AYÇİÇEĞİ, GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLİP HASTALIĞA VE KURAKLIĞA DAYANIKLI ÜRETİLECEK

TRAKYA Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Bölümü uzmanları, üniversite bünyesinde oluşturulan Dünya Ayçiçeği Koleksiyon Bahçesi'nde dünyanın çeşitli yerlerinden alınan 50 çeşit ayçiçeğinden, genetiklerini değiştirip kuraklığa ve hastalıklara dayanıklı türler üretmeyi hedefliyor. Trakya Üniversitesi Bitki Islah Uygulama Araştırma Merkezi Müdürü, Genetik ve Biyomühendislik Bölüm Başkanı Prof.Dr. Yalçın Kaya, Biz sadece türlerle kalmıyoruz, birbirleriyle de melezleyip farklı türler ortaya çıkartıyoruz. Bunlarla birlikte daha hastalıklara dayanıklı, kuraklığa daha dayanıklı, daha kaliteli yağ üreten, daha yüksek verim veren genleri de transfer ediyoruz dedi.

Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Bölümü, dünyanın hemen her yerinde yetişen 50 çeşit ayçiçeği tohumunu, Türkiye - Bulgaristan işbirliği ve TÜBİTAK destekli oluşturulan tarlaya ekerek yetiştirmeye başladı. Genetik ve Biyomühendislik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Yalçın Kaya, burada yetişen ayçiçeklerinde yapılacak bilimsel çalışma sonrası, dünyada ve Türkiye'de iklim değişikliği nedeniyle yaşanan kuraklığa dayalı, verimi yüksek kaliteli ayçiçeği üretileceğini söyledi. Prof. Dr. Kaya, 'Dünya Ayçiçeği Koleksiyonu Bahçesi' ismi verilen bahçenin Türkiye'de bir ilk olduğunu kaydetti.

'BURASI BİZİM GENETİK HAZİNEMİZ'

Prof.Dr. Kaya, 'Dünya Ayçiçeği Koleksiyonu Bahçesi' ismi verilen bahçenin Türkiye'de bir ilk olduğunu belirterek, dünyanın her yerinde bulunan ayçiçeklerinin yer aldığını söyledi. Prof. Dr. Kaya, Biz bu bahçeyi koleksiyon bahçesi olarak oluşturduk. Öğrenciler burada gelsin, bilim adamları, araştırmacılar gelsin isterse tohumlar, isterse genetik kaynakları incelesinler. Bunlar bizim ülkemizin genetik hazineleri. Kuraklık artıyor, küresel ısınma artıyor, bizim kuraklığa dayalı yeni genlere ihtiyacımız var. Mesela yeni hastalıklar ortaya çıkıyor. Biz burasını arka bahçemiz gibi, hazinemiz gibi kullanıyoruz. Melez türleri yapıyoruz, bizim için çok yararlı genleri bahçemizden alıyoruz. Genetik hazinemiz olan bu bahçede çalışmalarımıza devam ediyoruz dedi.

'GENETİK HARİTAMIZI KULLANICILARA AÇIYORUZ'

Türkiye'de ilk olma niteliği taşıyan çalışmaların da, söz konusu bahçede yapıldığını belirten Prof. Dr. Kaya, Örneğin şu anda yağ ithalatına çok para veriyoruz. Lokantaya gittiğinizde ise ya kalitesiz yağ ya da yanık yağdan çok mide asidi oluşuyor. Biz de burada tarlamızda oleik asidi çok yüksek ayçiçeklerini tarıyoruz. Daha sonra bunların birbirlerine genetik uzaklıklarını tespit ediyoruz. Bir nevi gen haritamızı kullanıcılara açıyoruz burada. Yani gen haritası çıksın ki, hangi gen nerede kullanılıyor bunu öğrenelim. Bize lazım olan gen haritasını çıkaralım ki mesela kuraklığa dayanıklı gen nerede bulunuyor, onu almak istiyoruz diye konuştu.

Bahçede 200'e yakın da ayçiçeği alt türü olduğunu ifade eden Kaya, Amerika'nın dağlarında, Nevada çöllerinde, çok tuzlu, bataklık alanlarda olan ayçiçeklerini buraya getirdik. Görsellik de sunuyor buraya bu bahçe. Tür olarak 50'den fazla tür var burada. Alt türleriyle birlikte 200 küsür türler var. Biz sadece türlerle kalmıyoruz, birbirleriyle de melezleyip farklı türler ortaya çıkartıyoruz. Bunlarla birlikte daha hastalıklara dayanıklı, kuraklığa daha dayanıklı, daha kaliteli yağ üreten, daha yüksek verim veren genleri de transfer ediyoruz şeklinde konuştu.

'GÜZEL BİR TECRÜBEYDİ'

Trakya Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünü bu yıl kazanan Kadir Ülker de, bahçeyi görünce çok etkilendiğini söyledi. Ülker, Fakülteye giderken yolda gördüm burasını. Dünya'nın her yerinden ayçiçekleri toplanmış. Gerçekten şaşırdım ve inceleme gereği duydum. Güzel bir tecrübeydi. Aynen bir bahçe gibi. Normal çiçek zannettim ama yakından bakınca ayçiçeği olduğunu gördüm. Ama çok güzel olmuş, gezilecek bir yer ifadelerini kullandı.

Üniversitesi öğrencisi Berna Şen ise bahçeyi görünce hayran kaldıklarını belirterek, Diğer ayçiçeklerine göre çok küçükler, görünce çok şaşırdım. Ülkemizde böyle bahçelerin kurulması çok güzel. Hepsini inceledik ve hayran kaldık, çok etkileyiciydi dedi.