Haftanın tarihine bakış

Lozan Barış Antlaşması, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) 23 Ağustos 1923'te onaylandı.

Lozan Barış Antlaşması, 1. Dünya Savaşı sonucunda 24 Temmuz 1923'te İsviçre'nin Lozan şehrinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileriyle Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika ve Yugoslavya temsilcileri tarafından, Leman Gölü kıyısındaki Beau-Rivage Palace'ta imzalandı. Anlaşma 23 Ağustos 1923'te, II. TBMM tarafından onaylanarak yürürlüğe girdi.

En büyük depremlerden biri 17 Ağustos

Türkiye, 17 Ağustos 1999'da son yüzyılın en büyük depremlerinden birini yaşadı. Merkez üssü Gölcük olan 7,4 büyüklüğündeki deprem saat 03.02'de başladı ve 45 saniye sürdü. Deprem Marmara'nın tamamında hatta İzmir ve Ankara'dan da hissedildi. Marmara Depremi'nde Türkiye'nin kaybı büyük oldu. Resmi açıklamalara göre, 17 bin 840 kişi öldü, 43 bin 953 kişi yaralandı. Depremde 285 bin konut ve 40 binden fazla iş yeri hasara uğradı.

Deprem, Türkiye'nin yapı stoğunun önemli bir kısmının depreme dayanıksız olduğunu ve acil güçlendirilmesi gerektiğini ortaya koydu. Bunun üzerine, olası depremlerde hasarın önlenebilmesi için "Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik" çıkarıldı. Zorunlu deprem sigortası uygulamasının yanı sıra 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyet Kanunu'nda değişiklikler yapıldı.

Belli başlı öteki olaylar

17 Ağustos

1864- Türk edebiyatının önemli isimlerinden Hüseyin Rahmi Gürpınar doğdu.

1907- II. Abdülhamid, motosiklet ve otomobil gibi sıvı yakıtlı çağdaş taşıtların ithaline izin verdi.

1915- Çanakkale'de Kireçtepe Muharebesi kazanıldı.

1952- Türkiye ve Yunanistan, Ege Denizi'nde ortak tatbikata başladı.

1969- ABD'deki Camille tayfununda 248 kişi öldü.

1969- Türkiye sağır ve dilsizler kraliçesi Sevil Tez, Belgrad'da yapılan güzellik yarışmasında dünya birincisi seçildi.

1978- İran'da Şah rejimine karşı iç savaş başlatıldı.

1983- Yeni kurulan Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ile Türk Dil ve Tarih kurumlarının tüzel kişilikleri sona erdi.

1988- Pakistan Devlet Başkanı Ziya Ül Hak, bindiği uçağın havada infilak etmesi sonucu öldü.

1990- İncirlik Hava Üssü'nün kapıları ilk kez basına açıldı.

1999- Merkez üssü Gölcük olan Marmara Depremi meydana geldi. Saat 03.02'de başlayan ve 45 saniye süren 7,4 büyüklüğündeki depremde 17 bin 840 kişi öldü, 43 bin 953 kişi yaralandı. 285 bin konut, 40 binden fazla iş yeri hasara uğradı.

2000- Sinema ve tiyatro sanatçısı Selim Naşit Özcan 72 yaşında vefat etti.

2004- Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğine Büyükelçi Yiğit Alpogan atandı. Alpogan, MGK'nin ilk sivil genel sekreteri oldu.

2011- Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş (TUSAŞ) tarafından üretilen T129 helikopterinin 1. prototipinin ilk uçuşu başarıyla gerçekleştirildi.

2011- TÜBİTAK UZAY tarafından, Türkiye'de tasarlanarak üretilen ilk yer gözlem uydusu RASAT, Rusya Federasyonu'nun Kazakistan sınırındaki Orenburg bölgesinde bulunan Yasny fırlatma üssünden uzaya gönderildi.

2015 - Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi (CAS), Uluslararası Atletizm Federasyonunun (IAAF), 2012 Londra Olimpiyatları şampiyonu Aslı Çakır Alptekin ile ilgili başvurusunu haklı bularak, doping yaptığı gerekçesiyle milli atleti 8 yıl müsabakalardan men etti.

2016- Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB), OHAL kapsamında yayımlanan KHK ile kapatıldı.

2016- Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) ve askeri hastaneler Sağlık Bakanlığına devredildi. GATA'nın ismi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak değiştirildi.

2017- Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Antalya Valiliğinin finansal desteğiyle restorasyon yapılan Mevlevihane Müzesi çalışmalarında yaklaşık 700 yıllık olduğu tahmin edilen metal anahtara rastlandı. Mevlevihaneye ait olduğu düşünülen anahtar koruma altına alındı.

