İklim değişikliği: Çin, ülke dışında yeni kömür santralleri inşa etmeme taahhüdünde bulundu

Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'ndaki konuşmasında, ülke dışındaki kömür santrallerine verdikleri finansman desteğini keseceklerini bildirdi.

Şi Jinping, zirvedeki görüntülü mesajında, "Çin, gelişmekte olan ülkelerde yeşil ve düşük karbonlu enerjiye desteğini artıracak ve ülke dışında yeni kömür santrali inşa etmeyecek" dedi.

Pekin'in uzun zamandır beklenen bu kararı, iklim değişikliği hedeflerinin tutturulması için önemli bir eşik olabilir.

Çin, "Kuşak ve Yol" adıyla bilinen devasa altyapı projesi kapsamında, Endonezya ve Vietnam gibi ülkelerde kömüre dayalı enerji projelerine destek veriyordu.

Pekin yönetimine, Paris İklim Anlaşması hedeflerinu ulaşılması için, kömür santrallerine verdiği finansmanını çekmesi yolunda uluslararası kamuoyu baskısı artıyordu.

Şi Jinping yeni hamlesine ilişkin başka detay vermese de, söz konusu adım gelişmekte olan ülkelerdeki kömür santrallerinin kapasitesini sınırlandırabilir.

"Kuşak ve Yol" projesi, çoğu gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere tren hatları, limanlar, yollar gibi çok sayıda projenin yanı sıra, kömür santralleri kurulmasını da kapsıyordu. Ancak yıllar sonra ilk kez, 2021'nin ilk yarısında herhangi bir kömür santrali projesine destek verilmedi.

Çin, ülke içerisindeki enerji ihtiyacında da büyük oranda kömüre bağımlı bir ülke ve sera gazı salımında başı çekiyor.

Şi Jinping, geçtiğimiz yıl duyurduğu hedefler arasında, 2030'a kadar sera gazı salımında zirve noktasına ulaşarak 2060 itibarıyla karbon-nötr ekonomiye geçme taahhüdünü de saymıştı.

Dünya kamuoyu 'memnun' fakat belirsizlikler var

ABD İklim Değişikliği Özel Temsilcisi John Kerry, Şi Jinping'in açıklamasını memnuniyetle karşılayarak, "Başkan Şi'nin bu önemli kararını duymaktan son derece memnun oldum" dedi.

Kasım'da İskoçya'nın Glasgow kentinde toplanacak Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi'ne (COP26) başkanlık edecek Alok Sharma ise "Kömür enerjisi için yolun sonu göründü. Başkan Şi'nin ülke dışında kömür santrali inşa etmeyi durdurma kararını memnuniyetle karşıladım" diye konuştu.

BBC Çin Muhabiri Robin Brant, söz konusu duyurunun bir süredir beklendiğini aktararak, "Önemli detayların aydınlatılması lazım" dedi ve şu soruları sordu:

Çin'in ülke dışındaki kömür santrallerine destek vermeyi bırakması, iklim aktivistlerinin de uzun zamandır talepleri arasındaydı.

Çin hala yeni kömür santrali projelerinde başı çeken ülke konumunda. Dünyadaki yeni kömür projelerinin yüzde 53'üne Çin ev sahipliği yapıyor.

Ülke dışındaki projelere finansman desteği sunma bakımından da Çin, Güney Kore ve Japonya'nın ardından öne çıkıyor. Öte yandan Güney Kore ve Japonya, bu yıl itibarıyla ülke dışında kömüre sundukları maddi desteğe son vereceklerini bildirdi.

Şi Jinping'in konuşması, ABD Başkanı Joe Biden'ın iklim değişikliği ve pandemi gibi küresel sorunların çözümü için ülkeleri birlikte davranmaya çağırdığı konuşmasının ardından geldi.

Biden konuşmasında "demokrasinin otoritarizme yenilmeyeceğini" söylemiş fakat Çin'in ismini anmamıştı.

ABD ile Çin arasındaki ilişkiler, ticaret, insan hakları ve Covid-19'un kökeni gibi konular üzerinden oldukça düşük bir seviyeye gerilemişti. Şi Jinping, konuşmasında, uluslararası ilişkilerinde barışçıl bir yol izleyeceğini söyledi. Biden ise "yeni bir Soğuk Savaş ya da bölünmüş bir dünya peşinde olmadıklarını" ancak ABD'nin topraklarını, müttefiklerini ve çıkarlarını korumayı sürdüreceğini vurguladı.