Solucan gübresi nedir? Solucan gübresi üretimi nasıl yapılır? Solucan gübresi fiyatı ne kadar?

Doğal fide yetiştiriciliği için uzmanların tavsiye ettiği en iyi gübre solucan gübresidir. Solucan gübresi ayrıca kanser vakalarının da azalmasına yardımcı olmaktadır. Peki solucan gübresi üretimi nasıl yapılır, solucan gübresi fiyatları nedir?

SOLUCAN GÜBRESİ NEDİR?

Solucan gübresi, sebze veya gıda atıklarının ayrıştırılarak solucanların sindirim sistemlerinden geçirilmesi sonucu elde edilen organik gübredir.Solucan gübresinin İngilizce'si "Vermicompost" ya da "Vermicomposting" demektir. Solucan gübresi'nin dünyadaki yaygın ismi Vermicompost, solucan gübresi üretim biçimine de vermicomposting denir.

Solucanlar, eski çağlardan bu yana yaşamını sürdüren yegane yaşam formudur. Toprak altında yaşamını sürdürürken, milyonlarca yıl maruz kaldığı patojenlere karşı güçlü bir bağışıklık sistemi oluşturmuşlardır. Solucanların dışkılarından elde edilen Solucan gübresi ise sebze, meyve ve bitkinin verimini, dayanıklılığını, kalitesini arttırırken, kök ve kök çevresindeki hastalıklara karşı direnç sağlayan bir organik gübre çeşididir.

Solucanlar, üzerlerinde ve sindirim sistemlerinde bulunan ve onları koruyan vücut sıvılarını (sölom sıvısı) gübreye geçirir, bu gübre de bitkilerde patojenlere karşı direnç sağlar. Solucanların sindirim sisteminde, çok sayıda bitkiye yararlı mikroorganizmalar, azot fikse eden bakteriler, mikorizal mantarlar, antibiyotik etkisi yaratacak doğal büyüme hormonları ve enzimler bulunur. Gübreye geçen bu enzimler ve yoğun bitki besin elementleri bitkilerde sağlıklı ve hızlı gelişim sağlar.

Solucan gübresi

Mikroorganizmalar, enzimler, bitki besin elementleri, ve sölom sıvısı sayesinde; toprağı organik maddece zenginleştiren, Ph dengesini ve toprağın biyolojik yapısını düzenleyen, fiziksel yapısını iyileştiren, organik solucan gübresi sayesinde dirençli, kaliteli ürünler elde edilir.

Solucanların sindirim sisteminden geçen organik atıklardaki mikro besin elementleri doğal bir şekilde şelatlanarak dışarı atıldığından ve koloidal formda olduklarından toprakta kayba uğramadan bitkiler tarafından kolay bir şekilde alınabilmektedir. Bu gübre ayrıca amino asit, enzim, humik asit, fulvik asit gibi bitki gelişimini hızlandıran organik bileşikleri kapsadığından bitkilere uygulandığında fitohormon aktivitesini yükseltmekte ve hastalıklara karşı direnci artırmaktadır. Biohumus simbiotik azot bağlaması yapan Rhizobium bakterilerini ve asimbiotik azot bağlayan bakterileri de içerir. Bu nedenle topraklara uygulandığında azot kazancını artırmaktadır. Tüm bu özellikleri ile solucan gübresi biyolojik gübre materyali olarak değerlendirilmekte, üretilmekte ve pazarlanmaktadır.

VERMİKOMPOST NEDİR?

Vermikompost (solucan gübresi), çeşitli organik atıkların (hayvan dışkısı,sap ,saman,evsel meyve sebze atıkları,bahçe yaprak atıkları ,talaş ,atık kağıt vb.)bazı toprak solucanları tarafından sindirilmeleri sırasında kompostlaştırılması sonucu elde edilen ve tarımsal endüstride organik gübre ve toprak düzenleyici olarak kullanılan bir üründür.

Genel anlamda binlerce solucan türü olmasına rağmen, sadece birkaç türü solucan gübresi üretiminde kullanılabilir. Bu tür solucanlar hemen her türlü sebze atıkları üzerinde gelişebilir ve günlük olarak kendi ağırlıkları kadar atık tüketebilirler. Eğer uygun koşulları sağlarsanız her 40 günde bir sayılarını ikiye katlayarak nüfusunu hızla arttırırlar.

Olumlu koşullar altında, solucanlar çok çabuk çoğalırlar. Cinsel olgunluğa yaklaşık sekiz hafta içinde erişirler ve haftada bir çiftleşirler (kompost solucanlarının 4 yıl ve üzerinde yaşadıkları bilinmektedir). Optimum koşullarda sekiz solucan altı hafta içinde 1500 solucan yavrulayabilir.

