TÜM KATEGORİLER
Son dakika haber... BM Genel Sekreter Yardımcısı Martin Griffiths: İki Taraf da Karadeniz'e Çıkan Gemilere Saldırılmaması Konusunda Mutabık Kaldı
BM Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths ve BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı Genel Sekreteri Rebeca Grynspan; BM, Türkiye, Ukrayna ve Rusya arasında tahıl koridoruna ilişkin mutabık kalınan plan hakkında bugün çevrimiçi basın toplantısı düzenledi. Plana ilişkin verilen bilgilerin ardından Griffiths, "Her iki taraf da bu limanlardan ve karasularından Karadeniz'e çıkan ve taraflara ait gemilerin hiçbirine saldırılmaması konusunda mutabık kaldı. İstanbul'daki Ortak Koordinasyon Merkezi tarafından izlenecek olan bu süreç güvenli bir geçiş olacak ve biz BM tarafı olarak bu merkezde bulunacak temsilcimizi şimdiden belirledik" dedi.
BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths ve BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı Genel Sekreteri Rebeca Grynspan, Ukrayna tahılının ve Rusya gıda gübresinin ihracatına ilişkin mutabık kalınan plan hakkında çevrimiçi toplantı düzenlediler. BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Griffiths, konuşmasında şunlara değindi:
GRİFFİTHS: UYGULAMANIN HIZLI OLMASINI BEKLİYORUZ
"BM Dünya Gıda Programı'nın refah programı, Ukrayna savaşının bir sonucu olarak 47 milyon insanın akut açlık aşamasına geçtiğini tahmin ediyor. 2022 için zaten 274 milyon insani yardıma muhtaç ve bu sayı yüzde 50-60 oranında arttı.
Dünya genelinde, bu yılın ilk üç ayında, doğrudan ya da dolaylı olarak savaşa atfedilebilecek bir yoksulluk söz konusu oldu. BM'nin bu iki anlaşmadaki amacı ticari pazara, insani yardıma daha fazla tahıl ve ilgili ürünleri sağlamak ve aynı zamanda malzeme ve fiyat indirimini sağlamaktır. Umuyoruz ki hızlı bir şekilde bunu yapabileceğimizi görürüz. Uygulamanın hızlı olmasını bekliyoruz.
"İSTANBUL'DAKİ ORTAK KOORDİNASYON MERKEZİ'NDE TÜRKİYE, UKRAYNA VE RUSYA FEDERASYONU'NDAN TEMSİLCİLER BULUNACAK"
Taraflar Ukrayna karasularını mayından arındırma faaliyetlerini yapmayacak. Müzakereler boyunca bunun zaman alacağını belirttik. Bunun 3-4 ay içerisinde etkili bir şekilde tamamlanacağını tahmin ediyoruz. En etkili olanın, tahıl yüklü gemilerin karasularında dolaşması ve limanlardan Karadeniz'e gitmesi için Ukrayna tarafından belirlenen güvenli güzergahların kullanılması olduğuna hızlıca karar verdik. Bu ilk aşama ve bu gemilere Ukraynalı pilotlar rehberlik edecekler. İkinci olarak, gemiler, üzerinde anlaşılan rotaya göre tahıl ihracatını yapmak üzere Karadeniz'i geçecek. Bu faaliyetler, İstanbul'da kurulacak olan Ortak Koordinasyon Merkezi tarafından izlenecek. Ortak Koordinasyon Merkezi'nde Türkiye, Ukrayna ve Rusya Federasyonu'ndan temsilciler de bulunacak. Karadeniz ve Boğaz'dan çıkan gemiler takip edilecek. Bundan sonraki aşamada ise limanlara giren gemiler denetlenecek.
"GEMİLERE SALDIRILMAMASI KONUSUNDA MUTABIK KALINDI"
Limanlardan çıkan gemiler takip edilecek. BM ve Türkiye ile Ukrayna'nın da bu gemilere yüklediği tahıllar takip edilecek. Yaklaşık 2,5 ay süren müzakere sürecinde, bu planın ticaret sektörüyle uygulanabileceğini ve cezai olmayacak sigorta primlerine yol açacağını tespit ettik. Bahsettiğim önlemler, ticari denizciliğin bu konuda rol üstlenmesi için teşvik edilmesi bakımından yeterli olacaktır. Tahılın ve diğer gıda ürünlerinin bu bölgelerden, dünyanın geri kalanına ulaştırılması ticari bir operasyondur.