18 Ağustos

1227- Moğol hükümdarı Cengiz Han öldü.

1850- Honore de Balzac, Paris'te yaşama veda etti.

1934- İkinci Dil Kurultayı başladı.

1952- İzmir, NATO'nun güneydoğu karargah merkezi oldu.

1961- Türkiye'de ilk kez bir banka soyuldu. Bankayı soyan Necdet Elmas, 30 Ağustos'ta Darıca'da yakalandı.

1964- Güney Afrika'nın "apartheid" (etnik arındırma) yüzünden olimpiyatlara katılması yasaklandı. Güney Afrika, 1992'deki Barcelona Olimpiyatlarına kadar organizasyona katılamadı.

1974- Kıbrıs'ta ateşkes ancak 6 saat sürdü. Rumların ateş etmesine Türk birlikleri karşılık verdi.

1995- "Bosna İçin İnsanlık Girişimi" adı altında toplanan Türk aydınları Bosna'ya gitti.

2008- Pakistan'da 1999'da kansız bir darbeyle Navaz Şerif'i deviren ve o yıldan bu yana iktidarda olan Devlet Başkanı Pervez Müşerref istifa etti.

2011- Milli Güvenlik Kurulu toplantısında sivil üyelerin masanın bir tarafında, asker üyelerin bir tarafında yer aldığı oturma düzeninde değişikliğe gidilerek, üyeler protokol sırasına göre karışık şekilde toplantı masasında yerlerini aldı.

2013- Bilim insanları, Dünya'dan yaklaşık 60 milyon ışık yılı uzaklığındaki bir galakside 6 milyon derece sıcaklıkta bir gaz bulutu keşfetti.

2015- Koalisyon görüşmelerinin olumsuz sonuçlanmasının ardından AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Ahmet Davutoğlu, 63. Hükümeti kurma görevini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a, anayasal sürenin dolmasına 5 gün kala iade etti.

2015- Terör örgütü DEAŞ'ın iki numaralı ismi Fadıl Ahmet el-Hayali, Irak'ta Musul yakınlarında aracında seyahat ederken, ABD'nin hava saldırısıyla öldürüldü.

2016- Suriye'de rejim ya da Rus uçakları tarafından Halep'in El Katerji sivil yerleşim yerine düzenlenen saldırıda 5 yaşındaki Ümran Daknes yaralandı. Minik Ümran'ın enkaz altından kurtarıldıktan sonra ambulans içinde çekilen görüntüleri dünya basınında geniş yankı buldu ve "yıkımın simgesi" yorumu yapıldı.

2016- Van'ın Tuşba ilçesindeki Ayanis Kalesi'nde devam eden kazı çalışmalarında, Urartu dönemine ait 2 bin 700 yıllık su mermerine mozaik işlemeli platform bulundu.

2017- Japonya'da bilim adamları canlıyı oluşturan tüm hücre tiplerine dönüşebilme kapasitesine sahip indüklenmiş pluripotent kök hücreler kullanarak kısır fareden doğurgan fare üretmeyi başardı.

2018- Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan, İsviçre'nin başkenti Bern'de tedavi gördüğü hastanede 80 yaşında yaşamını yitirdi. BM Genel Sekreterliği görevine getirilen ilk siyahi olan Annan, 1997-2006'da bu görevi yürütmüştü.

19 Ağustos

1829- Profesör Parrot ile beraberindeki grup, Ağrı Dağı'nın zirvesine ilk kez tırmanmayı başardı.

1915- 8 Ağustos'ta Anafartalar Grubu Komutanlığı görevini yürüten Mustafa Kemal'e aynı zamanda 16. Kolordu Komutanlığı görevi verildi.

1915- Tevfik Fikret 48 yaşında Rumelihisarı'ndaki evi "Aşiyan"da yaşama gözlerini yumdu.

1920- Süleyman Necati Güneri, "Matbuat ve İstihbarat Müdüriyeti Umumiyesi"ne genel müdür oldu.

1922- Bir Türk birliği, taarruzun yönü konusunda yanıltmak amacıyla Yunanlılara Ortanca'da taarruz düzenledi.

1927- Ortodoks kilisesi Sovyet yönetimini tanıdı.

1934- Hitler, meclisin kararıyla "Führer" ilan edildi.

1936- İspanyol yazar Frederico Garcia Lorca, Granada'da milliyetçiler tarafından kurşuna dizildi.

