Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Güler Bursa'da

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, 2020 yılına kadar enerjide 128 milyar dolar yatırım yapmak gerektiğini, bunun özel sektör eliyle olması için her türlü kanuni düzenlemelerin çok kısa sürede tamamlanacağını bildirdi.

Türkiye'de hidroelektrikten ve rüzgardan elektrik üretimi için özel sektöre fırsatlar sunduklarını, bunların ekipmanlarının üretiminden yatırımların yapılmasına kadar özel sektörün önünde çok önemli fırsatlar olduğunu anlatan Güler, "Özellikle Bursa sanayicilerinin rüzgardan elektrik üretimi için gerekli olan ekipmanların üretimine talip olmalarını istiyorum. Bu sahada kısa sürede 15 milyar dolarlık bir ekipman ihtiyacı olacak. Ayrıca Bursa'nın bu ekipmanları Avrupa'ya satmasına da imkan olacaktır" dedi.

Güler, nükleer santral kurulması için de özel sektöre 15 yıl elektrik alım garantisi vereceklerini, yer ve tesis ile alakalı eşlik çalışmalarının hükümet tarafından tamamlanarak, alım için fon oluşumunun sağlandığını söyledi. Bakan Güler, 4. nesil nükleer santrali, deneme tahtası olmak için tercih etmeyeceklerini, 3. neslin en gelişmişinin ilk nükleer santralde uygulanacağını, 4. nesil santrallerin iyice gelişmesinden sonra 2. nükleer santralin bu tip santral olabileceğini bildirdi.

Bursa Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenen "Türkiye'nin Enerji Startejileri Öngörüler, Beklentiler ve Yeni Açılımlar" konulu programına katılan Bakan Hilmi Güler, hidroelektrik santrali yapımı için 2. grup olarak akarsuların verilmeye devam ettiğini, Şubat ayında Devlet Su İşleri İdaresi tarafından yeni akarsuların verileceğini açıkladı. Artık "Su akar Türk bakar" anlayışının ortadan kalkacağını anlatan Bakan Güler, "Elektrikte iki senaryo yaptık. Yılda yüzde 6.2 ve yüzde 8.3 oranında talep artışı olarak. Enerjide yeni yatırımlara 2010 veya hızlı büyürsek 2008'de ihtiyaç olabilir. Özel sektör yatırımları enerji de yılda ortalama 2 milyar dolar civarında gerçekleşiyor. 2020 yılına kadar 128 milyar dolar enerji yatırımı 105 milyar doları elektrik olmak üzere ihtiyac var. Yılda 4-5 milyar dolar yatırıma ihtiyaç var. Özel sektörün alım garantisi olduğu halde yaptığı yatırım 2 milyar doların altında. Yeni yatırımı kim yapacak? Bunu iyi etüd etmek lazım. Burada özel sektör bu yatırımı yapsın diyoruz. Bunun için de hızlı bir şekilde teşvik etmeye çalışıyoruz. Doğalgaz, petrol ve dağıtım hatları, elektrik dağıtım hizmetleri, barajlar, elektrik santralleri yatırımlarını düşünüyoruz. 6 farklı konuda enerji kanunları çıkarttık. 4 kanun da Meclis gündeminde, bunları süratli bir şekilde geçirmeye çalışıyoruz. Enerjide çok başlı bir yapı vardı. Bunu sadeleştirdik. Elektrikte yerli oran yüzde 38'di, 47'ye çıkarttık. Bulgaristan'dan elektrik alımını durdurduk. Yerli kaynaklara ağırlık vererek elektrikte 4 yıldır zam yapmadığımız gibi indirim yaptık. Enflasyona sağladığımız katkı da, enerji fiyatları ile çok büyüktür. Enerji fiyatı arttıkça enflasyon artıyor, enerji fiyatları düştükçe enflasyon düşer. Sanayi sektörüne zam yapmayarak 10.4 milyar dolar, konutlara da 5 katrilyon katkımız oldu. Elektrik karşılığı, kömür havzalarında yeni santraller kurdurduk. Zarar eden kömür ocaklarını açtık. 4.5 milyon ton kömürü ihtiyaç sahiplerine dağıtıyoruz. Zonguldak'ta 130 bin ton kömür üretilirken 750 bin ton özel sektör kömür üretmeye başladı. 1.5 milyon ton hedefleniyor. Bütün kömür sahalarını özel sektöre verdik. Elbistan'daki santrallari de özelleştireceğiz. 19 sahada kömür arama seferberliği başlattık. 800 milyon ton yeni kömür sahası bulduk. 16 milyar dolarlık bir rezervi ortaya çıkarttık. Kirlidir diye kimse dokunmuyordu. Amerika'nın Kanada'nın elektriğinin yüzde 50'si halen kömürden sağlanıyor. Kömürü yeniden keşfediyoruz. Türkiye'de 120 metrede kömür arıyoruz. Avrupa'da arama derinliği bin 200 metredir. 10 kat fazla alanı tarıyorlar, buradan kömür bulmak çok daha kolay oluyor. Cumhuriyet tarihinde 12 bin 618 megavatlık hidroelektrik santrali yapılmış. Şu anda 3 bin 219 megawat daha inşa ediliyor. Çok yakında 20 bin megawatt gücüne ulaşacağız. Bugün Bursa'da Çınarcık Barajı'nı gezdik, iftihar ettik. 285 metre kod farkı oluşuyor. 11 kilometre uzunluğunda 4.5 metre çapında bir tünelle su düşecek. Elektrik üretilecek. Kömürleri verdik, suyu verdik. Biz özelleştirmeyi yapıyoruz. 43 tane akarsuyu özel sektöre verdik. 6.7 milyar kilowaat saat elektrik üretilecek. Su akarken bakmayalım artık. 43 akarsuyu bir ayda verdik. Şimdi ikinci paket akarsular üzerine kurulacak barajlar var. Her gün 2-3 tane veriyoruz. Bu ay sonunda bunlar da bitecek. Sizler 1-2 şer bunları arabilirsiniz. Gidin Artvin'dekini alın, neticede iletim hattı ile Bursa'ya çekersiniz. Suyu enerjiye dönüştüreceğiz. Su her zaman kıymetli. Petrolün fiyatı zaman zaman düşüyor. Suyun her zaman fiyatı çıkacak. Türkiye'nin jeotermal haritasını çıkartıyoruz. 70 derecenin üstündekilerde elektrik üretilebiliyor. Altındakilerde seracılık yapılıyor. Bu yüksek sıcaklıktaki kaynakları özel sektör olarak alıp değerlendirebilirsiniz Yeni bir enerji kaynağımız var. Rüzgar enerjisi. En temiz enerji kaynağımız. Türkiye'nin batısında çok güzel rüzgardan elektrik üretilecek yerler var. Yılda 4 bin saatlik elektrik üretme süreleri var. Megavatını o saatle çarparsanız o kadar elektrik üretebilirsiniz. 2007 ye kadar 3 bin megawattı, bunun 3 katı oranında sistem kurulacak. Çanakkale bölgesi bu iş için ideal bir bölge, Bursa'nın bir kısmı da buna uygun. Denizde de zengin yerler var. Denizde rüzgar tarlası kurmanız mümkün. Denizi taradık. Yüzde 20 eğimli olan yerleri attık. Yatırımcı için gerekli bütün çalışmayı bitirdik. Ölçüm yapmasına lüzüm yok. Yerini görecek, zemin analizini yapacak. Sonra direğini dikip tribününü çalıştıracak. EPDK'dan iznini alacak. Bu iş için, tribün fabrikasını kurun. Burada 10-15 milyar dolarlık bir potansiyel var. Gelin bu tribün fabrikasını Bursa'da kurun. Üstelik bu bölge öyle uygun ki rüzgarın en bol olduğu bölgeye yakınsınız. Avrupa'ya da satılabilir. Saat farkından dolayı elektriği Avrupa'ya da satmak mümkündür. Şimdi kanunda değişiklik yaptık. Garanti süresini 7 yıldan 10 yıla çıkartıyoruz. Elektriği biz alıyoruz. Sadece rüzgar değil, küçük hidro elektrik santralleri de yapılabilir" diye konuştu.

