Turgut Uyar kimdir? İşte Turgut Uyar'ın unutulmaz şiirleri
Turgut Uyar, aramızdan ayrılışın 34. yıl dönümünde saygıyla anılıyor. Türk edebiyatının hüzünlü şairi olarak anılan Turgut Uyar, özellikle Tomris Uyar ile yaşadığı aşk ile adından söz ettirmişti. Ayrılık, hüzün, özlem, aşk ve sevgi konularını işleyen Turgut Uyar'ın unutulmaz şiirlerini haberimizde derledik. Peki, Turgut Uyar kimdir?
Türk edebiyatının en önemli şairlerinden kabul edilen Turgut Uyar'ın bugün vefatının 34. yıldönümü. Ayrılık, özlem, aşk, sevgi gibi konularını şiirlerinde işlemesi nedeniyle hüzünlü şair olarak anılmaktadır. Tomris Uyar ile şiir üzerine başlayan mektuplaşma ikili arasında büyük bir aşka dönmüştür. Haberimizden Turgut Uyar'ın şiirleri ve hayatı hakkında fikir edinebilirsiniz. Peki, Turgut Uyar kimdir?
TURGUT UYAR KİMDİR?
Turgut Uyar, 4 Ağustos 1927'de Ankara'da doğdu. Babası, harita binbaşı idi ve Ankara'nın ilk latin alfabesiyle sokak levhalarını yazmıştır. Beş kardeşi olan şairimiz, babasının mesleği nedeniyle öğrenimini farklı şehirlerde tamamlamak zorunda kaldı. Orta öğrenimini ise Bursa Askeri Işıklar Lisesi'nde 1946 yılında bitirdi.
Yüksek öğrenimini Askeri Memurlar Okulu'nda okurken annesinin isteği üzerine 1947'de Yezdan Şener ile evlendi. Semiramis, Tunga ve Şeyda adlarında üç çocuğu olan şairin ilk tayini Posof'a çıktı.
1958'de bu görevden ayrılarak Türkiye Selüloz ve Kâğıt Sanayi'nin Ankara'daki şubesinde çalışmaya başladı ve 1967'de buradan emekli olarak İstanbul'a yerleşti.
İlk eşinden boşandıktan sonra Tomris Uyar ile şiir üzerine mektuplaşmaya başladı. Bu mektuplaşmalar sonrasında 1969'da ikili evlendi. Bu evlilikten ise Hayri Turgut Uyar adında bir çocuğu oldu.
Turgut Uyar'ın şiirle olan ilgisi daha ilkokul çağında başladı. Kendi anlatımıyla ortaokul ve lise yıllarında günde üç beş şiir, haftada onbeş şiir yazdı. İlk şiir denemelerinden biri şu şekilde;
"Güzeldir sevgilim her dakka her an / Güzeldir sözleri kaşı gözleri / Geçtiği her karış sönük topraktan / O anda fışkırır neşe özleri"
Şiirde ise lise son sınıfta Ömer Hayyam, Nedim, Yahya Kemal Beyatlı, Tevfik Fikret, Ahmet Haşim gibi şairleri taklit etmiştir.
1946'da ise dönemin güncel şairlerini okumuştur ve bu durumu "Sonra günümüzün şairlerini okudum da sevindim. Oh dünya varmış dedim." sözleriyle dile getirmiştir.
1947'de "Yâd" adlı şiiri Yedigün'de yayımlanmıştır. 1948'de Kaynak dergisinin başlatmış olduğu bir şiir yarışmasında "Arz-ı Hal" adlı şiiriyle katılmış ve yarışmada ikinci olmuştur. 1950'de Kaynak Yayınları tarafından Arz-ı Hal ve Akşam Üzeri Türküsü adıyla ilk kitabı yayımlandı. İkinci kitabı olan ve Nurullah Ataç'ın önsözünü yazdığı Türkiyem ise 1952'de piyasaya sürüldü.
1959'da Dünyanın En Güzel Arabistanı adlı şiir kitabı yayımlanmıştır. Bu kitaptaki şiirleri 1955-1958 yılları arasında Yenilik, Pazar Postası, Yeditepe, Seçilmiş Hikayeler Dergisi, Şairler Yaprağı gibi dergilerde yayımlanan şiirlerden oluşmaktadır. Kitap, Uyar'ın dil, tema, imge, anlatım biçimi, biçim/öz ilişkisi açısından büyük bir değişimi yansıttığı ilk İkinci Yeni kitabıdır. 1962'de Tütünler Islak'ı; 1968'de Her Pazartesi'yi; 1970'te Divan'ı; 1974'te Toplandılar'ı; 1982'de Kayayı Delen İncir'i yayımlandı. 1981 yılında Toplu Şiirler adıyla o güne kadar yayımladığı eserleri ilk kez; 1984'te Büyük Saat adıyla ikinci kez toplu olarak basıldı.
Turgut Uyar, 22 Ağustos 1985 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybetti. Değerli şairimiz, hayatı boyunca alkol tüketmesi nedeniyle siroz hastalığına yakalandı. Bu hastalık sebebiyle de yaşamını yitirdi.
ŞİİRLERİNDEN BAZI ÖRNEKLER
Ayrılıklardan
"Böyle sessiz ayrılıklarda
Her şey önceden belli olur
En güzel zamanında, aşkın ve hayatın
İnsan deli olur…"
Çılgın Hüzünlü
"Şimdi dolaşıp duruyor aramızda
Kıpkırmızı bir duygu olarak
Doğudan batıya bir güz halinde
Çılgın ve hüzünlü"
Uzak Kaderler İçin
"Nasıl kısa kesmeli bilmiyorum?
Herkesin derdinden pay isterken.
Uzak kaderlerin suları çağlar simdi
Yıldızlar dökülür sonsuza içimizden."
Söylenir
"Söylenir ve yarım kalır
Bütün aşklar yeryüzünde
Bir kaktüs bol sudan nasıl
Nasıl çürürse öyle"
TURGUT UYAR'IN ESERLERİ
Şiir
1950: Arz-ı Hal
1952: Türkiyem
1959: Dünyanın En Güzel Arabistanı
1962: Tütünler Islak
1968: Her Pazartesi
1970: Divan
1974: Toplandılar
1982: Kayayı Delen İncir
Toplu şiirleri
1981: Toplu Şiirler
1984: Büyük Saat
İnceleme
Bir Şiirden (1984)
Ödülleri
1963 Yeditepe Şiir Armağanı, Tütünler Islak ile
1975 Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü, Lucretius'tan Evrenin Yapısı çevirisi ile (Tomris Uyar'la birlikte)
1981 Behçet Necatigil Şiir Ödülü, Kayayı Delen İncir ile
1984 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü, Büyük Saat ile
