TÜM KATEGORİLER
Haftanın Tarihine Bakış
Fikirleriyle insanlığa ışık tutan Mevlana Celaleddin Rumi, 17 Aralık 1273 tarihinde hayatını kaybetti.
Fikirleriyle insanlığa ışık tutan Mevlana Celaleddin Rumi, 17 Aralık 1273 tarihinde hayatını kaybetti. Mevlana, ölüm gününü, "düğün günü" veya "gelin gecesi" anlamına gelen "Şeb-i Arus" diye tanımlamıştı.
Mevlana Celaleddin Rumi, 30 Eylül 1207'de Horasan'ın Belh şehrinde doğdu.
Karaman'a 1222 yılında gelen Mevlana, yaşamını "Hamdım, piştim, yandım" sözleriyle özetledi. Tasavvuf dünyasında şiirleri ve düşünceleriyle bir çığır açan Mevlana, insanlığa şöyle seslendi:
"Gel, gel, ne olursan ol yine gel / İster kafir, ister mecusi / İster puta tapan ol yine gel / Bizim dergahımız, ümitsizlik dergahı değildir / Yüz kere tövbeni bozmuş olsan da yine gel…"
Mevlana, ölüm gününü yeniden doğuş olarak kabul etti. Allah'a kavuşacağı için ölüm gününü, "düğün günü" veya "gelin gecesi" anlamına gelen "Şeb-i Arus" diye tanımlayan Mevlana, 17 Aralık 1273 tarihinde vefat etti.
Mevlana, ölüm yıl dönümlerinde "Vuslat" törenleriyle anılıyor.
-Belli başlı öteki olaylar
15 Aralık
1574- II. Sultan Selim öldü.
1840- Napolyon Bonapart'ın kalıntıları St. Helene Adası'ndan Paris'e getirilerek Invalides'e gömüldü.
1890- Amerikan yerli kabilelerinden Titan Dakotalarının şefi "Oturan Boğa" (Tatanka İyotake), ABD'nin harekete geçirdiği yerel polis ve askerler tarafından öldürüldü.
1934- Bingöl'de 4,9 büyüklüğündeki depremde 12 kişi öldü.
1936- Ankara'da 19 Mayıs Stadyumu, Başbakan İsmet İnönü'nün söylevi ile açıldı.
1948- Fransa ilk nükleer reaktörün kuruluş çalışmalarına başladı.
1948- TBMM'de Sivas Kongresi'ne Seçilen Temsil Heyeti Üyeleriyle TBMM'nin Birinci Döneminde Bulunan Üyelere Vatani Hizmet Tertibinden Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kabul edildi.
1954- Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı kuruldu.
1957- Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Yunanistan'ın Kıbrıs tezini reddetti.
1960- Erzurum'da radyo istasyonu açıldı.
1986- Olimpiyat şampiyonu halterci Naim Süleymanoğlu, Türk vatandaşı oldu.
1987- Cumhuriyet tarihinde dolar, resmen ilk kez dört haneli rakama ulaştı. Merkez Bankası Amerikan Doları'nın satış kurunu bin 300 liraya yükseltti.
1992- TRT'nin kurucularından ve ilk Genel Müdürü Adnan Öztrak öldü.
2000- Afyonkarahisar ve çevresinde büyüklüğü 5,8 olan depremde altı kişi öldü, 42 kişi yaralandı.
2004- Şair ve yazar Şükran Kurdakul 77 yaşında İstanbul'da öldü.
2006- II. Dünya Savaşı'nda yenilgiye uğrayan Japonya'nın 1945'ten sonra ilk kez resmen savunma bakanlığı oldu.
2011- ABD Savunma Bakanı Leon Panetta, Bağdat'taki en büyük Amerikan üssünde yapılan törende 2003'ten bu yana devam eden Irak savaşının bittiğini ilan etti.
2013- Türkmenistan'da ilk defa çok partili seçim yapıldı. Seçime ülke genelinde yüzde 91,3 oranında katılım sağlandı.
16 Aralık
1474- Türk astronom ve matematikçi Ali Kuşçu İstanbul'da öldü.
1724- Türkiye'de ilk kitap (Vankulu Lügati) basıldı.
1770- Alman besteci Ludwig Von Beethoven doğdu.
1918- Giresun'da "Işık" adlı milli gazete çıkmaya başladı.
1920- Çin'in kuzeybatısındaki Ganzu eyaletinde, 8,6 büyüklüğündeki depremde 100 bin kişi öldü.
1925- Milletler Cemiyeti Konseyi, daha önce saptanan "Brüksel hattı"nı, Türk Irak sürekli sınırı olarak kabul etti. Bu karar uyarınca Musul Irak'ta kaldı.
