TÜM KATEGORİLER
Haftanın Tarihine Bakış
Ankara, 13 Ekim 1923'te TBMM'de kabul edilen tek maddelik yasayla Türkiye’nin başkenti oldu.
Nüfus yoğunluğu itibarıyla bugün ülkenin ikinci büyük kenti haline gelen Ankara, 13 Ekim 1923'te TBMM'de kabul edilen tek maddelik yasayla Türkiye'nin başkenti oldu.
Lozan Barış Antlaşması'nın TBMM tarafından onaylanmasından sonra İstanbul, 23 Eylül 1923'ten itibaren tahliye edilmeye başlandı. İstanbul'un işgal kuvvetlerince boşaltılması 6 Ekim 1923'te tamamlandı. Bunun ardından hükümet merkezi sorunu ortaya çıktı.
İsmet İnönü, arkadaşıyla Ankara'nın başşehir olmasını öngören tek maddelik kanun teklifini 9 Ekim 1923'te Meclis'e verdi. Teklif 13 Ekim 1923 günü Meclis Genel Kurulu'nda görüşülerek kabul edildi.
Ankara'nın başkent olarak belirlenmesi Cumhuriyet'in ilanı için de bir adım oldu.
-Belli başlı öteki olaylar-
7 Ekim
1571- İnebahtı Deniz Savaşı kaybedildi.
1849- Şair ve öykü yazarı Edgar Allan Poe 40 yaşında öldü.
1936- Osmanlı devletinin son sadrazamı Tevfik Paşa İstanbul'da vefat etti.
1960- Ordu Foto Film Merkezince hazırlanan "Düşükler Yassıada'da"
filmi basına gösterildi.
1966- Koç grubunca üretilen ilk Türk otomobiline "Anadol" adı
verildi. "Anadol" marka otomobiller 19 Aralık'ta satışa sunuldu.
1985- Besteci, piyanist ve orkestra yöneticisi Cemal Reşit Rey
81 yaşında öldü.
1985- Filistinli eylemciler, Achille Lauro gemisini kaçırdı.
1987- TİP ve TKP birleşti; yeni kurulan TBKP'nin Onursal
Başkanı Behice Boran oldu.
1993- Ünlü pop yıldızı Madonna, İstanbul İnönü Stadı'nda
yaklaşık 50 bin kişiye konser verdi.
2004- Tiyatro sanatçısı İsmet Ay vefat etti.
2006- Muhalif Rus gazeteci Anna Politkovskaya, Moskova'da
kurşunlanarak öldürüldü.
2007- Şırnak'ta Gabar Dağı'ndaki bir askeri time teröristlerce
düzenlenen saldırıda biri astsubay 13 asker şehit oldu.
2010- Cerrah Prof. Dr. Tarık Minkari, İstanbul'da vefat etti.
2012- Milli motosikletçi Kenan Sofuoğlu, 13 ayaktan oluşan Dünya
Supersport Şampiyonası'nı ilk sırada tamamlayarak şampiyon oldu.
2013- Pakistan Yüksek Mahkemesi, yaklaşık 6 aydır ev hapsinde tutulan
eski Devlet Başkanı Pervez Müşerref'in kefaletle serbest bırakılmasına karar verdi.
8 Ekim
415- 20 Haziran 404'te yanan Ayasofya yeniden inşa edildi.
1908- İlk sendika ve grev yasağı getirildi; "Tatili Eşgal"
yasası ile grevler ve sendikalar yasaklandı.
1912- Balkan Savaşı başladı.
1917- Sovyetler Birliği'nde, Lenin'in göreve getirdiği
Aleksandra Kollantai, dünyanın ilk kadın bakanı oldu.
1925- Yahudi ve Ermeni ruhani başkanları, Lozan
Antlaşması'nın "Azınlıkların Korunması' ile ilgili
hükümlerinin tanıdığı haklardan vazgeçerek, Türk toplumu
içinde Türk yasalarıyla yaşamak istediklerini açıkladı.
1933- "D Grubu" sanatçıları ilk sergilerini açtı.
1951- Birinci Akdeniz Oyunları sona erdi. Türkiye serbest güreşte
sekiz sıklette altın madalya alarak takım halinde şampiyon oldu.
1958- Pakistan'da Eyüp Han darbeyle iktidarı ele geçirdi.
1970- Nobel Edebiyat Ödülü Aleksander Soljenitsin'e verildi.