1939- İstanbul'da pasif savunma tatbikatı yapıldı.

1945- Tevfik Fikret'in "Aşiyan" (Kuş Yuvası) adını verdiği evi, müze olarak düzenlendi ve şairin 30. ölüm yılında ziyarete açıldı. "Edebiyatı Cedide", "Hamit" ve "Fikret" salonları da 1946'da düzenlenerek müzeye eklendi.

1946- Çin'de iç savaş başladı.

1951- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral İzzettin Çalışlar öldü.

1966- Varto'da 6,9 büyüklüğündeki depremde 2 bin 394 kişi hayatını kaybetti.

1974- Rumlar, Kıbrıs'taki ABD elçisi Roger Davies'i öldürdü.

1978- Kariye Müzesi soyuldu.

2005- Foto Muhabirleri Derneği Kurucu ve Onursal Başkanı, emekli Gazeteci Rafet Hüner 66 yaşında Antalya'da vefat etti.

2008- Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, kapatılan Refah Partisi'nin son Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ın kalan hapis cezasını "sürekli hastalık" nedeniyle kaldırdı. Erbakan'ın, 26 Mayıs 2008'de Altınoluk'taki konutunda infaz edilmeye başlanan hapis cezası 23 Eylül 2010'da sona erecekti.

2010- Irak'taki son Amerikan muharip birliği ülkeden ayrılmaya başladı.

2012- Sudan'ın Güney Kordofan eyaletine resmi bir heyeti taşıyan yolcu uçağında iniş sırasında patlama meydana geldi, bir bakanın da arasında bulunduğu 31 kişi öldü.

2012- "Top Gun" ve "Days of Thunder" (Yıldırım Günleri) filmlerinin yönetmenliğini yapan 68 yaşındaki yönetmen Tony Scott, California'da bir köprüden atlayarak yaşamına son verdi.

2013- Filipinler'in orta kesimlerindeki Cebu açıklarında bir feribotun kargo gemisiyle çarpışması sonucu meydana gelen kazada 50 kişi hayatını kaybetti.

2015- Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı, haklarında "örgüt kurma", "hükümeti ortadan kaldırmaya ve görevini yapmasını engellemeye teşebbüs" iddiasıyla yürütülen soruşturma kapsamında tutuklama talebiyle yakalama kararı bulunan ve yurt dışına kaçtıkları belirlenen eski savcılar Zekeriya Öz ile Celal Kara için Adalet Bakanlığından "kırmızı bülten" talebinde bulundu.

2016- Türkiye'nin "ilk milli kazı alanı" unvanına sahip Alacahöyük'teki arkeolojik kazı çalışmalarında yaklaşık 2 bin 300 yıllık gizli geçide ulaşıldı.

2017- İspanya'nın Barselona kentinde turistik bölge Las Ramblas'ta bir minibüsün kaldırıma çıkarak kalabalığın arasına dalması sonucu 13 kişi öldü, 100'e yakın kişi yaralandı. Terör örgütü DEAŞ'ın üstlendiği saldırıyı düzenlediği belirlenen 5 kişi, operasyonla öldürüldü.

2018- Ekonomi yazarı Güngör Uras, Şişli'de tedavi gördüğü özel hastanede hayatını kaybetti.

2019- Muş ve Bitlis'teki programlarının ardından Van'a gelen Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Haluk Dursun, geçirdiği trafik kazasında yaşamını yitirdi.

20 Ağustos

1462- Cebelitarık, İspanyollar tarafından zapt edildi.

1516- Gaziantep, Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı ordusunca fethedildi.

1922- Türkiye Sosyalist İşçi Fırkası kuruldu.

1937- 9 Eylül Panayırı, İzmir Enternasyonal Fuarı adını aldı.

1940- Sovyet Devrimi liderlerinden Leon Troçki, Meksika'da öldürüldü.

1952- Napoli'de yapılan Avrupa Güzellik yarışmasında Türk güzeli Günseli Başar birinci oldu.

1968- Çekoslovakya, Sovyetler Birliği ve Varşova Paktı ülkelerince işgal edildi. Aleksandr Dubçek ve öteki liberalleşme yanlısı komünist liderler tutuklandı. Sovyet tankları, Prag sokaklarında halkın direnişiyle karşılaştı.

1974- Magosa'ya 15 kilometre uzaklıktaki Türklere ait Atlılar köyünde Rumlar tarafından yapılan katliam ortaya çıkarıldı. Bir çukura gömülmüş 57 Türk'ün cesedi bulundu.

1988- Irak-İran Savaşı ateşkesle sona erdi.