1932- Samsun-Sivas demiryolu hattı işletmeye açıldı.
1949- Ahmet Sukarno Endonezya'nın ilk cumhurbaşkanı oldu.
1956- Basın Yayın Genel Müdürlüğü, Cumhurbaşkanlığı Katipliği yapan; mizah yazarı, romancı, gazeteci Ercüment Ekrem Talu 68 yaşında İstanbul'da öldü.
1969- İstanbul Boğaz Köprüsü 303 milyar liraya ihale edildi.
1996- Kerkük Yumurtalık Boru Hattı yeniden açıldı.
1998- IV. Ulusal Yayın Kongresi Ankara'da çalışmalarına başladı.
2002- Basın Şeref Kartı sahibi Rakım Ziyaoğlu İstanbul'da öldü.
2010- "Pembe Panter" ve "102" gibi filmlere imza atan yönetmen Blake Edwards 88 yaşında öldü.
2013- Türkiye ve AB arasında "Vize Serbestisi Diyaloğu Mutabakat Metni" ve "Geri Kabul Antlaşması" imzalandı. Başbakan Erdoğan, "3-3,5 yıllık sürecin sonunda vizesiz Avrupa seyahati başlamış olacak" dedi.
2013- Ankara'nın Gölbaşı ilçesinde görev uçuşu gerçekleştiren askeri helikopter, yüksek gerilim hattı tellerine takılarak düştü. Kara Pilot Binbaşı Ahmet Duman, Kara Pilot Üsteğmen Emre Acar, Teknisyen Kıdemli Başçavuş Erdinç Salkım ve Teknisyen Başçavuş Hüseyin Uluçeşme şehit oldu.
17 Aralık
1273- Mevlana Celaleddini Rumi öldü.
1399- Avrupa'ya Moğol istilası başladı.
1777- Fransa, Amerika'nın bağımsızlığını kabul etti.
1830- Güney Amerikalı direnişçi Simon Bolivar öldü.
1903- Wright kardeşler ilk uçuşu gerçekleştirdi.
1908- İttihat ve Terakki Cemiyeti, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra İttihat ve Terakki Fırkası adını aldı.
1918- Fransız askerleri denizden Mersin'e çıkarma yapmaya başladı. (Mersin, Tarsus, Adana, Ceyhan, Misis ve Toprakkale işgal edildi.)
1926- Uşak Şeker Fabrikası açıldı.
1930- Serbest Cumhuriyet Fırkası kendisini feshetti.
1934- Kasım 1934 tarihli Kanun'la "Kemal" öz adlı Türkiye Cumhurbaşkanı'na verilen "Atatürk" soyadının veya bunun başına ve sonuna söz konarak yapılan adların hiçbir kimse tarafından öz ve soyadı olarak alınamayacağına dair Kanun TBMM'de kabul edildi.
1981- Kızıl Tugaylar terör örgütü İtalya'daki en yüksek rütbeli NATO askeri olan General James Dozier'i kaçırdı.
1997- İsmail Alptekin başkanlığında Fazilet Partisi kuruldu.
2004- AB, Türkiye ile 3 Ekim 2005'te müzakerelere başlama kararı aldı.
2004- Irak'ın Musul kenti yakınlarında uğradıkları silahlı saldırı sonucu beş Türk güvenlik görevlisi şehit oldu.
2009- Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, yönetmen Ali Taygun vefat etti.
2010- Avro bölgesinde ekonomik kriz: IMF, İrlanda için 22,5 milyar avroluk kredi paketini onayladı.
18 Aralık
1111- İslam düşünürü İmam Gazali öldü.
1482- Gedik Ahmet Paşa, II. Bayezıd tarafından idam ettirildi.
1865- Amerika Birleşik Devletleri köleliği kaldırdı.
1923- Yunan Kralı Konstantin, oğlu II. George lehine tahtından feragat ettiğini açıklayarak ülkesini terk etti.
1929- Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti kuruldu.
1955- Türk Milli Futbol Takımı, Portekiz'i 3-1 yendi.
1956- Japonya Birleşmiş Milletlere kabul edildi.
1957- "Kwai Köprüsü" (The Bridge on the River Kwai) filminin ilk gösterimi New York'ta yapıldı.
1969- Yavuz zırhlısı sökülmek üzere Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumuna satıldı.
1969- İngiltere Parlamentosu cinayet suçlarında ölüm cezasını kaldırdı.