2008- Gözaltına alınmasının ardından tutuklanarak Metris Cezaevi'ne
konulan ve "işkence gördüğü" öne sürülen Engin Ceber öldü.
2010- Nobel Barış Ödülü, Çin'de cezaevinde tutulan muhalif
politikacı Liu Şiaobo'ya verildi.
2013- İngiltere, 2 yıl önce büyükelçiliğini kapattığı iran'a maslahatgüzar
atamaya karar verdi.
2013- Mısır Bakanlar Kurulu, Müslüman Kardeşler (İhvan) Derneğini,
ülkedeki sivil toplum kuruluşu listesinden çıkardı.
2013- Demokratikleşme paketiyle alınan kararların bir kısmı, ilgili yönetmeliklerin
değiştirilmesiyle hayata geçti. Kamuda başörtüsü yasağı, ortaöğretimde "öğrenci andı" kalktı.
9 Ekim
1690- Belgrad yeniden Osmanlı egemenliğine girdi.
1855- Isaac Singer dikiş makinesi motorunun patentini aldı.
1937- Nazilli Basma Fabrikası, Atatürk'ün de katıldığı
törenle açıldı.
1944- Anıtkabir'in temeli Başbakan Şükrü Saracoğlu tarafından atıldı.
1944- İngiltere, Çin, ABD ve Sovyetler Birliği, "Birleşmiş
Milletler"in kurulacağını açıkladılar.
1953- Amerikalı kadın yüzücü Florance Chadwick, Çanakkale Boğazı'nın
Nara Burnu ile Eceabat arasını 1 saat 50 dakikada yüzdü.
1960- Yassıada'daki sanıklarla ilgili fotoğraflar basına gösterildi.
1967- Arjantinli gerilla lideri, Küba Devrimi önderlerinden
Ernesto Che Guevara 39 yaşında Bolivya'da öldürüldü.
1971- Deniz Gezmiş ve on yedi arkadaşı idama mahkum edildi.
1983- Milli Güvenlik Kurulu yetkilerini düzenleyen yasa
çıktı. 1961'den beri yürürlükteki Kurulun yapısı "danışma"
ile sınırlı olmaktan çıkarıldı.
1988- Kültür Bakanlığı, otuz altı sanatçıyı "devlet sanatçısı"
ilan etti. Yaşar Kemal, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Hüseyin Gezer,
Füreya Koral, Zühtü Müritoğlu ve Lütfi Ömer Akad bu unvanı reddetti.
1989- Yazar Yusuf Atılgan 68 yaşında öldü.
2004- Türk Hava Kurumu tarafından Eskişehir'in İnönü ilçesinde
düzenlenen "3. Türkiye Hava Oyunları"nda 433.5 metrekare ile bugüne
kadar gökyüzünde açılan en büyük bayrakla atlayış yapan THK paraşütçüsü
Hakan Zengin, Guinness Rekorlar Kitabı'na girdi.
2006- Güney Kore Dışişleri Bakanı Ban Ki-mun, görev süresi
1 Ocak 2007'de dolan Ganalı Kofi Annan'ın yerine BM Genel
Sekreterliğine seçildi.
2006- Kuzey Kore, tarihinde ilk kez nükleer denemede bulunduğunu
dünyaya ilan etti. Deneme, bütün dünyanın tepkisini çekti, BM
Güvenlik Konseyi, 14 Ekimde ekonomik ve ticari yaptırım kararı aldı.
Kuzey Kore, 31 Ekimde altılı müzakere masasına dönmeye hazır
olduğunu açıkladı ancak tarih vermedi.
2011- Türkiye'nin ilk kadın matematik profesörü, İstanbul Teknik Üniversitesi
Matematik Bölümü emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Selma Soysal 87 yaşında vefat etti.
2013- Bangladeş'te muhalefet partisinin önemli isimlerinden 83 yaşındaki Abdul Alim,
insanlığa karşı suç işlediği gerekçesiyle ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
2013- Türkiye'nin en genç ikinci profesörü unvanını 27 yaşında alan Prof. Nurettin Uzunoğlu,
İstanbul'da vefat etti. Uzunoğlu, görme engelliler için Braille alfabesi ile yazılmış dünyanın
ilk ve tek İngilizce Kur'an-ı Kerim mealine imza atmıştı.
2013- Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Balyoz Planı Davası'nda aralarında emekli orgeneraller
Çetin Doğan, Halil İbrahim Fırtına, Ergin Saygun, Bilgin Balanlı ve Oramiral Özden Örnek'in de
bulunduğu 237 sanık hakkında mahkumiyet hükümlerini onadı.
