Lübnan'da Osmanlı İzleri

LÜBNAN - (DHA-ANONSLU) - İsrail uçaklarının attığı bombalar Lübnan’ın büyük bir bölümünü tahrip etti. Beyrut’un güneyindeki Haret Hreyk ve Burj El Barajne semtleri Hizbullah’ın karargahı olduğu gerekçesiyle bir ayı aşkın bir süre ile bombalandı. Bu saldırılar sırasında hem Beyrut’ta, hem de güney Lübnan’da yüzlerce sivil hayatını kaybetti.

Türkiye’nin, İsrail’in bombardımanı sonrasında neredeyse tüm altyapısını kaybeden Lübnan ile ilişkileri bundan tam 486 yıl öncesine dayanıyor. Lübnan’a asker gönderme tezkeresi ile yeniden gündeme gelen iki ülke arasındaki bu ilişkiler aslında son 86 yıldır envanteri bile çıkarılmayan Osmanlı eserlerini de yeniden gündeme taşıdı. Fransa’nın manda yönetimine geçen Lübnan ile tüm bağları kopan Türkiye’nin şimdi yeniden Lübnan’a asker gönderme kararı alması, son savaşta tahrip edilen, yok olan Osmanlı eserlerini de akla getiriyor. Ve tabii, idaresinden çıktığı günden bu ana kadar Türkiye’nin bu eski eserlere neden sahip çıkmadığını da...

OSMANLI ESERLERİ DE İSRAİL SALDIRILARINDAN NASİBİNİ ALDI

1517’de Yavuz Sultan Selim’in Ridaniye seferiyle başlayan ve tam 400 yıl süren Osmanlı yönetimi, ülkede çok sayıda eser de bıraktı. Bir zamanlar ülkenin altyapısını oluşturan köprüler ve kentlerdeki mimari eserlerin bir kısmı yaşanan son bombardımana rağmen ayakta kalmayı başardı. Ancak bir kısım Osmanlı eseri de yine İsrail’in yoğun ateşi altında tahrip oldu. O tarihten itibaren Osmanlı hakimiyeti altına giren Lübnan’da şu anda 500’ün üzerinde Osmanlı’dan kalan yapı olduğu tahmin ediliyor. Kesin sayısı bilinmese de, bu konuda bir envanter çıkarılması ve tescili için çalışmalar, çok geç kalınmış olmasına karşın devam ediyor.

Yüzlerce yıl ayakta kalmış Osmanlı eserlerinin bir bölümü İsrail uçaklarından atılan bombalar sonucu zarar gördü, bir bölümü ise tamamen tahrip oldu. Bunların başında Beyrut`un güneyinde bulunan Damur bölgesinde yer alan Osmanlı köprüsü geliyor. Tarihi köprünün orta bölümü, atılan füzelerle yıkıldı. Ayrıca yine Güney Lübnan`daki Sur şehrinin Litani Irmağı’nın karşı yakası ile bağlantısını sağlayan Kasımiye köprüsü de tahrip oldu. Bu son derece strateji öneme sahip köprünün yerinde şimdi demirden bir köprü duruyor.

HİCAZ DEMİRYOLU ÇÜRÜMEYE TERKEDİLMİŞ DURUMDA

Bir dönem Ortadoğu’da ulaşımın temel taşını oluşturan Hicaz Demiryolu’nun Beyrut-Şam arasındaki bölümü de Lübnan`da yer alan en önemli Osmanlı eserleri arasında. 19’uncu yüzyılın sonlarında inşasına başlanan ve bir sonraki yüzyılın başından itibaren hizmete açılan demiryolu, büyük zorluklarla inşa edildi. Bir kısmı deniz kıyısında bulunan, büyük bölümü ise yüksekliği 1600 metreye ulaşan zorlu Lübnan dağlarından geçen Hicaz demiryolu, 1950’li yıllarda devre dışı kaldı. Ancak hala demiryolunun belirli bölümlerini görmek mümkün...

BAŞBAKANLIK VE MECLİS BİNALARI DA OSMANLI DÖNEMİDAN KALMA

Lübnan`da, başta Beyrut olmak üzere birçok Osmanlı eseri bulunuyor. Beyrut`ta şu an Başbakanlığın bulunduğu bina da bir Osmanlı eseri. Vaktiyle kışla olarak kullanılan bu iki katlı bina, bir suikast sonucu öldürülen eski Başbakan Refik Hariri tarafından üzerine bir kat eklenerek, Başbakanlık binası olarak kullanılmaya başladı. Ayrıca binanın hemen önünde bulunan saat kulesi, Abdülhamit tarafından doğum günü için yaptırıldı ve Beyrut’a hediye edildi.

Lübnan`da özellikle II. Abdülhamit döneminde yapılan birçok tarihi eser var. Özellikle Beyrut, o dönemde yapılan imar çalışmalarıyla, adeta bölgenin başkenti olarak hazırlandı. Abdülhamit, o dönemde kiliselerin açılmasına, yabancı okulların hizmete girmesine izin verdi. Sadece Beyrut`un civarında 100`den fazla Osmanlı eseri bulunuyor.

Haberler