1990- Türk hafif müziği sanatçısı Ayla Dikmen öldü.

1991- Cumhuriyet gazetesi sahibi ve başyazarı Nadir Nadi 83 yaşında hayatını kaybetti.

1991- Estonya tam bağımsızlık ilan etti.

1998- Maliye Bakanlığı, kapatılan RP'nin mal varlığıyla ilgili incelemeleri sırasında, 1,2 trilyon lira nakit açığı buldu. Kapatılan RP'nin Genel Başkanı Necmettin Erbakan ve 78 kişi hakkında açılan dava sonucunda, 6 Mart 2002'de Erbakan "evrakta sahtecilik" suçundan 2 yıl 4 ay hapisle cezalandırıldı.

2012- Ramazan Bayramı'nın ikinci gününde Gaziantep'teki Karşıyaka Polis Merkezi yakınında terör örgütü üyeleri tarafından zaman ayarlı bomba yüklü araç patlatıldı. Olayda 3'ü çocuk 10 kişi öldü, 65 kişi yaralandı.

2012- Irak'ın El-Hurra televizyonu adına görev yapan Türk kameraman Cüneyt Ünal, Suriye'de kaçırıldı. Ünal'ın görüntüsü, Suriye'nin resmi televizyon kanalı El-Ahbariye'de yayımlandı.

2012- Birleşmiş Milletler'in Suriye'deki gözlemci heyetinin misyonu resmen sona erdi.

2013- Bosna Hersek Devlet Mahkemesi, Bosna savaşı sırasında eski özel Sırp polis teşkilatında görev yapan ve Srebrenitsa soykırımına karışan Duşko Yeviç hakkında 32 yıl, Mendelyev Curiç hakkında ise 28 yıl hapis cezasına hükmetti.

2016- Gaziantep'te sokak düğününde meydana gelen terör saldırısında 34'ü çocuk 54 kişi hayatını kaybetti, 67 kişi yaralandı.

2016- Türkiye Cumhuriyeti ile İsrail Devleti Arasında Tazminata İlişkin Usul Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

2017- Irak Başbakanı Haydar el İbadi, Telafer'i DEAŞ'tan kurtarma operasyonunun başladığını duyurdu.

2017- ABD donanmasına ait USS İndianapolis adlı savaş gemisinin enkazı 72 yıl sonra Pasifik Okyanusu'nda bulundu.

2017- Amerikalı komedyen, aktör ve yönetmen Jerry Lewis 91 yaşında hayatını kaybetti.

2018- ABD'nin Ankara Büyükelçiliğine silahla 6 el ateş edildi, olayı gerçekleştirdiği belirlenen 2 zanlı yakalandı.

2019- Geçirdiği trafik kazası sonucu yaşamını yitiren Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Dursun için mezun olduğu Galatasaray Lisesi'nde anma töreni düzenlendi. Dursun'un cenazesi, Kocaeli'nin Körfez ilçesinde toprağa verildi.

2019- Suudi Arabistan tarihinde ilk defa, kadınların erkek vasilerinin izni olmadan yurt dışına seyahat etmesine olanak tanınmaya başlandı.

21 Ağustos

1651- İstanbul halkı ve esnafı, Yeniçeri ağalarına isyan etti, bütün çarşılar kapandı.

1911- Leonardo da Vinci'nin "Mona Lisa" adlı ünlü tablosu Louvre Müzesi'nden çalındı. Tablo, iki yıl sonra Floransa'da bulundu.

1944- Son Osmanlı Halifesi Abdülmecid, Paris'te hayatını kaybetti.

1959- İstanbul'da yeniden düzenlenen "Askeri Müze" halka açıldı.

1960- Çanakkale Anıtı törenle açıldı.

1991- Sovyetler Birliği'nde darbeyle görevinden alınan Mihail Gorbaçov, iki gün aradan sonra görevinin başında olduğunu açıkladı.

2011- Türkiye, Ankara'da düzenlenen Dünya Yıldız Kızlar Voleybol Şampiyonası finalinde Çin'i 3-0 yenerek, şampiyon oldu.

2012- Somali'de 21 yıl sonra ilk meclis oluşturuldu.

2013- Suriye'de kimyasal saldırı: Suriye Genel Devrim Konseyi (SRGC), Esed güçlerinin Şam'ın Doğu Guta Banliyösü'ne düzenlediği saldırıda 635 kişinin öldüğünü, yüzlerce kişinin yaralandığını bildirdi. Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) ise ölü sayısını bin 100 kişi olarak açıkladı.