10 Ekim
680- Hazreti Muhammed'in torunu İmam Hüseyin, Kerbela'da başı
kesilerek öldürüldü.
1813- İtalyan besteci Gueseppe Verdi doğdu.
1865- John Hyatts bilardo topunun patentini aldı.
1903- Kadın hakları mücadelesinin dünyadaki ilk öncülerinden
Emmeline Pankhurst, İngiltere'de kadınların kurtuluşu mücadelesini
yürütmek üzere "Toplumsal ve Siyasal Kadın Birliği"ni kurdu.
1911- Çin'de Sun Yat-San liderliğindeki devrimciler, Manchu
hanedanını yıktı.
1977- Tarihçi İsmail Hakkı Uzunçarşılı 89 yaşında öldü.
1981- Aşık Ali İzzet 79 yaşında hayatını kaybetti.
1982- Tiyatro ve sinema sanatçısı Yıldırım Önal 51 yaşında vefat etti.
1985- Ünlü yönetmen Orson Welles, Los Angeles'ta 70 yaşında kalp
krizinden öldü.
1993- Andreas Papandreu 74 yaşında Yunanistan Başbakanı seçildi.
1995- Türk sinemasında 115 filmde rol alan "babacan" rollerin
oyuncusu Kadir Savun yaşamını yitirdi.
1995- Garry Kasparov, bir ay süren satranç turnuvasında rakibi
Viswanathan Anand'ı yendi.
2004- ANKA Haber Ajansının Onursal Başkanı, gazeteci yazar
Müşerref Hekimoğlu 83 yaşında vefat etti.
2007- Karadeniz ile Baltık Denizi'ni bağlayan petrol boru hattı
anlaşması Azerbaycan, Gürcistan, Ukrayna, Polonya ve Litvanya'nın
bakanları tarafından imzalandı.
2008- Finlandiya'nın eski Cumhurbaşkanı Martti Ahtisaari, BM temsilcisi
olarak Kosova gibi dünyanın önemli sorunlarında gösterdiği olağanüstü
başarılarından ötürü Nobel Barış Ödülünü aldı.
2009- Türkiye ile Ermenistan arasında ilişkilerin normalleştirilmesi ve iki ülke
arasındaki sınır kapısının açılmasına dair protokol, iki ülkenin dışişleri bakanları
Ahmet Davutoğlu ve Eduard Nalbantyan tarafından İsviçre'nin Zürih kentinde imzalandı.
2012- Moskova-Şam seferini yapan Suriye'ye ait yolcu uçağı, kargosunda sivil
havacılık kurallarına aykırı bazı malzemeler taşıdığı bilgisiyle Türk jetlerince
Esenboğa Havalimanı'na indirildi. Yolcular tahliye edilerek uçakta arama yapıldı.
Arama sonrası uçak Ankara'dan ayrıldı.
2013- Eski Erzurum Milletvekili, Türk kültür ve düşünce hayatının önde gelen isimlerinden
Nevzat Kösoğlu, 72 yaşında Ankara'da vefat etti.
2013- Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, Corona virüsü Mers-CoV nedeniyle 124 kişinin öldüğünü açıkladı.
2013- Hac farizasını ifa etmek üzere kutsal topraklarda bulunan yaklaşık 2,5 milyon hacı adayı,
vakfe için Arafat'a çıktı.
11 Ekim
1689- Rus Çarı Büyük Petro öldü.
1811- İlk buharlı feribot "Juliana", New York-New Jersey
arasındaki seferlerine başladı.
1868- Thomas Edison ilk icadı elektrikli ses makinesi
(fonograf) için patent aldı.
1881- David Houston, kameralar için rulo filmin patentini
kaydettirdi.
1922- TBMM Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında Mudanya
Mütarekesi imzalandı.
1924- TBMM yeni binasına taşındı; Cumhuriyet Bayramı'nın ilk
kutlama töreni burada yapıldı.
1926- Kıyafet Kanunu kabul edildi.
1929- Yavuz savaş gemisinin onarımı bitti. Gemi, Türk Deniz
Kuvvetlerine teslim edildi.
1939- Einstein, ABD Başkanı Roosevelt'e, atom bombası konusuna
dikkatini çekmek için yazdığı ünlü mektubunu kaleme aldı.
1948- BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Ulusal
Komisyonu kuruldu.
