TÜM KATEGORİLER
Lübnan'ın Son Fes Ustası Mesleğini Ayakta Tutmak İçin Direniyor
MUHAMMED ALİ AKMAN - Lübnan'ın son fes ustası Muhammed Eş-Şaar, ata yadigarı mesleğinin yok olup gitmemesi için mücadele ediyor.
Lübnan'ın Trablus kentindeki tarihi çarşıda küçük bir dükkanda klasik Osmanlı fesi üreten 32 yaşındaki Şaar, "Lübnan'ın son fes üreticisi olarak mesleğimi devam ettirmeye gayret ediyorum. Ancak ekonomik sıkıntılar ve yeterince tanınmadığımız için fes üretimi mesleği sona erme riskiyle karşı karşıya." dedi.
Fes üretimi ve yaşadıkları sorunlar hakkında AA muhabirine konuşan Şaar, Lübnan'da çok eski tarihlere dayanan fes üretimi mesleğini, dedesinden öğrendiğini ve yaklaşık 15 senedir yaptığını söyledi.
Şaar, çocukluğundan beri feslerin ve fes kalıplarının arasında olduğunu belirterek, "Bu mesleği çok seviyorum ve sona ermemesi için mücadele ediyorum. Ben dedemden öğrendim, dedem de babasından öğrenmiş. Ancak çocuklarımın bu mesleği devam ettireceğini düşünmüyorum. Ekonomik sıkıntılar nedeniyle benim bile daha ne kadar bu mesleği yapmaya direneceğim belli değil." ifadelerini kullandı.
Getirisi olmadığı için fes üretimi tercih edilmiyor
Lübnan'da bu mesleği yapan son kişi olduğu için hem mutlu olduğunu hem de üzüldüğünü vurgulayan Şaar, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Meslek yok olmasın diye vakıflar müdürlüğü bana bu dükkanı verdi ve kira ödemiyorum. Ancak ayda ortalama 300 dolar kazanıyorum ve bu da Lübnan'da geçimini sağlamak için yeterli bir kazanç değil. Yeterli gelir sağlamadığı için de kimse bu mesleği öğrenmek istemiyor."
Yerel veya uluslararası kurumlardan veya siyasi yetkililerden destek alınması durumunda mesleğin yok olmaktan kurtulabileceğini vurgulayan Lübnanlı fes ustası, destek verilmesi halinde mesleği yeni nesillere aktarabileceklerini dile getirdi.
"Osmanlıyı seven yaşlılar feslerini çıkarmıyor"
İki farklı kalitede fes ürettiklerine değinen Şaar, "Birinci kalite fesi doğal kamıştan üretiyoruz ve 30 dolara satıyoruz. Birinci kalite olan bu fesi, her gün taktıkları için imamlar ve hocalar tercih ediyor. İkinci kalite fesi ise plastik veya karton gibi malzemelerden üretiyoruz ve 4 dolardan satıyoruz. Bu fesi de turistler veya düğün günü gibi tek seferde kullanmak isteyenler alıyor." diye konuştu.
Şaar, fesin yapım aşamasını şu sözlerle anlattı:
"Doğal kamıştan fes şeklinde yaptığımız bu sepeti önce ıslatıyoruz ve daha sonra sepeti, ısıttığımız fes kalıbına geçirerek sertleşmesini sağlıyoruz. Daha büyük bir kalıpla üzerine basarak şekil almasını kolaylaştırıyoruz. Sepetin dağılmaması için özel bir bantla keskin noktalarını da sağlamlaştırıyoruz. Fesin üst bölümüne sert bir karton koyarak içine çökmesini engellemiş oluyoruz. Fesin iç kısmına terletmeyen ve yumuşak bir kumaş dikiyoruz. Daha sonra fes şeklindeki sepetin etrafına yapıştırıcı sürerek özel kumaşımızı üzerine geçiriyoruz. Bu şekilde bir kez daha kalıba sokup sıkıştırıyoruz ve kumaşın sağlam yapışmasını sağlıyoruz. En sonunda da püskülünü takıyoruz ve fes kullanmaya hazır hale geliyor."
Lübnanlı Şaar, ayrıca fesin Türk Osmanlı mirası ve simgesi olduğunu hatırlatarak, sözlerini "Bazı Lübnanlılar önemli günlerde veya toplantılarda, Osmanlı, Türkiye sevgisini göstermek için fes giymeyi tercih ediyor. Osmanlı sevgisinden dolayı fesini hiç çıkarmayan beş tane yaşlı müşterim var." diyerek tamamladı.