2013- Wikileaks'in internet sitesinde yayımlanan ABD ordusuna ait gizli bilgileri sızdırmak suçlamasıyla askeri mahkemede yargılanan er Bradley Manning, 35 yıla mahkum edildi.

22 Ağustos

1703- Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküş dönemi padişahlarından II. Mustafa tahttan indirildi.

1910- Japonya, işgal ettiği Kore'yi topraklarına kattı.

1935- Türk Tarihi Tetkik Cemiyetince ilk arkeoloji kazısı Çorum Alacahöyük'te başlatıldı.

1946- Sovyet Rusya'nın Boğazlar'ın savunmasına katılma isteğini Türkiye reddetti.

1965- Sadun Boro, eşi Odo ve kızı Deniz, "Kısmet" teknesiyle İstanbul Limanı'ndan 2 yıl 10 gün sürecek dünya turu başlattı.

1972- Ozan ve Gazeteci Orhan Seyfi Orhon, 82 yaşında hayata veda etti.

1974- Kıbrıs'ta Rumların rehin aldığı 13 Türk gazeteciden 11'i serbest bırakıldı. Adem Yavuz ve Ergin Konuksever'in hastanede olduğu açıklandı. Ancak yaralı olan Adem Yavuz, Adana'da Tıp Fakültesi Numune Hastanesi'nde 26 Ağustos'ta hayatını kaybetti.

1985- Şair Turgut Uyar 58 yaşında vefat etti.

1986- Üçüncü Cumhurbaşkanı Celal Bayar, 80 yılı siyasi mücadeleyle geçen yaşamına, İstanbul'da 103 yaşında veda etti.

1993- Celal Bayar için doğum yeri olan Umurbey beldesinde yaptırılan anıt mezarı, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel açtı.

2000- Azerbaycan'ın eski Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey, tedavi gördüğü Ankara'da hayatını kaybetti.

2012- Rusya'nın Dünya Ticaret Örgütü üyeliği resmen başladı.

2013- Türkiye'nin altıncı yüz nakli yapıldı. Antalya'da beyin ölümü gerçekleşen Muhittin Turan'ın yüzü 8 saat süren operasyonla alınarak Prof. Dr. Ömer Özkan başkanlığındaki ekip tarafından 54 yaşındaki Salih Üslün'e nakledildi.

2013- ABD'nin iki müttefiki Japonya ve Güney Kore, ilk kez birlikte hava tatbikatına katıldı.

2015 - Milli boksör Busenaz Sürmeneli, kadınlar 75 kiloda Avrupa Gençler Şampiyonu oldu.

2017- Vergi uzmanı, akademisyen ve gazeteci Prof. Dr. Şükrü Kızılot, 59 yaşında Ankara'da vefat etti.

23 Ağustos

634- Dört halifeden ilki Hazreti Ebubekir vefat etti.

1514- Yavuz Sultan Selim (I. Selim) komutasındaki Osmanlı ordusu, Çaldıran'da Şah İsmail'in ordusunu yendi.

1703- Sultan II. Mustafa'nın yerine kardeşi Şehzade Ahmet (III. Ahmet) tahta çıkarıldı.

1921- Yunan ordusu taarruza geçti ve Sakarya Meydan Savaşı başladı.

1923- Lozan Barış Antlaşması, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde onaylandı.

1925- Mustafa Kemal, elinde bir "Panama şapka" ile çıktığı Kastamonu gezisi sırasında "Şapka ve Kıyafet Devrimi"ni başlattı.

1939- Tekirdağ şarap fabrikası hizmete girdi.

1955- İngiltere'ye Kıbrıs için ilk nota verildi.

1988- Şanlıurfa Havaalanı hizmete açıldı.

2002- Türk sinemasının emektarlarından Sami Hazinses, 77 yaşında Haydarpaşa Numune Hastanesi'nde vefat etti.

2011- Ankara-Konya hızlı tren hattı törenle açıldı.

2011- Futbol Federasyonu, Spor Toto Süper Lig'de 2011-2012 futbol sezonunda play-off sisteminin uygulanmasına karar verdi.

2015- 15. Dünya Atletizm Şampiyonası'nda Türkiye adına yarışan Küba asıllı Yasmani Copello, 48,46 saniyelik derecesiyle Türkiye rekoru kırarak Dünya Şampiyonası'nda erkekler 400 metre engellide finale yükselen ilk milli atlet oldu.

2018- Yönetmen, tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı Toron Karacaoğlu, Balıkesir'in Edremit ilçesinde vefat etti.

Türkiye Güncel Haberler