Solucanlar temelde vejetaryendirler ve mutfak, bahçe veya tarladaki sebze artıklarıyla beslenirler. Plastik, cam veya metal gibi inorganik maddeleri yiyemezler.

SOLUCAN GÜBRESİNİN ÖZELLİKLERİ

Vermikompost sindirilmiş komposttan meydana gelen mükemmel bir toprak katkı maddesidir. Solucan dışkısı besin ve mikrobiyal açıdan daha zengindir ve bu nedenle yüksek değerli bir ürün olarak kabul edilir. Solucan gübresinin kimyasal analizi yapıldığında 15 cm kalınlığındaki iyi toprak katmanında bulunandan 5 kat daha fazla kullanılabilir azot, 7 kat daha fazla kullanılabilir potasyum ve 1,5 kat daha fazla kalsiyum içerdiği tespit edilmiştir. Ek olarak, besin ömrünün diğer topraklarla karşılaştırıldığında 6 kat daha fazla uzun olduğu ve ayrıca fosforun solucanın sindirim sisteminden geçerken bitkinin alabileceği fosfor formuna dönüştüğü tespit edilmiştir.

Toprak özelliğinde meydana getirdiği değişiklikler toprağın hava ve su alımını iyileştirerek tohum filizlenme ve kök gelişimini tetikler. Vermikompost ortalama olarak 1,5% – 2,2% N, 1,8% – 2,2% P ve 1,0% – 1,5% K içermektedir. Organik karbon ise 9.15 ile 17.98 aralığında değişmektedir ve Sodyum (Na), Kalsiyum (Ca), Çinko (Zn), Sülfür (S), Magnezyum (Mg) ve Demir (Fe) gibi mikro besinler içerirler.

Vermikompost yüksek oranda humus içermektedir. Toprak parçacıklarının, hava geçişini mümkün kılan kanallar oluşturur ve su tutma kapasitesini arttırır.. Solucanların varlığı sıkışmış toprağın yeniden biçimlenmesini ve suyun bu tür topraklara nüfuzunun 50%'den daha fazla artmasını mümkün kılar.

Amerika'da yapılan çalışmalar bir çiftlik arsasında bulunan 10.000 solucanın, tüm yıl boyunca 8 saatlik vardiyada çalışan üç çiftçinin arsaya uyguladıkları 10 ton hayvan gübresine eşdeğer gübre ürettiklerini göstermiştir.

Kompost uygulamasının toprak kaynaklı hastalıkların baskılanması ve toprak tuzluluğunun (EC) yok edilmesi gibi diğer tarımsal faydaları da vardır. Yapılan bir çalışmaya göre, toprağa kompost uygulanması sonucunda ortalama kök hastalığının domateste 82%'den 18%'e ve kırmızıbiberde ise 98%'den 26%'ya düştüğü tespit edilmiştir.

Solucan gübresindeki faydalı mikroorganizmaların mikrobiyal faaliyetleri topraktaki veya diğer organik maddelerdekine göre 10 ile 20 kat daha fazladır. Solucanlar tarafından uyarılan faydalı toprak mikroplarının arasında "Azot bağlayıcı ve fosfat çözücü bakteri", "aktinomisetler" ve "mikorizal mantarlar" da yer almaktadırSolucan dışkısı bitkinin hemen alabileceği formda olan yavaş salınımlı besinler içerir ve içerdiği besinler solucanların salgıladığı mukus membranı ile kaplıdır. Böylece besin hızla yıkanıp gitmez, onun yerine yavaş yavaş çözünür Solucan dışkısı topraktaki ağırlığının 2-3 katı daha fazla su tutabilmektedir. Bitkinin kök sistemini yakmaz. Aşırı sıcaklıklardan bitki köklerini izole eder, erozyon önler ve yabancı otları azaltabilir. 100% kokusuzdur ve geri dönüştürülmüş malzemeden oluşur. Solucan gübresi ayrıca geleneksel komposta göre, humus içeriğinden dolayı, çok daha fazla "yüksek gözeneklilik", "havalandırma", "drenaj" ve "su tutma kapasitesi"ne sahiptir.

SOLUCAN GÜBRESİNİN (VERMİKOMPOST'UN) TEMEL AVANTAJLARI NELERDİR?

1-) Evden çıkan atık miktarını azaltarak belediyelerin çöp toplama maliyetlerini yarıya indirme.

2-) Üretilen kompost çıktısının aşırı erozyona maruz kalarak verimsiz hale gelmiş tarım arazilerinin, tekrar verimli hale gelmesi için kullanılabilmesi.

3-) Kompost ünitesinden çıkan sıvının gübre olarak kullanılması.

4-) Organik artıklar/atıkların(şehir atıkları; hayvan gübreleri; hasat artıkları) bu amaçla değerlendirilerek geri kazanımı.

