Madencilik Sektörü Bilimden Uzak Kalmamalı"

AYŞE YILDIZ - Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Gürhan Yalçın, maden ocaklarında küçük bir ihmalin dahi grizu patlamalarına neden olabildiğini belirterek "Maden ocaklarında gazın oluşmasını önlemek mümkün değil çünkü kömür damarlarının içerisine girmiş, taneciklerin, gözeneklerin içerisine hapsolmuş gazları asla bertaraf edemeyiz." dedi.

Yalçın, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Antalya'nın Kemer ilçesinde kömür madeninde metan gazı sıkışması sonucu 2 kişinin hayatını kaybettiği ve 13 kişinin gazdan etkilendiğini hatırlatarak ailelere sabır diledi.

Yalçın, Kemer bölgesinde yapılan araştırmalara göre, permiyen dönemine ait kömürleşme olayları olduğunu ve bölgede taş kömürü bulunduğunu söyledi. Taş kömürünün içerisinde metan gazı bulunabildiğini dile getiren Yalçın, şöyle devam etti:

"Kömür oluşumunda, bakterilerin, bitkilerin zaman, basınç ve milyonlarca yıl süreçler içerisinde yerin altında kalan bu kısımların kömürleşme sürecine girdiklerini biliyoruz. Kömürleşmeyle beraber metan gazı, bu kömürleşme süreci içerisindeki karbon birimlerinin arasına absorbe olurlar. Bu gazlar da kömürlerle birlikte karbonik malzemeyle bulunurlar. Bunların açığa çıkması sorunlarımızı ortaya çıkarıyor."

"Etkileri yüksek olduğu için birazcık daha ön plana çıkıyor"

Yalçın, metanın kömür madenciliğinde sıkça karşılaşılan bir gaz olduğuna dikkati çekerek bunun yanı sıra karbondioksit, karbonmonoksit gazlarının da olduğunu anlattı. Her gazın etkili olduğunu belirten Yalçın, şunları söyledi:

"Ama en çok dikkatimizi çeken metan gazı çünkü metan gazı yoğun bir basınçla açığa çıkıp, havayla karşılaştığında grizu patlamasına neden oluyor. Etkileri yüksek olduğu için birazcık daha ön plana çıkıyor. Aslında hepsinin de öldürücülük özelliği var, grizu yanıcılık özelliğiyle ortaya çıkar. Normal bir ateşin 8 ila 15 kat daha yüksek sıcaklığına ulaşabilen bir sıcaklığa ulaşması açısından birazcık şiddetli göstergesi var. Bundan dolayı ön plana çıkıyor."

"İş sağlığı güvenliği uzmanının çalıştırılması gerekiyor"

Yalçın, maden ocaklarında metan gazı sıkışmasının yaşanmaması için Maden İşleri Genel Müdürlüğünün ruhsatlandırma yaparken gerekli tedbirlerin alınmasını söylediğini, maden mühendislerinin de her ocakta görev alması gerektiğini ifade etti.

Gaz ölçümlerinin düzenli yapılması gerektiğine işaret eden Yalçın, metan gazı için taşınabilen uygun dedektörler olduğunu ve gaz ölçümlerinin yapılabildiğini dile getirdi. Yalçın, şöyle konuştu:

"Maden ocaklarında gazın oluşmasını önlemek mümkün değil çünkü kömür damarlarının içerisine girmiş, taneciklerin, gözeneklerin içerisine hapsolmuş gazları asla bertaraf edemeyiz. Düzenli olarak çıkışlarını sağlayıp, uygun havalandırma koşullarıyla dışarıya atılımını sağlarız. Dedektörle kontrollerini teknik olarak da galerilerinin havalandırılmasını yapmamız gerekiyor. Bu tür yerlerde iş sağlığı güvenliği uzmanının çalıştırılması gerekiyor."

"Kişisel koruyucu maskeleri bulunması gerekiyor"

Soma faciasından sonra denetleme mekanizmasının arttığını ve hassasiyet oluştuğunu anlatan Yalçın, uygun koruma tedbirlerinin alınmasının önemli olduğunu söyledi. Yalçın, metan gazı zehirlenmelerini önlemek için normal tedbirlerin yanında çevresel tedbirlerin de önemli olduğunu anlattı.

Tedbirlerin hiçbir şekilde ihmal edilmemesi gerektiğini vurgulayan Yalçın, şunları kaydetti:

"Küçük bir ihmal bile gaz basıncının ani çıkış neticesinde grizu patlamasına neden olabilir. Grizu öyle bir şey ki yer altındaki galeride uçuşan karbon taneciklerinin alev almasını sağlıyor. Böylesi bir durumda boğulmanın yanında bir de yanma şiddeti var. Çok yüksek sorunlar oluşturabiliyor. Onun için metan gazı oluşunca çıkmaya başladığında uyarı sistemleri devreye girecektir. Havalandırma sistemleri maksimum düzeyde çalışması ve işçilerin bulundukları yeri terk etmesi gerekiyor. Maden ocaklarında mutlaka kişisel koruyucu maskeleri bulunması gerekiyor. Madencilik sektöründe çalışan işletmelerin bilimden uzak kalmamaları, mutlaka iletişim içerisinde olmaları gerekiyor. Bilimsel destekler birçok olumsuzluğun önüne geçecektir."

Akdeniz Üniversitesi Antalya Politika Güncel Haberler