İngiliz Basınında Bugün

İngiliz basınında bugün, Suudi Arabistan'a silah satışındaki yolsuzluk iddiaları, ABD'nin Sünnileri silahlandırma girişimi ve Blair'in halefi Gordon Brown'un Irak politikasının ipuçları başlıkları öne çıktı.

BBC'nin Türkçe internet sitesi "http://www.bbc.co.uk/turkish/" adresinde yer alan basın özetlerine göre, Guardian'ın manşetindeki haber, İngiltere gündemini bir süredir meşgul eden, Suudi Arabistan'a silah satışına ilişkin skandalın büyümekte olduğuna işaret ediyor.

Geçen hafta, İngiltere'nin en büyük silah üreticisi BAE Systems'ın, Suudi Arabistan'dan 80 milyar dolarlık silah ihalesi alınmasındaki rolü nedeniyle, bu ülkenin eski Washington büyükelçisi Prens Bender bin Sultan'a 2 milyar dolar gizli ödeme yaptığı öne sürülmüştü.

Guardian, İngiltere Savunma Bakanlığı'nın bu olaydaki rolünün, sanılandan daha büyük olduğunu ortaya çıkaran BBC haberini manşete taşıdı. Haberde dikkat çeken satırlar şöyle:

"Guardian geçen hafta, Prens Bender bin Sultan'a yapılan ödemelerin Savunma Bakanlığı'nın bilgisi ve onayı dahilinde olduğunu ortaya çıkarmıştı. Ancak BBC daha da ileri giderek, bakanlığı daha doğrudan bir rol üstlenmekle suçladı.

BBC'nin haberine göre, Prens'in gönderdiği faturaları işleme koyan ve ödeme yapması için BAE Systems'a gönderen bizzat Savunma Bakanlığı idi. Şirket de, parayı Prens'in Washington'daki banka hesabına aktardı. Prens'e İngiltere Merkez Bankası'ndaki bir hesaptan 10 yıl boyunca, üç ayda bir 30 milyon sterlin gönderildi".

Guardian'da dikkat çeken bir başka haber ise Irak ile ilgili. Gazete, Irak'taki Amerikan ordusunun, El Kaide ile savaşmaları için bazı Sünni grupları silahlandırma kararı aldığını duyuruyor. Guardian, son derece riskli bulduğu bu yeni stratejinin ayrıntılarını şöyle sıraladı:

"Amerikan ordusu bu ay içinde, Irak'taki komutanlarına yetki vererek, yerel liderler ile silah anlaşması konusunda müzakere yürütmelerini istedi. El Kaide ile mücadele etmeleri ve Amerikan askerlerine saldırmamaları karşılığında, bu gruplara silah, mühimmat, kamyonet, benzin ve para verilmeye başlandı.

Amerikan ordusu hedefini, bulundukları bölgedeki El Kaide ve yabancı savaşçılara karşı mücadele etmeleri için Sünni grupları harekete geçirmek olarak açıklıyor. Ancak alandaki koşullar çok daha karmaşık. Ordunun, dağıttığı silahları daha sonra takip etmesinin son derece zor olduğu biliniyor.

Tehlike, Sünnilerin bu silahları Amerikan askerlerine ya da Şiilere karşı kullanması. Amerika benzer yöntemleri daha önce başka çatışma bölgelerinde de denemiş, ancak geri tepmişti. Bunun en iyi örneği de, Afganistan'daki gerillaların Sovyetler Birliği'ne karşı silahlandırılmasıydı."

"BLAİR'İN HALEFİ IRAK POLİTİKASINI DEĞİŞTİRECEK Mİ?"

İngiliz basınında, İngiltere Başbakanı Tony Blair'den görevi 27 Haziran'da devralmaya hazırlanan Maliye Bakanı Gordon Brown'un dünkü Irak ziyareti ve burada verdiği mesajlar da geniş yer buldu.

Muhafazakar eğilimli Daily Telegraph, "Brown, Irak savaşında yapılan hataları eleştirdi" manşetiyle çıktı. Brown'un Bağdat'ta yaptığı açıklamalar ile, Blair'in politikalarıyla arasına mesafe koymaya çalıştığını savunan gazete şu ifadelere yer verdi:

"Müstakbel başbakan ilk kez, Irak'ın işgali öncesinde hatalar yapıldığını kabul etti ve bunlardan ders alma sözü verdi. Ortak İstihbarat Komisyonu tarafından hazırlanan ve Irak'ın kitle imha silahlarını abartan dosyanın bir hata olduğunu dile getirdi.

Brown, Blair'in bu dosyaya dayanarak gündeme getirdiği, 'Saddam Hüseyin'in 45 dakika içinde kullanıma hazır hale getirilebilecek kitle imha silahlarına sahip olduğu' iddiasına da atıfta bulundu ve böylesi hataların tekrarlanmaması için, kamuoyuna sunulacak bu türden istihbarat bilgilerinin daha iyi doğrulanmasını sağlayacak bir mekanizma geliştirilmesinin gerektiğini söyledi."

Times gazetesine göre ise, Brown'un bu sözlerini, Blair'in Irak politikası ile arasına mesafe koyduğu şeklinde yorumlamak abartılı. Gazeteye göre müstakbel başbakanın, Irak konusundaki mevcut stratejiyi izlemek dışında bir seçeneği yok.

"Brown, üç önemli mesaj verdi. Birincisi, İngiliz askerlerinin Irak'tan çekilmesi için bir tarih vermeye henüz hazır olmadığıydı. İkincisi, muhafazakarların, Irak savaşı ile ilgili bir soruşturma açılması çağrılarını yersiz bulduğuydu. Üçüncüsü ise, bu savaştan bazı dersler çıkarılması gerektiğiydi.