1970- 41'ler Demokratik Parti'yi kurduklarını açıkladı. Kurucular arasında Ferruh Bozbeyli, Saadettin Bilgiç, Talat Asal, Neriman Ağaoğlu, Nilüfer Gürsoy, Mutlu ve Yüksel Menderes de yer aldı.
1975- Gölcük Tersanesi'nde ilk Türk denizaltısının yapımına başlandı.
1980- Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) İstanbul davası başladı. Davanın 1.477 sanığı vardı.
1983- Erdal İnönü SODEP Genel Başkanı oldu.
1988- Toplum bilimci Prof. Dr. Niyazi Berkes 80 yaşında öldü.
1996- Peru'da Tupac Amaru gerillaları başkent Lima'daki Japon Büyükelçiliğini bastı. Gerillalar 500 kişiyi rehin aldı.
2002- Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Necip Hablemitoğlu, evinin önünde suikaste kurban gitti.
2011- Kuzey Kore lideri Kim Jong İl hayatını kaybetti.
2012- Türkiye'nin yüksek çözünürlüklü yerli keşif uydusu Göktürk-2, Çin'deki Jiguan Fırlatma Üssü'nden Türkiye saati ile 18.13'de uzaya fırlatıldı. Uydu, 18.25'de Dünya'dan 686 kilometre yükseklikteki yörüngesine yerleşti. Uydudan ilk sinyal saat 19.39'da Norveç Trömso'dan alındı.
19 Aralık
1805- Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusu Varşova'ya girdi.
1918- Bahçe, İslahiye, Hassa, Mamure, Osmaniye (Cebelibereket) işgal edildi.
1941- II. Dünya Savaşı'nda, İstanbul'da ekmek karneye bağlandı.
1948- İzmir Şehir Tiyatrosu ve Sergi Sarayı yandı.
1950- Dwight D. Eisenhower, Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO) kuvvetleri komutanlığına atandı.
1965- de Gualle, Fransa Cumhurbaşkanlığına yeniden seçildi.
1966- Yazar, film yapımcısı İhsan İpekçi 67 yaşında öldü.
1968- Piyanist İdil Biret, Paris'te dünyanın ünlü beş virtüözüyle konser verdi.
1969- Amerikan 6. Filosu, İzmir'e geldi. Filonun gelişi protesto edildi ve Amerikalı denizciler tartaklandı.
1972- Vatan gazetesinin sahibi Gazeteci Ahmet Emin Yalman 84 yaşında İstanbul'da öldü.
1984- Çin ve ABD, Hong Kong'un 1997'de Çin'e devredilmesi konusunda anlaştı.
1987- Uluslararası Cumhuriyet Halter Turnuvası'nda Naim Süleymanoğlu ilk kez milli mayoyu giydi. 60 kiloda koparma (150 kg), silkme (188,5 kg) ve toplamda (337,5 kg) kendisine ait dünya rekorlarını yeniledi.
1992- Somali'de Umut Operasyonu başlatıldı. Türk Birliği de bu harekata katıldı.
2000- Ölüm orucu ve açlık grevlerinin devam ettiği 20 cezaevine müdahale edildi. "Hayata Dönüş" adı verilen operasyonun ilk gününde, Çanakkale ve Ümraniye cezaevleri hariç 18 cezaevinde eylem sona erdirildi.
2001- Kabil'e en az 3 bin kişiden oluşacak uluslararası güç konuşlandırılması için BM Güvenlik Konseyi onay verdi.
2002- Edebiyatçı Memet Fuat 77 yaşında öldü.
2006- "Tom ve Jerry", "Ayı Yogi", "Çakmaktaş Ailesi" gibi sevilen çizgi filmlerin ve ünlü çizgi karakterlerinin yaratıcılarından Joseph Barbera 95 yaşında öldü.
2009- Türk sinemasının usta yönetmenlerinden Zeki Ökten vefat etti.
2012- Yüce Divan'ın tarihinde ilk kez bir yüksek yargı mensubunu yargıladığı davada karar açıklandı. Kararı okuyan Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, rüşvet aldığı iddia edilen eski Yargıtay 6. Hukuk Dairesi Başkanı Hasan Erdoğan ile rüşvet vermekle suçlanan İTO Başkanı Murat Yalçıntaş dahil 15 kişinin beraat ettiğini bildirdi.
2013- 28 Şubat Davası'nda tutuklu son 5 sanığın da tahliyesine karar verildi. Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesi, emekli Orgeneral Çevik Bir, emekli Tümgeneral Erol Özkasnak, emekli Orgeneral Çetin Doğan, Emekli Tümgeneral Kenan Deniz ve emekli Tuğgeneral İdris Koralp'in adli kontrol şartıyla tahliyelerine karar verdi. Emekli Orgeneral Çetin Doğan ise "Balyoz" davasından hükümlü olduğu için tahliye edilmedi.
