Hukuk davalarına ilişkin yargı paketi TBMM Genel Kurulunda

TBMM Genel Kurulunda, Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında hazırlanan Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi'nin ikinci bölümünde yer alan 12 madde daha kabul edildi, bir madde düzenlemeden çıkarıldı.

Kabul edilen önergeyle, "esas hakkında yabancı devlet mahkemesi, hakemi veya hakem kurulunun görevli ve yetkili olması halinde, ihtiyati tedbirin, bu talebe konu hak veya şeyin bulunduğu yerdeki Türk mahkemelerinden talep edilmesine" yönelik madde, teklif metninden çıkarıldı.

Kabul edilen diğer bir önergeye göre, kira ilişkisinden doğan diğer davalardan üç aylık kira tutarı temyiz sınırının üzerinde olanlar temyize tabi olacak.

Teklifin kabul edilen maddelerine göre, feragat veya kabul, hükmün verilmesinden sonra yapılmışsa taraflarca kanun yoluna başvurulmuş olsa dahi dosya, kanun yolu incelemesine gönderilmeyecek ve ilk derece mahkemesi veya bölge adliye mahkemesince feragat veya kabul doğrultusunda ek karar verilecek.

Feragat veya kabul, dosyanın temyiz incelemesine gönderilmesinden sonra yapılmışsa Yargıtay, temyiz incelemesi yapmaksızın dosyayı feragat veya kabul hususunda ek karar verilmek üzere hükmü veren mahkemeye gönderecek.

Sulh, hükmün verilmesinden sonra yapılmışsa, taraflarca kanun yoluna başvurulmuş olsa dahi, dosya kanun yolu incelemesine gönderilmeyecek ve ilk derece mahkemesi veya bölge adliye mahkemesince sulh doğrultusunda ek karar verilecek.

Sulh, dosyanın temyiz incelemesine gönderilmesinden sonra yapılmışsa Yargıtay temyiz incelemesi yapmaksızın dosyayı sulh hususunda ek karar verilmek üzere hükmü veren mahkemeye gönderecek.

Celse harcı yerine başvurma harcı

Celse harcı yargılama giderleri kapsamından çıkarılacak, yerine başvurma harcı eklenecek.

Teklifle istinaf yoluna başvurulabilen kararlar değiştirilerek istinafın kapsamı genişletilecek. Aleyhine ihtiyati tedbir veya ihtiyati haciz kararı verilen taraf; bu karar yüzüne karşı verilmişse doğrudan istinaf kanun yoluna başvurabilecek, yokluğunda verilmişse öncelikle kararı veren mahkemeye itiraz edebilecek ve itirazın reddi durumunda istinaf kanun yoluna başvurabilecek.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun, "duruşma yapılmadan verilecek kararlar"ı düzenleyen maddesi de değiştiriliyor.

Yargılamada bulunan eksiklikler, duruşma yapılmaksızın tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasından sonra, duruşma yapılmadan başvurunun esastan reddine veya esas hakkında yeniden karar verilebilecek.

Mahkemece, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması ya da talebin önemli bir kısmı hakkında karar verilmemiş olması durumunda da duruşma yapılmadan karar alınabilecek.

Duruşma sonunda bölge adliye mahkemesi, istinaf başvurusunu esastan reddetmek veya ilk derece mahkemesi hükmünü kaldırarak yeniden hüküm kurmak dahil gerekli kararları verebilecek.

Duruşmaya gelinmemesi ve giderlerin ödenmemesi

Duruşmalı olarak incelenen işlerde taraflara çıkartılan davetiyelerde, duruşmada hazır bulunmadıkları takdirde tahkikatın yokluklarında yapılarak karar verileceği hususu ile başvuran tarafa çıkartılacak davetiyede, ayrıca yapılacak tahkikatla ilgili bölge adliye mahkemesince belirlenen gideri, iki haftadan az olmamak üzere verilecek kesin süre içinde avans olarak yatırması gerektiği açıkça belirtilecek.

Belirlenen giderin, verilen kesin süre içinde yatırılmış olması şartıyla taraflar mazeretsiz olarak duruşmaya katılmadıkları takdirde, tahkikat yokluklarında yapılarak karar verilecek. Belirlenen gider, süresi içinde yatırılmadığı takdirde, dosyanın mevcut durumuna göre karar verilecek. Öngörülen tahkikat yapılmaksızın karar verilmesine olanak bulunmayan hallerde başvuru reddedilecek.

Temyizi kabil olmayan kararlar ilk derece mahkemesi tarafından, temyizi kabil olan kararlar ise bölge adliye mahkemesi tarafından resen tebliğe çıkarılacak.

Bölge adliye mahkemesi, başvurunun esastan reddi kararında, ileri sürülen istinaf sebeplerini özetlemek ve ret sebeplerini açıklamak kaydıyla kararın hukuk kurallarına uygunluk gerekçesini göstermekle yetinebilecek.

Bölge adliye mahkemelerinin duruşma yapılmadan verdiği kararlar, yargı çevresi içinde bulunan ilk derece mahkemelerinin görev ve yetkisi hakkında aldığı kararlar ile yargı yeri belirlenmesine ilişkin kararları temyiz edilemeyecek. Kira ilişkisinden doğan diğer davalardan üç aylık kira tutarı temyiz sınırının üzerinde olanlar temyize tabi olacak.

Gülistan Doku tartışması

Kanun teklifinin maddeleri üzerindeki görüşmeler sırasında söz alan HDP Diyarbakır Milletvekili Dersim Dağ, Elazığ'da kaybolan ve 179 gündür bulunamayan Gülistan Doku'nun akıbetini soran sıra arkadaşları hakkında soruşturmalar açıldığını ileri sürdü.

Dağ, "Gencecik bir kadın bir şehrin göbeğinde kaybettiriliyor, faillerine dokunulmuyor fakat arkadaşlarının akıbetini soran kişilere hemen soruşturma açılıyor. İşte sizin yarattığınız düzen bu. Yargınız ve kolluğunuz katilleri koruyor, hak ve adalet arayan kişileri ise ceza ve tehditle baskılamaya çalışıyor." diye konuştu.

AK Parti Grup Başkanvekili Cahit Özkan, Dağ'ın "Kolluk güçleri katilleri koruyor." ifadesini reddettiklerini belirterek, "Güvenliğimizin teminatı olan kolluk güçleri, anayasal hukuk düzenimiz çerçevesinde 83 milyonun hak ve özgürlüğü, yaşam hakkını, vücut bütünlüğünü korumaktadır. Kolluk güçlerimiz, bu ülkenin barışını güvence altına almak mücadelesi vermektedir." dedi.

Bunun üzerine HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, "Peki, neden bulunamıyor? Zaynal Abarok isimli bir gençle duygusal bir arkadaşlığı var. Bunun babası emniyet görevlisi ve bu çocuk, bu genç, her kimse ilk günden itibaren korumaya alındı, şehir dışına çıkmaları sağlandı." ifadelerini kullandı.

AK Parti Grup Başkanvekili Özkan, bir mağduriyet varsa bunların takibinin hukuk önünde, yargı önünde devam edeceğini dile getirerek, "Kolluk bir şeyi eksik yapmış olabilir, bunun da hesabı hukuk önünde sorulur. Ancak bu ülkenin kolluk güçlerine 'katil' demeyi asla kabul edemeyiz." dedi.

TBMM Başkanvekili Nimetullah Erdoğmuş, 40. maddenin teklif metninden çıkarılmasının ardından birleşime ara verdi.

Daha sonra komisyonun yerinde olmaması üzerine Erdoğmuş, birleşimi saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.

Haberler