TARİHİ MİLATTAN ÖNCEYE DAYANAN 'ÇARPANA' DOKUMACILIĞINI YAŞATIYOR

SİVAS'ta ev kadını Gülendam Polat (49), tarihi M.Ö. 4000 yıllarına uzanan dokuma sanatı 'Çarpana'yı yaşatıyor. Çarpana dokumayı kendi evinde tezgahı olmadan ipleri ranzaya bağlayarak yapan Polat, çalışmalarını sergide toplamaya hazırlanıyor.

Mısmılırmak Mahallesi'nde yaşayan evli 2 çocuk annesi Gülendam Polat, uzun süre sözleşmeli olarak İngilizce öğretmenliği yaptı. Sözleşmeli öğretmenliği bırakan Polat, 2015 yılında çarpana dokumacılığıyla tanıştı. Çarpana dokumacılığını deneyen Polat, tarihi M.Ö. 4000 yıllarına kadar uzanan bu dokuma sanatını canlandırmaya karar verdi. Çarpana dokumayı kendi evinde tezgahı olmadan ipleri ranzaya bağlayarak yapan Polat, ürünlerini yurt dışı ve Türkiye'nin çeşitli illerindeki meraklılarına gönderiyor. Aynı teknikle gitar askısı, kartlık, terlik, şapka, fotoğraf makinesi askısı gibi süslemeler de yapan Polat, çalışmalarını sergide toplamaya hazırlanıyor. Polat, az kişinin bildiği çarpana dokumacılığını gelecek nesillere aktarmayı hedefliyor.

'GÜNÜMÜZDE TAMAMEN YOK OLMAYA BAŞLADI'

Unutulmuş el sanatlarına ilgisinden dolayı araştırmasının ardından çarpana ile tanıştığını söyleyen Polat, "Çarpana dokuma Anadolu'da dar dokuma tekniklerinin yapımının birinde kullanılan kare, üçgen, beşgen olarak ortalarında delikler olan levhalardır. Biz bu levhalarla yaptığımız dokumalara çarpana dokuma diyoruz. Eskiden fil dişi ve keçi boynuzlarından yapılıyordu ama günümüzde ise bunlar genelde sert mukavvalar ve plastik malzemelerden yapılıyor. Çarpana dokuma, sosyal hayatımızın her alanında kullanılabilir. Bunu aktarmaya çalışıyorum. Çarpana dokumacılığı günümüzde tamamen yok olmaya başladı. Yabancı insanların bunu çok daha fazla merakla yaptıklarını görüyoruz. Eskiden bu sanat Anadolu'da daha çok yapılırmış. Amacım, bu sanatı günümüzden gelecek nesillere aktarmak. Bu sanatın yaşatılması adına geçmişten geleceğe bir köprü olmaya çalışıyorum. Normalde küçük çarpana dokuma tezgahları vardır. Ben evde ranzada uyguladım. Bu dokumanın hızını da ciddi anlamda artırıyor" dedi.

'OLUMLU DÖNÜŞLER ALDIM'

Sosyal medya paylaşımlarını görenlerin talepte bulunduğunu belirten Polat, "Çarpana dokumada sosyal medya hesabımdan olumlu çok fazla dönüş aldım. Özellikle İç Anadolu'da atlı okçuluk için tasarladığım at kolyesi çalışmam ilgi gördü. Bu konuda da çok dönüşler oldu. Türkiye'nin birçok iline at kolyesi yapıp gönderdim. Yurt dışından da talepler aldım. Başta Almanya olmak üzere Fransa'ya da ürün gönderdim. Uzun yıllardır aktif bir şekilde bu sanatı yapıyorum. Sanatın birçok insana tanıtma anlamındaki dönüşleri beni mutlu ediyor. Bu sanatın yaygınlaşması adına birçok kurs açılabilir" diye konuştu.