetlerinin sınırlı kalması açısından önem taşımaktadır.

Kurul, toplantıda ayrıca piyasadaki likiditeye ilişkin öngörüleri ve likidite yönetim stratejisini değerlendirmiştir. 2008 yılının ilk yarısında döviz alım ihale miktarının düşürülmesi, hazinenin döviz cinsinden daha az borçlanması ve para talebinde gözlenen artış gibi gelişmelerle gecelik piyasada çekilen fazla likidite azalış göstermiştir. Bu gelişmelere bağlı olarak zaman zaman piyasada likidite açığı ortaya çıkmıştır. Bu dönemlerde Merkez Bankası repo ihaleleri ile gerekli likiditeyi sağlamış ve ihale tutarlarını belirlerken gecelik piyasadaki faizlerin merkez bankası borçlanma faizine yakın seviyelerde oluşmasını hedeflemiştir. Mevcut koşullar altında önümüzdeki dönemde kalıcı bir likidite açığı oluşması beklenmemekte olup, gecelik piyasadaki faizlerin genelde Merkez Bankası borçlanma faizlerine yakın gerçekleşmesi amaçlanacaktır. Diğer bir ifadeyle, Merkez Bankası gecelik borçlanma faizi para politikası açısından referans faiz oranı olma niteliğini sürdürecektir." Önümüzdeki dönemde enflasyon görünümüne dair önemli risklerin bulunduğu uyarısına yer verilen açıklamada bu riskler şöyle sıralandı:

"Enerji fiyatlarına ilişkin belirsizlikler sürmektedir. Petrol fiyatlarındaki gelişmeler bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de enflasyon görünümü üzerindeki risk oluşturmaktadır. Elektrik tarifelerinde otomatik fiyatlamaya geçişin gündemde olması yurt içi enerji fiyatlarının önümüzdeki dönemde artmaya devam edebileceğine işaret etmektedir. Merkez Bankası, enerji fiyatlarına ilişkin belirsizlikleri göz önüne alarak enflasyon tahminlerini alternatif senaryolara göre sunmaya devam edecektir.

Küresel ekonomide orta vadeli enflasyon baskılarının boyutunun henüz netleşmemiş olması ve finansal piyasalardaki sorunların yansımaları konusundaki belirsizliklerin devam etmesi temel risk unsurları olarak önemini korumaktadır. Söz konusu risklerin canlılığını koruması küresel risk iştahının azalmasına ve gelişmekte olan ekonomilere sermaye akışının yavaşlamasına yol açmaktadır. Kurul, enflasyondaki orta vadeli düşüşü tehdit etmediği sürece piyasalardaki geçici dalgalanmalara politika faizleri aracılığıyla hemen tepki vermeyeceğini, ancak fiyatlama davranışlarına ilişkin risklerin belirginleşmesi halinde gerekli parasal sıkılaştırmayı yapmakta tereddüt etmeyeceğini bir kere daha vurgulamıştır." Sonuç olarak, süregelen belirsizlik algılamaları ve arz yönlü şokların enflasyon üzerinde yukarı yönlü risk oluşturduğu ifade edilen açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"Merkez Bankası, söz konusu risklerin genel fiyatlama davranışlarını olumsuz etkilemesini önlemek amacıyla, gerektiğinde ölçülü bir faiz artışına gidebilecektir. Bu çerçevede, önümüzdeki dönemde enflasyon görünümüne ilişkin açıklanacak veriler dikkatle takip edilecektir. Bundan sonraki olası faiz artışiının miktarı ve zamanlaması küresel piyasalardaki gelişmelere, dış talebe, maliye politikası uygulamalarına ve orta vadeli enflasyon görünümünü etkileyen diğer unsurlara bağlı olacaktır.

Fiyat istikrarına ulaşılabilmesi için basiretli bir para politikası gereklidir, fakat bu tek başına yeterli değildir. Uygulanan maliye politikaları ve yapısal reform süreci de en az para politikası kadar önem taşımaktadır. Özellikle mevcut konjonktürde ekonomimizin dayanıklılığını koruması için mali disiplin ve yapısal düzenlemelerin devamlılığı kritik önem taşımaktadır. Bu çerçevede, Avrupa Birliği'ne uyum ve yakınsama sürecinin devam etmesi ve yapısal reformların hayata geçirilmesi konusundaki çabaların sürekliliği önemini korumaktadır.

Özellikle, mali disiplinin kalitesini artırmaya ve verimlilik artışlarının devamlılığını sağlamaya yönelik yapısal düzenlemeler konusundaki gelişmeler gerek makroekonomik istikrar gerekse fiyat istikrarı açısından yakından izlenmektedir." (CY-ÖK-S)

Haberler