Koronavirüs vakaları dünyanın neresinde azalıyor, neresinde artıyor?

Koronavirüs salgınının başlangıcından bu yana dünya çapında hastalığa yakalananların sayısı 10 milyona ulaşırken, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) salgında tehlikeli yeni bir evreye girildiği uyarısında bulundu.

Batı Avrupa ve Asya'daki bir çok ülkede virüsün yayılması bir ölçüde kontrol altına alınırken, dünyanın başka bölgelerinde salgının yayılma hızının arttığı görülüyor.

Salgının başlangıcından 1 milyon kişiye kadar yayılması üç ay sürmüştü. Fakat son bir milyon kişiye virüs sadece 8 gün içinde bulaştı.

Üstelik bu rakamlar sadece test yaptırıp sonucu pozitif çıkan kişileri gösterdiği için, aslında üst düzey bir Latin Amerikalı yetkilinin kullandığı ifadeyle "sadece buz dağının görünen kısmını" temsil ediyor.

Vaka sayısı neden bu kadar hızlı yükseliyor?

Kuzey ve Güney Amerika kıtaları ile Asya'nın güneyi ve Afrika'nın belli bölgelerinde hastalığın yayılma hızı yükselişte. Buralarda grafikler dünyanın diğer bölgelerinin tam tersine bir çizgi izliyor.

Covid-19'a en çok insanın yakalandığı ve en çok can kaybı yaşanan ülke olan ABD'de, vakalarda kaygı verici artışlar sürüyor.

Son bir kaç gün içinde ülke çapında günlük toplam vakaların sayısı, bilhassa Arizona, Texas ve Florida eyaletlerindeki yükselişlerin etkisiyle rekor kırarak 40 bine ulaştı ve hala yükselmeyi sürdürüyor.

Buna salgında ikinci dalga demek mümkün değil. Bu salgının bastırılamadan yeniden canlanması ve bazı eyaletlerde önlemlerin muhtemelen zamanından önce gevşetilmesinden kaynaklanıyor.

ABD'den sonra vaka sayısı bakımından ikinci sırada olan Brezilya'da da vakalar hala tehlikeli bir yükseliş gösteriyor.

Salgından en çok en büyük şehirler Sao Paulo ve Rio de Janeiro etkileniyor ama Brezilya'nın diğer bölgelerinde pek test yapılmadığı için muhtemelen çok yüksek olan gerçek rakamlar bilinmiyor.

Buna benzer bir durum Hindistan'da yaşanıyor. Yakınlarda 15 bin yeni vaka ile en yüksek bir günlük yükseliş yaşandı. Fakat nüfusun en yoğun olduğu eyaletlerde çok az test yapılması nedeniyle krizin boyutlarının göründüğünden çok daha büyük olması kaçınılmaz.

Hızlı artışların sebebi ne?

Gelişmekte olan ülkelerdeki yoksul ve nüfus yoğunluğu yüksek bölgelerde salgının yayılma riski çok yüksek.

Dünya Sağlık Örgütü'nün Covid-19 özel temsilcisi David Nabarro koronavirüsün yoksul hastalığı haline geldiğini söylüyor.

Kalabalık ailelerin tek odada yaşadığı koşullarda sosyal mesafelenme mümkün değil. Ayrıca bu tür yerleşimlerin çoğunda evlerde su bulunmaması nedeniyle hijyen koşullarına uyulması da güçleşiyor.

İnsanların ekmeğini günlük emekle kazandığı durumlarda, alış verişin devam ettiği açık pazar yerlerinde salgının yayılmasını engellemek çok güç.

Amazon yağmur ormanları ve benzeri erişimi güç bölgelerde yaşayan insanların sağlık hizmetlerine erişiminin olmaması ya da çok sınırlı olması da salgını ve ölümleri artıran bir başka önemli faktör.