Merkez Bankası Haziran Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ( Tcmb ) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'na göre, temel mal enflasyonu tüm alt gruplarda

yükselirken, hizmet enflasyonu normalleşme sürecinin etkilediği kalemler

öncülüğünde arttı.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) haziran ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 1,13 arttığını ve yıllık enflasyonun 1,23 puan yükselerek yüzde 12,62 olduğunu açıklamasının ardından TCMB'nin Haziran Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayımlandı.

Rapora göre, enerji fiyatları uluslararası

petrol fiyatlarındaki toparlanmaya bağlı olarak artarken, gıda yıllık

enflasyonu yatay bir seyir izledi. Temel mal enflasyonu tüm alt gruplarda

yükselirken, hizmet enflasyonu normalleşme sürecinin etkilediği kalemler

öncülüğünde arttı. Bu görünüm altında B ve C göstergelerinin yıllık

enflasyonu ve eğilimi yükseldi. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,74 ve 1,32

puan artarak yüzde 11,95 ve yüzde 11,64 olarak gerçekleşti.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, enerji ve

hizmet katkıları sırasıyla 0,58, 0,45 ve 0,23 puan arttı, gıda grubunun katkısında belirgin bir değişim

olmadı.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle 3 aylık ortalamalara göre B ve C göstergelerinin eğilimlerinde artış

gözlendi. Bu dönemde hem hizmet hem de temel mal grubunda enflasyon eğilimi

yükseldi.

Kira yıllık enflasyonunda yavaşlama eğilimi sürüyor

Hizmet fiyatları haziran ayında yüzde 2,09 arttı, grup yıllık enflasyonu 0,48 puan yükselişle

yüzde 11,76 oldu. Yıllık enflasyon, kira dışındaki alt gruplarda arttı. En belirgin yükseliş, ulaştırma grubunda kaydedildi. Ulaştırma hizmetlerinde normalleşme süreci ile birlikte uçak bileti (yüzde 12,39) ve şehirler arası otobüs ücretlerindeki (yüzde 23,52) artışlar öne çıktı.

Kapasite

sınırlamasına tabi olan lokanta-otel grubunda, gerek yiyecek ve içecek hizmetlerinde gerekse konaklama

hizmetlerinde fiyatlar yükseldi. Diğer hizmetler grubunda ise eğitim ve paket turlar ile berber ve

kuaför hizmetleri fiyatlarındaki artışlar dikkati çekti. Haberleşme hizmetleri fiyatlarındaki artışta posta

hizmetleri, telefonla görüşme ve internet ücreti öne çıktı. Kira yıllık enflasyonunda yavaşlama eğilimi

bu dönemde de devam etti.

Enerji yıllık enflasyonu yüzde 9,12'ye ulaştı

Temel mal grubu yıllık enflasyonu, haziran ayında 2,13 puan artarak yüzde 11,39 oldu. Bu

dönemde yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükseldi. Fiyatlar üzerinde, birikimli döviz kuru etkileri ve

salgına bağlı birim maliyet artışları ile normalleşme süreciyle birlikte bazı gruplara yönelik güçlenen talep

de etkili oldu.

Dayanıklı mal grubu fiyatları, otomobil, beyaz eşya ile diğer elektrikli ve

elektriksiz aletlerin öncülüğünde yüzde 2,88 artarken, giyim ve ayakkabı grubu fiyatlarındaki

değişim yüzde 1,15 ile tarihsel ortalamanın üzerinde gerçekleşti. Bu dönemde diğer temel mallarda

da fiyatlar bir önceki aya göre belirgin bir oranda arttı.

Enerji grubu fiyatları haziranda yüzde 2,62 arttı. Bu dönemde uluslararası

petrol fiyatlarındaki toparlanmaya bağlı olarak akaryakıt ve tüp gaz fiyatları sırasıyla yüzde 6,59 ve yüzde

3,58 yükseldi. Ayrıca, bu dönemde şebeke suyu fiyatları yüzde 1,75 artış

kaydetti. Bu gelişmeler ile enerji yıllık enflasyonu, 3,89 puan yükselerek yüzde 9,12'ye ulaştı.

Taze meyve ve sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon azalışını sürdürdü

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu, haziran ayında 0,06 puan artarak yüzde 12,93 oldu. İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki mevsimsel düşüşün geçen yıla kıyasla daha sınırlı olması

sonucunda grup yıllık enflasyonu yüzde 12,29'a yükseldi. Bu gelişmede, taze meyve yıllık

enflasyonundaki azalışa karşın sebze yıllık enflasyonunun yüzde 21,39'a yükselmesi belirleyici oldu.

Diğer işlenmemiş gıda grubunda bakliyat, kuru yemiş ve pirinç fiyatlarındaki yükselişler devam ederken, son

aylarda belirgin olarak artan kırmızı et fiyatları haziranda geriledi. İşlenmiş gıda grubunda ise aylık fiyat artışı son döneme kıyasla daha ılımlı gerçekleşirken (yüzde 0,58), baz etkisinin de desteğiyle işlenmiş

gıda yıllık enflasyonu yüzde 13,41'e geriledi. Bu gelişmelerle taze meyve ve sebze dışı gıda

grubunda yıllık enflasyon azalışını sürdürdü.

Asgari maktu Özel Tüketim Vergisi'nin mayıs ayında yükseltilmesinin bu döneme sarkan etkisiyle tütün

ürünleri fiyatları haziranda yüzde 0,92 oranında arttı. Bu grupta yıllık enflasyon bir miktar

yükseldi.

Yİ-ÜFE

Yurt içi üretici fiyatları haziranda yüzde 0,69 arttı, yıllık enflasyon yüzde 6,17 oldu. Yakın dönemdeki döviz kuru görünümüne de bağlı olarak petrol ve ana metal hariç

imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış eğilimi bu dönemde azaldı.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon dayanıklı ve dayanıksız tüketim mallarında

gerilerken, enerji ve sermaye malları gruplarında yükseldi, ara malında yataya yakın seyretti.

Aylık bazda, enerji fiyatlarındaki artışta uluslararası petrol fiyatlarındaki

görünüme bağlı olarak rafine edilmiş petrol ürünleri ve ham petrol ile gaz imalatı fiyatları belirleyici

oldu. Sermaye malları grubunda motorlu kara taşıtları ile parça ve aksesuarlarının yanı sıra makineler, dayanıksız tüketim mallarında fırın ürünleri ve unlu mamul fiyatlarındaki artışlar etkili oldu.

Ara

malları fiyatlarındaki düşüşte demir-çelik ve ferro alaşımlar, tekstil ipliği, temel kimyasallar ve kağıt

ürünleri öne çıkarken, dayanıklı tüketim malları fiyatları başka yerlerde sınıflandırılmamış ulaşım araçları

öncülüğünde geriledi. Özetle, haziran ayında üretici fiyatlarının yıllık enflasyonu artarken, ana eğilimi

yavaşladı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası TCMB Ekonomi Haberler