Cumhuriyetin ilanından sonra ilk Meclis Başkanı kimdir? TBMM meclis başkanları kimler?

Meclisin ilk Başkanı Mustafa Kemal Atatürk önce Başkomutan, daha sonra Cumhurbaşkanlığı makamına seçildi. Dünyada TBMM Başkanlığı ve harpte fiili Başkomutanlık görevlerini aynı anda ve olağanüstü yetkiyle üstlenen ilk başkan Atatürk oldu. Peki, Diğer meclis başkanları kimlerdir? Cumhuriyetin ilanından sonra ilk Meclis Başkanı kimdir? TBMM meclis başkanları kimler? İşte detaylar haberimizde…

CUMHURİYETİN İLANINDAN SONRA İLK MECLİS BAŞKANI KİM?

TBMM'nin ilk Başkanı Mustafa Kemal Atatürk önce Başkomutan, daha sonra Cumhurbaşkanlığı makamına seçildi.

Meclis başkanlarından Ali Fethi Okyar, M. Şükrü Saraçoğlu, Sadi Irmak ve Yıldırım Akbulut başbakanlık da yaptı.

Dünya parlamentoları tarihi açısından TBMM Başkanlığı ve harpte fiili Başkomutanlık görevlerini aynı anda ve olağanüstü yetkiyle üstlenen ilk başkan Mustafa Kemal Atatürk oldu.

Bugüne kadar görev yapan Meclis başkanları arasında üst üste iki veya daha fazla dönem başkanlık görevine seçilenler (Kazım Özalp, Refik Koraltan, Hüsamettin Cindoruk, Bülent Arınç, Cemil Çiçek) bulunduğu gibi; farklı yasama dönemlerinde başkanlık makamında bulunanlar (Yıldırım Akbulut) da var.

TBMM Başkanlığı görevini 1950-1960 döneminde, 10 yıl gibi en uzun süreyle Refik Koraltan yaptı. 38 yaşında Meclis Başkanlığına seçilen Ferruh Bozbeyli ise en genç başkan unvanına sahip.

Bugüne kadarki Meclis Başkanlarından 13'ü hukuk fakültesi; 6'sı harp okulu; 2'si tıp fakültesi; 2'si mühendislik fakültesi, 4'ü Mülkiye Mektebi, 1'i de iktisat fakültesi mezunu.

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK HAYATI

Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938), 24 Nisan 1920-29 Ekim 1923 tarihleri arasında TBMM Başkanlığı yaptı.

1881 yılında Selanik'te doğan Atatürk, ilkokulu Selanik'te Şemsi Efendi Mektebinde, öğrenimini Selanik Askeri Rüştiyesi ve Manastır Askeri İdadisinde sürdürdü, 1899'da girdiği İstanbul Harbiye Mektebinden 1902'de teğmen rütbesiyle, 1905'de Harp Akademisinden kurmay yüzbaşı olarak mezun oldu.

1905 yılında Şam'da 5. Ordu'da, 1907'de Makedonya'da 3. Ordu'da görev aldı, 1909'da İstanbul'daki ayaklanmayı (31 Mart Vakası) bastıran Hareket Ordusunda görev yaptı. Arnavutluk isyanını bastırma harekatına katıldı. 1911'de Trablusgarp, Tobruk savaşlarına katıldı, 1912–1913'te Balkan Savaşı'na katıldı; 1913–1915 yıllarında Sofya'da Askeri Ataşe görevi yaptı.

1915'te, 19. Tümen Komutanı olarak Çanakkale Savaşı'na katıldı. "Anafartalar Kahramanı" olarak ün kazandı. 1916'da Doğu Cephesine Kolordu Komutanı, 1917'de Filistin ve Suriye cephelerinde Ordu Komutanlığı görevlerinde bulundu. Aynı yıl Şehzade Vahdettin ile Almanya'ya gitti.

1918'de yeniden Suriye cephesinde Ordu Komutanı oldu, Birinci Dünya Savaşının sona ermesiyle imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra İstanbul'a geldi, hemen ardından Ordu Müfettişliği görevi ile İstanbul'dan ayrıldı. 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkan Mustafa Kemal, 22 Haziran 1919'da Amasya Genelgesi'ni yayımladı. Türk milletine, "Vatanın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğunu, azim ve kararlılıkla vatanın kurtarılması için Sivas'ta bir kongre toplanacağını" bildirdi.

Ayrıca İstanbul Hükümetinin verdiği görevden ve askerlikten istifa ederek 23 Temmuz 1919'da Erzurum'da, 4 Eylül 1919'da Sivas'ta toplanan kongrelerin başkanlığını yaptı. Türkiye Büyük Millet Meclisi, onun çabalarıyla 23 Nisan 1920'de Ankara'da tarihi görevine başladı; 24 Nisan 1920'de Meclis Başkanı seçildi.

1921'de Büyük Millet Meclisi Orduları Başkomutanı olarak, Sakarya Meydan Savaşı'nı zaferle sonuçlandırdı. Bu zafer nedeniyle, Büyük Millet Meclisi tarafından kendisine "Mareşal" rütbesi ve "Gazi" unvanı verildi.

Mareşal Mustafa Kemal Paşa komutasındaki Türk Ordusu, 30 Ağustos 1922'de Yunan Ordusunu büyük bir bozguna uğratarak 9 Eylül 1922'de İzmir'e girdi. 11 Ekim 1922'de Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı.

29 Ekim 1923 günü Cumhuriyet ilan edildi, Mustafa Kemal aynı gün ilk Cumhurbaşkanı seçildi. Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938'de aramızdan ayrıldı.