Son olarak, her iki taraf da bu limanlardan ve karasularından Karadeniz'e çıkan ve taraflara ait gemilerin hiçbirine saldırılmaması konusunda mutabık kaldı. İstanbul'daki Ortak Koordinasyon Merkezi tarafından izlenecek olan bu süreç güvenli bir geçiş olacak ve biz BM tarafı olarak bu merkezde bulunacak temsilcimizi şimdiden belirledik."
GRYNSPAN: GÜBRE FİYATLARI İKİYE KATLANDI VE DÜNYANIN PEK ÇOK YERİNDE EKİM DÖNEMİNDEYİZ
Griffiths'in ardından söz alan BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı Genel Sekreteri Grynspan ise şunları kaydetti:
"Karadeniz'deki ihracatın önündeki engeli kaldırmak ve Rus gıda ve gübrelerinin küresel pazarlara sorunsuz erişimini kolaylaştırmak olmak üzere iki paralel çaba söz konusuydu. Şu an bu zamanların en kötü geçim kriziyle karşı karşıyayız. 94 ülke bu krize ciddi bir şekilde maruz kalıyor. Bu 94 ülkede 1,6 milyar insan yaşıyor. Genel Sekreter Guterres, bir anlaşmaya varma çabasının öneminin oldukça farkındaydı.
Gübre fiyatları çarpıcı bir biçimde arttı. Tahıl fiyatlarındaki yüzde 30'luk artışın tamamıyla farkındayız. Geçen hafta yapılan müzakerelerden sonra fiyatlar biraz düşse de pandemi öncesi döneme göre hala en yüksek düzeyde. Gübre fiyatları ikiye katlandı ve dünyanın pek çok yerinde ekim dönemindeyiz. Kuzey Afrika, Latin Amerika ve ayrıca Asya'ya göre yükselişte. Bu yüzden bu durumun acilen çözülmesi gerekiyor, çünkü gübre talebi fiyatları düşürüyorsa, bu bir sonraki hasat dönemi için daha düşük verim anlamına gelir ve şu an yüksek gıda fiyatları nedeniyle alım gücüne ilişkin sorunumuz var demektir. Bunu acilen çözmezsek, ciddi bir kıtlık krizi yaşayacağız."
GRİFFİTHS: İSTANBUL'DAKİ MERKEZ OPERASYONUN CAN DAMARI OLACAK
Griffiths ve Grynspan, açıklamalarının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladılar. Tahıl ve gübre yüklü gemilere yönelik olası bir saldırıya ilişkin soruya Griffiths şöyle cevap verdi:
"Hiç kimsenin ve hiçbir tarafın bu girişimin bir parçası olarak belirtilen herhangi bir gemiye saldırmama konusunda hemfikir olduklarına dair söz verildi. Belirlenen güzergahtan geçerken bir şey olursa Ortak Koordinasyon Merkezi görüşülecek. Bu merkez, esasen sorunu çözmek için bu faaliyeti yürütüyor ve bu yüzden İstanbul'daki Merkez operasyonun can damarı olacak."
Griffiths, planın uygulanmasına ilişkin soruya ise, "Hızlı gitmemiz gerekiyor. Çünkü Ukrayna'da hasat zamanı geliyor ve hasatın ihraç edilmesi için depoları boşaltmamız gerekiyor. Yani çok fazla zamanımız yok. Savaş öncesi seviye olan ayda yaklaşık 5 milyon metrik ton ihracat hedefliyoruz" şeklinde yanıt verdi.
"SON ANA KADAR MÜZAKEREYE DEVAM EDİYORUZ"
Anlaşmanın yürürlüğe girmesine ilişkin ise Griffiths şöyle konuştu:
"Üç BM üyesi devlet, anlaşmanın kolaylaştırılmasını talep etti. Kimin, ne zaman imza atacağını biliyoruz. Zamanı da biliyoruz. Süreç bitene kadar ne olacağını bilemeyiz. Bu bir müzakere günü değil. Son ana kadar müzakereye devam ediyoruz. Ortak Koordinasyon Merkezi, BM'deki üç üye devletin müzakerelerinin bir sonucudur ve gelecekte herhangi bir zamanda da bu üç üyeyle sınırlı kalmasının nedeni budur. Üç ülke başka ülkeleri dahil edebilir, ancak buna gerek görmüyoruz. Türkiye için önemli olan, Karadeniz'i kapsayan Montrö Sözleşmesi'nin olağanüstü derecede önemli olmasıdır."