5-) İnsanlar bu basit işlemleri evde uyguladıkları takdirde elde ettikleri gübreleri satabilmeleri veya kullanmaları böylece ülke ekonomisine bir fayda sağlamaları.

6-) Belediyenin daha az sefer yapması sonucu hava kirliliğinin azalması ve sera gazları salınımının azaltılması.

7-) Orta boyuttaki bir kompost kabında haftada yaklaşık 2.5 kilogram organik gübre üretilmesi.

8-) Oluşan gübrenin her türlü tarım toprağını zenginleştirici ve verim artırıcı organik madde olarak kullanılabilmesi.

SOLUCAN GÜBRESİ FAYDALARI NELERDİR?

Solucan gübresi üretimiyle birlikte elde edilen sıvı haldeki solucan gübresi çok yararlı, faydalı ve çoğu çiftçi tarafından tercih edilen bir gübre türüdür. Genellikle tarım, çiftçilik işiyle uğraşanlar kaliteli gübre olarak solucan gübresini tercih etmektedirler. Bu bakımdan da solucan gübresi üretimi ayrı bir sektör haline gelmiştir. Sadece bu işten aylık binlerce tl para kazanan mevcuttur. Sıvı solucan gübresi toprak ve bitkinin gelişimi için büyük bir önem taşımaktadır. Uygulandıktan sonra toprakta uzun süreli fayda sağlayan, bitkilerin ve bitki köklerinin güçlenmesini sağlayan bu sıvı solucan gübrelerinin çok sayıda yararları mevcuttur. Solucan gübresi ile üretimde kalite artışı sağlanmıştır. Solucan gübresinin başlıca faydaları aşağıdaki gibidir.

Solucan Gübresi Faydaları:

• - Bitkiler hızlı ve kolay büyüme sağlar.
• - Ürün kalitesi ve verimi artırır.
• - Bitkiye zengin besin maddeleri sunar.
• - Toprak ıslahına yardımcı olur.
• - Toprağı zenginleştirerek toprağın su tutma oranını arttırır.

Bunların yanı sıra solucan gübresinin daha birçok faydasından bahsetmek mümkündür. Sıvı solucan gübreleri birçok farklı yöntem kullanılarak da hem toprağa hem de bitkiye kolayca uygulanabilmektedir.

Solucan gübresi faydaları

SOLUCAN GÜBRESİ (VERMİKOMPOST) ÜRETİMİ NASIL YAPILIR? / ÜRETİM SÜRESİ

Solucan gübresi üretimi uygun bir üretim kabıyla başlar. Her türlü şeyden kompost kabı yapılabilir ancak ısı ve nem seviyesi açısından en iyisi ahşap kaplardır. Gerekli olan birkaç önemli unsur şunlardır:

• Derin olmayan ancak yüzeyi geniş bir kap (sığ ve geniş).
• Dipte hava delikleri olması.
• Havalandırma için düşük kenarlar.

Eğer uygun bir kab olursa solucanlar dışarı çıkmazlar. Solucanlar mecbur kalmadıkça göç etmeyen türden canlılardır. Aynı zamanda ışıktan korkarlar. Eğer kab gün boyu açık tutulursa solucanlar kabın dibine doğru dalışa geçeceklerdir. Yeterli besinler ve konforlu yatakları varsa göç etmeleri için bir neden yoktur. Daha sonra hem karbon kaynağı olarak hem de doğal ortamlarına benzerlik oluşturmak için yatak hazırlanmalıdır. Yatak için en iyi malzemeler şeritler halinde doğranmış kağıt, karton ve kuru yapraklardır. Yatak hafif nemli olmalı, su damlatacak kadar ıslak olmamalıdır. Solucanlar, ciltlerindeki nemlilikle nefes almaktadır. Bu nedenle, doğru oranda nem ve hava akımı kilit önem taşır. Yatağı en iyi biçimde nemlendirmenin yolu, ayrı bir kabı su ile doldurup doğranmış kağıtları bu kaba daldırmaktır. Bir süre sonra kağıtlar kabtan çıkarılmalı ve damlaması kesilene kadar beklenmelidir. Daha sonra solucanların öğütme işinde kullanmaları için kum ve yararlı bakterilerin sağlanması ve azot kaynağı olması amacıyla organik materyal (kompost, gübre, humusça zengin toprak… gibi.) eklenmelidir. Burada çok önemli olan bir husus karbon:azot oranıdır. İdeal karbon:azot oranı 25-30:1 olmalıdır. Solucanlar için kompost kabının sıcaklığı 15-30°C olmalıdır. Solucanlar sisteme dahil edilmeden önce hazırlanan ortam uygun ısı ve nem oluşumu için birkaç gün bekletilebilir.