1963- Batman'da bir petrol damarı daha bulundu.
1963- Fransız şarkıcı Edith Piaf ve Fransız yazar ve ozan
Jean Cocteau öldü.
1968- Apollo 7, ilk görevini astronotlar Wally Schirra, Donn
Fulton Eisele ve R. Walter Cunningham ile başarıyla gerçekleştirdi.
1972- Milli Selamet Partisi (MSP) kuruldu.
1976- Çin'de, aralarında Mao Zedong'un eşi Çiang Çing'in de
bulunduğu dört politbüro üyesi darbe yapmayı planladıkları
gerekçesiyle tutuklandı.
1977- Deniz bilimcisi Kaptan Cousteau, ünlü teknesi Calypso
ile İstanbul'a geldi.
1979- Gazeteci Abdi İpekçi cinayeti zanlısı Mehmet Ali
Ağca'nın yargılanmasına başlandı.
1980- Yönetmen Ali Özgentürk'ün "Hazal" filmi, 29.
Uluslararası Mannheim Film Festivali'nde üç ödül aldı.
1980- Uzay istasyonu Salyut 6'da 185 gün kalarak rekor kıran
Sovyet kozmonotları dünyaya döndü.
1981- Erden Kıral'ın yönettiği "Bereketli Topraklar
Üzerinde" filmi, Avrupa Film Festivali'nde birinci oldu.
1984- Avrupa Parlamentosu, Türkiye-Avrupa Ekonomik Topluluğu
Karma Parlamento Komisyonunun yeniden kurulmasına karar
verdi, fiili çalışmayı askıya aldı.
1984- "Challenger" ile uzaya çıkan astronot Kathy Sullivan,
uzayda yürüyen ilk Amerikalı kadın oldu.
1985- Şair Metin Eloğlu 58 yaşında öldü.
1987- 12 Eylül'de kapatılan Türkiye İşçi Partisinin son genel
başkanı, sosyolog Behice Boran 77 yaşında vefat etti.
1999- "Yılanların Öcü", "Onuncu Köy" ve "Amerikan
Sargısı"nın yazarı Fakir Baykurt Almanya'da öldü.
2005- Ünlü şair ve yazar Attila İlhan yaşama veda etti.
2007- Yazar Mehmed Uzun, Diyarbakır'da tedavi gördüğü
hastanede öldü.
2009- Türk sinemasının usta yönetmenlerinden Halit Refiğ vefat etti.
2011- Ukrayna'daki Turuncu Devrim'in simge ismi ve eski Başbakanı
Yulya Timoşenko, ülkesini Rusya ile yaptığı gaz anlaşmasında zarara
uğrattığı gerekçesiyle 7 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
2013- Makedonya'nın başkenti Üsküp'e bağlı Çayır Belediyesinde Türkçe
resmi dil olarak kabul edildi.
12 Ekim
1492- Cenovalı denizci Kristof Kolomb, karaya ayak bastı.
Buraya "Aziz Kurtarıcı" anlamına gelen "San Salvador"
adını verdi.
1579- Sadrazam Sokollu Mehmet Paşa, bir Boşnak tarafından
sarayında öldürüldü.
1926- "Lotus" davasına ait Türk-Fransız karar anlaşmazlığı,
Cenevre Uluslararası Mahkemesine götürüldü.
1935- Ünlü İtalyan tenor Luciano Pavarotti doğdu.
1956- "Otuz Beş Yaş"ın yazarı şair Cahit Sıtkı Tarancı,
tedavi gördüğü Viyana'da 46 yaşında öldü.
1958- Başbakan Adnan Menderes yurttaşlardan "Vatan Cephesi"
kurmalarını istedi.
1964- James Bond'un yaratıcısı İngiliz yazar Ian Fleming öldü.
1984- IRA, Margaret Thatcher'in kaldığı otele bomba attı.
Thatcher kurtuldu, fakat beş kişi öldü.
1987- Türkiye Cumhuriyeti'nin altıncı Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk
84 yaşında öldü.
1991- Sovyetler Birliği Başkanı Gorbaçov ile diğer cumhuriyet
liderlerinin bir araya geldiği Devlet Konseyi toplantısında
"KGB"nin lağvedilmesi' kararı alındı.
2001- Orkestra şefi Hikmet Şimşek 77 yaşında vefat etti.