20 Aralık
1683- II. Viyana Kuşatmasının başarısızlıkla sonuçlanması üzerine Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, boğularak idam edildi.
1924- "Kırkkilise"nin adı "Kırklareli" olarak değiştirildi.
1938- İlk elektronik televizyon sisteminin patenti alındı.
1942- Erbaa Niksar'da 7,0 büyüklüğündeki depremde 3 bin kişi öldü.
1955- 1954 seçimlerinden sonra DP'den ayrılan bazı milletvekilleri "Hürriyet Partisi"ni kurdu.
1964- İstanbul Ali Sami Yen Stadı'nın açılışı faciaya sahne oldu. Türkiye-Bulgaristan maçı öncesinde izdiham sonucu açık tribünlerden birinin demir parmaklıkları parçalandı: 83 kişi yaralandı.
1968- ABD'li yazar John Steinbeck öldü.
1970- İstanbul'da kapıcılar yürüyüş yaptı.
1993- Tiyatro ve Sinema Sanatçısı Hulusi Kentmen 81 yaşında öldü.
2005- Anadolu Ajansı iş yeri hekimi, Yenimahalle 50. Yıl Semt Polikliniği Dispanseri Başhekimi Dr. Eşref Önder, Aksaray yakınlarında geçirdiği trafik kazasında 53 yaşında vefat etti.
2006- Türkmenistan Devlet Başkanı Saparmurat Niyazov Türkmenbaşı, 66 yaşında kalp krizinden öldü.
2007- Tiyatro sanatçısı Savaş Dinçel 65 yaşında vefat etti.
2012- Türk Halk Müziği sanatçısı Kamil Sönmez, İstanbul'da beyin kanaması nedeniyle bir süredir tedavi gördüğü hastanede 65 yaşında hayatını kaybetti.
21 Aralık
1603- Padişah III. Mehmet öldü.
1840- Vatan şairi Namık Kemal doğdu.
1879- Sovyetler Birliği lideri Stalin doğdu.
1918- Padişah Sultan Vahdettin, Meclisi Mebusan'ı feshetti.
1925- Sovyet sinema yönetmeni Sergey Ayzenştayn'ın "Potemkin Zırhlısı" adlı filmi gösterime girdi.
1930- Anadolu Ajansı'nın 1 Mart 1925'te şirketleşmesinden sonra ilk genel müdürü olan Alaeddin Bey 42 yaşında öldü.
1937- İlk uzun, sesli ve renkli çizgi film olan Walt Disney'in yapımcılığındaki "Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler"in galası yapıldı.
1943- Eski adalet bakanlarından, hukuk ve devrim tarihi profesörlerinden Dr. Mahmut Esat Bozkurt öldü.
1948- Serbest İrlanda bağımsızlığını ilan etti.
1958- de Gaulle, Fransa'da 5. Cumhuriyetin başkanı seçildi.
1961- Londra'dan Tel Aviv'e giden İngiliz hava yolları British Airways'a ait yolcu uçağı, Esenboğa Havaalanı'ndan ayrılışından bir dakika sonra düşerek parçalandı: 26 kişi öldü, 8 kişi yaralandı.
1971- TL'nin değeri yeniden belirlendi. 1 dolar 14 lira oldu.
1972- Doğu Berlin'de iki Almanya arasında "Temel Anlaşma" imzalandı.
1979- Sovyetler Birliği, Afganistan'ı işgal etti.
1988- Pan-Am Hava Yollarına ait Boeing 747 tipi yolcu uçağı, Londra-New York seferini yaparken, İskoçya'nın Lockerbie kasabası üzerinde infilak etti: 275 kişi öldü.
1989- ABD, Panama'yı işgal etti.
1991- DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk 62 yaşında öldü.
1991- Rusya, Beyaz Rusya, Ukrayna, Kazakistan, Moldova, Azerbaycan, Ermenistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Kırgızistan liderleri, bir araya gelerek Sovyetler Birliği'ne son verdi.
2000- 23 Nisan 1999'a kadar işlenen suçlardan dolayı şartla salıvermeye, dava ve cezaların ertelenmesine olanak tanıyan yasa TBMM'de kabul edildi.
2010- Fenerbahçe Acıbadem bayan voleybol takımı, finalde Brezilya'nın Sollys Osasco takımını 3-0 yenerek Kulüplerarası Dünya Şampiyonu oldu.
2011- TBMM yerleşkesindeki Muhafız ve Tören Taburu, törenle Meclis'e veda etti.