Toprak solucanları hayvansal ve bitkisel kaynaklı organik maddelerle beslenmektedir. Kullanım yaygınlığı sırasına göre; sığır, tavuk, at, ördek, hindi, domuz ve tavşan dışkıları solucanlara besin olarak verilebilmektedir. Bunun dışında bitkisel üretim artıkları (hasat sonrası tarlada kalan artıklar) evsel atıklar, kağıt, talaş, sebze ve meyve kabukları v.b. gibi organik maddeler solucanların önemli besin kaynaklarını oluşturmaktadır.

Et ve süt ürünleri, yağ, tuz ve kemik bulunan organik atıklar ile inorganik maddeler solucanlara besin maddesi olarak verilmemelidir. Çünkü et ve süt ürünleri ile kemik parçaları solucanlar tarafından sindirilmesi çok zor olan maddelerdir.

Şunu önemle belirtmek gerekir ki, maksimum kaliteye ancak solucan ve iklim de dahil olmak üzere toprak, bitkiler, mikroorganizma ve makroorganizmaların bölgeye özel doğru bir denge oluşturduğu doğal ekosistemlerde erişilebilir. Bununla beraber, bir solucan humusunun optimal olup olmadığını kolayca belirlemek henüz mümkün değildir ve böylece bunu anlamanın yolu ancak o gübrenin uygulanmasından geçmektedir.

Isıl işlemden geçen ve mikrobiyal yükü belli bir seviyeye düşen ve artık kompost adını alan solucan yemi, temiz bölüme alınır ve soğutulur. Soğutulan kompost solucanların bulunduğu tablalara alınarak işletmenin belirlediği süre boyunca solucanlarla beraber tutulurlar. Solucanlar tarafından yenilen kompost solucanların bağırsak sisteminden geçerken arınır toprak ve bitkiler için oldukça faydalı bir ürün halini alır. Süre sonunda elekten geçirilen ve paketlenen ürünler gerekli izinler alındıktan sonra piyasaya arz edilir.

Solucan gübresi direkt olarak kullanılabildiği gibi çay olarak da kullanılabilir. Solucan humusu "çayı"( solucan humusunun sulu özütü) bitki büyüme düzenleyicileri (örneğin, oksinler, gibberellinler, ve sitokininler) ile parazit kovucu, mantar öldürücü olan birçok aerobik mikroorganizmaları ve nematod öldürücü özellikleri (Edwards ve ark., 2007) içermektedir. Solucan humusu çayı su dolu 30 litrelik bir kaba, geçirgen bir torbada yer alan 7.5 kg solucan humusu konarak üretilir. Çay elle karıştırarak veya akvaryum motoru ile havalandırarak bir veya iki gün sonra, süzme ve suda 1:10 oranında seyreltme sonrasında kullanıma hazır hale gelir. Çay, istilaya (böcek vb) bağlı olarak bitkilere ve toprağa püskürtme şeklinde haftalık veya iki haftada bir aralıklarla uygulanır (Henares 2003).

Solucan gübresi üretimi

SOLUCAN GÜBRESİ (VERMİKOMPOST) ÜRETİMİNDE KULLANILAN SİSTEMLER NELERDİR?

Solucan gübresi üretimi için 7 farklı yöntem kullanılmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibidir:

1-) Davul Sistemi

2-) Sebze Tutamağı Sistemi

3-) Küçük Yataklar

4-) Büyük Yataklar

5-) Çukur/Yatak Yöntemi

6-) Hendek/Kanal Yöntemi

7-) Ağaç Tabanı Yöntemi

SOLUCAN GÜBRESİ FİYATI NE KADAR?

Solucan gübresinin 1 kilogram fiyatı 3-5 tl arasında değişmektedir. Genellikle kilosu 5 tl den satılmaktadır. Fakat toplu alımlarda üretici indirim yapabilmektedir. Piyasada solucan gübresinin 2,5, 5, 10 ve 25 kg paketlerde satışı yapılmaktadır. Kilosu ise dediğimiz gibi 3-5 tl arasında değişiyor.

SOLUCAN GÜBRESİ TAHMİNİ KURULUM MALİYETİ NE KADAR?

Ortalama 10-20 ton/ay gübre üretecek bir solucan gübresi işletmesinin kurulum maliyeti;

• - Havuzlar : 30 bin - 50 bin tl arası
• - Isıl işlem kazanı : 50 bin tl
• - Çadır veya bina : 30 bin - 50 bin tl arası

Toplamda : Hazuvlar + Isıl işlem kazanı + Çadır (ya da bina) = 110-150 bin tl

Yani toplamda 110 bin- 150 bin tl arasında bir sermaye ile solucan gübresi üretmeciliği kurulumu yapabilirsiniz. Bu maliyet ile ayda yaklaşık 10-20 ton arasında solucan gübresi üretimi gerçekleştirilir.

Kaynak : tarimorman.gov.tr

Haberler