2004- İslami Cemiyet ve Cemaatleri Birliğinin yöneticisi
Metin Kaplan, gözaltına alındığı Almanya'dan özel uçakla
Türkiye'ye getirildi. 13 Ekim'de tutuklanan Kaplan, Bayrampaşa
Cezaevine konuldu.
2006- Fransa Ulusal Meclisinin sözde Ermeni soykırımının
inkarının suç sayılmasına ilişkin yasa teklifini kabul etmesi
tepkilere neden oldu.
2007- Nobel Barış Ödülü, küresel ısınmaya karşı mücadelesiyle
son dönemde öne çıkan eski ABD Başkan Yardımcısı Al Gore ve
BM Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli'ne (IPCC) verildi.
2008- Gazeteci, spiker, radyo televizyon alanındaki ilk devlet
sanatçısı Nedret Selçuker İstanbul'da yaşamını yitirdi.
2011- 48. Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali kapsamında,
"Geç Gelen Altın Portakallar" ödül töreni yapıldı ve 1980 askeri darbesi
nedeniyle yapılamayan 1980 yılı festivalinin ödülleri dağıtıldı. "En İyi Film"
ödülü "Sürü" filmine, "En İyi Yönetmen" ödülüne Zeki Ökten, "En İyi Erkek Oyuncu"
ödülüne Tarık Akan ile Aytaç Arman, "En İyi Kadın Oyuncu" ödülüne Güngör Bayrak
ve Melike Demirağ layık görüldü.
2012 - 2012 Nobel Barış Ödülü'ne Avrupa Birliği layık görüldü.
2013- Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Türkiye'de Çanakkale Savaşı'ndaki
Anzaklar'ın hayatını anlatacağı bir film çekecek Oscar ödüllü Avustralyalı aktör
Russell Crowe'u kabul etti.
13 Ekim
1911- İtalyanlar Derne'yi işgal etti.
1914- Garrett Morgan gaz maskesini icat etti ve patentini aldı.
1921- TBMM Hükümeti ile Kafkas Cumhuriyetleri (Azerbaycan,
Gürcistan, Ermenistan) arasında Kars Antlaşması imzalandı.
1923- TBMM'de, Ankara'nın hükümet merkezi olması kararlaştırıldı.
1955- Suna Kan, "Viotti Keman Yarışması"nda birinci oldu.
Yarışma, ünlü İtalyan kemancı Giovanni Battista Viotti adına
düzenlenmişti.
1968- Avustralya'ya ilk Türk işçi kafilesi hareket etti.
1973- "Halikarnas Balıkçısı" Cevat Şakir Kabaağaçlı 87 yaşında öldü.
1983- 12 Eylül 1980'den sonra oluşturulan Danışma Meclisinin
görevi sona erdi.
1986- Tiyatro sanatçısı Kamran Yüce 60 yaşında trafik kazasında öldü.
1994- Mali Polis, Halil Bezmen'e ait trilyonlarca lira
değerindeki antika, tarihi eser ve tabloyu, ABD'ye kaçırılmak
üzereyken ele geçirdi.
1995- Prag'daki Dünya Grekoromen Güreş Şampiyonası'nda, 82
kiloda Hamza Yerlikaya Dünya Şampiyonu oldu.
1995- İngiliz fizikçi Joseph Rotblat ve içinde bulunduğu
antinükleer grup, Nobel Barış Ödülü'nü aldı.
1996- Radikal gazetesi yayın hayatına başladı.
1999- Gazeteci, sinema ve tiyatro yazarı Mahmut Tali Öngören öldü.
2005- Barış Harekatı öncesi yıllarda Kıbrıs'ta beş yıl gizli
Türk Mukavemet Teşkilatını yöneten "Bozkurt" kod adlı
emekli tuğgeneral Kenan Çoygun 81 yaşında Ankara'da öldü.
2006- Anayasa değişikliğiyle milletvekili seçilme yaşı 25'e indirildi.
2012- Türkiye'den KKTC'ye yıllık 75 milyon metreküp içme ve sulama
suyu taşıyacak KKTC Su Temin Projesi'nin su geçişi ve kara yapılarının
temeli Mersin'in Anamur ilçesinde atıldı.
2013- FIVB Kadınlar Dünya Kulüplerarası Voleybol Şampiyonası final maçında
Vakıfbank, Brezilya'nın Unilever Volei takımını 3-0 yenerek, kupanın sahibi oldu.
2013- Hindistan'ın Madya Pradeş eyaletindeki köprüde yaşanan izdiham nedeniyle
109 kişi hayatını kaybetti. - Ankara