Bu derslerin başında, istihbarat bilgilerinin siyasi süreçlerden bağımsız olması ve kamuoyu ile paylaşılmadan önce kontrol edilip doğrulanması geliyor Brown'a göre.

Bu son nokta, Blair'in muhalifleri ve Irak politikasında bir değişiklik beklentisinde olanlar tarafından, Maliye Bakanı'nın kendisini selefinden ve savaştan soyutlamaya çalıştığı şeklinde yorumlandı. Ancak bu varsayım dayanaktan yoksundur.

Tam tersine, Brown dünkü açıklamaları ile kendini savaş ile özdeşleştirdi. 'Bir karar verdik ve bu karardaki sorumluluğu paylaşıyorum' dedi."

Times ikinci başyazısını ise Fransa'da parlamento seçimlerinin pazar günü yapılan ilk turuna ayırdı. Cumhurbaşkanlığı koltuğuna bir ay önce oturan Nicolas Sarkozy'nin partisi iktidardaki Ulusal Halk Hareketi Birliği ve ittifaka gittiği partiler, ilk turda ezici bir çoğunluk elde etmişti. Bu tablo ikinci turda bozulmazsa, parlamentodaki 577 sandalyeden 500'ünü ele geçirmeleri bekleniyor. Times bu başarıyı şöyle yorumladı:

"Sonuç, Fransa siyasetindeki iklim değişikliğini ispatlamış oldu. 1978'ten bu yana tüm genel seçimlerde, seçmen işbaşındaki hükümeti kapı dışarı etmişti. Ancak bu sefer durum farklı. Ülkenin Sarkozy ile yeni ve dinamik bir yönetime kavuştuğu inancı, işbaşındaki merkez sağ hükümetten duyulan rahatsızlığı unutturdu.

Seçmenin kararı net. Değişim talep ediyorlar. Değişimi hemen görmek istiyor ve bunu başarabilecek güçl şti. Bunun en iyi ü bir hükümet arzuluyorlar."

"Karl Marx, 1857'de Engels'e yazdığı bir mektupta şöyle diyordu: 'Frans"fdlmasıydı."

"ızların, dünyanın kendileri olmadan da döndüğünü anlamasının artık zamanı geldi.' 150 yıl sonra, bu mesaj nihayet algılandı."

"AB ANAYASASINA MAKYAJ"

İngiliz basınında geniş yer bulan başlıklardan biri de, 21-22 Haziran'da Brüksel'de yapılacak Avrupa Birliği (AB) zirvesi. Liderler Hollanda ve Fransa'da 2005 yılında düzenlenen referandumlarda reddedilmesi ardından rafa kaldırılan Avrupa anayasasını, "anayasa" değil "anlaşma" adı altında canlandırmaya çalışacak. Financial Times yazarlarından Gideon Rachman tüm makyaja rağmen içerikte değişen bir şey olmayacağını söylüyor.

"Gelecek haftaki zirvede, Avrupa anayasası Fransa ve Hollanda'daki referandumlar ardından atıldığı tarihin çöp sepetinden kurtarılmaya çalışılacak.

Anayasa önemli değişiklikler içeriyordu. Yeni bir oylama sistemi, temel haklar sözleşmesi ve Avrupa dışişleri bakanı, Bakanlar Konseyi'ne daimi başkan gibi yeni makamlar oluşturulması gibi.

Öncelikle anayasa başlığı değiştirilecek. Bunun yerine, kabul edilecek metin 'anlaşma' olarak anılacak ve AB bayrağı, AB marşı gibi devlet çağrışımı yapan her türlü sembolden arındırılacak. Ancak hukuki içerikte çok az değişiklik olacak.

Amaç, anayasayı teknik ve sıkıcı bir metin olarak göstermek. Böylece hükümetlerin, metni referanduma gerek olmadan parlamentolarından geçirebilmesi umuluyor".

Dünya onu, İsrail'in haritadan silinmesi gerektiği, soykırımın bir mit olduğu gibi görüşleri ile, ülkesinin nükleer enerji geliştirme hakkını savunduğu ateşli konuşmaları ile tanıyor. Guardian'ın haberine göre, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, tüm bu konuşmalarını, mesajlarını bir araya toplamaya, kitap ve CD olarak yayınlamaya hazırlanıyor.

"Cumhurbaşkanı iletişim konusundaki hevesini daha önce, kendi internet güncesini başlatarak göstermişti. Ancak görüşlerini ticari bir ürüne dönüştürme fikri muhaliflerinin eleştirilerine neden oldu.

Ahmedinecad'ın seleflerinin hiçbirinin böyle bir şey yapmadığına dikkat çekiliyor. Cumhurbaşkanı'nın ise, bu konuda tek örnek olan 1979'daki İslam devriminin lideri Humeyni'yi örnek aldığı tahmin ediliyor.

Ahmedinecad kendisine en yakın isimlerden oluşan 15 kişilik bir danışma kuruluna, kitap ve CD projesi için kendisinin çalışma ve fikirlerini derleme görevi verdi. Ancak İran'da yayın yapan bir muhalif internet sitesine göre, bu kurulun arasından seçim yapacağı eserlerin sayısı pek de fazla değil.

Zira Ahmedinecad'ın bilinen tek yayınlanmış çalışması, 'soğuk asfaltlama' yöntemini konu alan 'trafik yönetimi' alanındaki doktora tezi".

(BBC-CY-CY-ÖK-D)

Haberler