Geçmiş yüzyılın patronunun petrol, bu yüzyılın ise petrol ile birlikte doğalgaz olduğunu anlatan Bakan Güler, "Burada hatlar Türkiye üzerinden geçiyor. Enerji dış politikasının da önemli bir parametresi var. Enerji diplomasisi adı altında yeni bir dal meydana geldi. Elektrik, su da önümüzdeki günlerin yeni konuları olacak. Biz bu yıl önemli bir projeyi hayata geçirdik. Bakü-Ceyhan hattı ile Hazar petrollerini Akdeniz'e indirdik. Şu ana kadar 90 tane dev tanker Ceyhan'dan yüklendi. Tankerler 3 futbol sahası büyüklüğündedir. 4 milyar dolarlık projeydi. Biz bu porjenin üçte ikisini 1.2 milyar dolara mal ettik. Çok yoğun bir çalışma ile önemli işler yaptık. 300 tane ırmak yer değiştirdi. 5 tane fabrika büyüklüğünde pompa istasyonu var. 1 milyon varil günlük petrol taşınıyor. Dünya çapında boru hatlarında Türkiye birinci sınıf iş yapan ülke haline geldi. Çok stratejik bölge olan Ceyhan bölgesini kazanmış olduk. İkincisi Kerkük-Yumurtalık hattıydı. Şimdi Samsun-Ceyhan'ı oluşturuyoruz. İstanbul boğazından 130 bin tonluk tanker geçebiliyor. Son yılda tanker trafiği yüzde 50 arttı. Biz İstanbul boğazını doğal bir boru hattı gibi görmek istemiyoruz. Ayrıca Burgaz-Alaksandrapolis hattı da yapılıyor. Samsun-Ceyhan gerçekleştiğinde Kafkas ve Rus petrolleri buradan geçecek. Irak petrolü de Ceyhan'a geliyor. Yani 3 ayrı bölgenin petrollerinin harmanlandığı yer Ceyhan olacak. Ceyhan'dan Kızıldeniz'e de bir hat çekiliyor. Hint Okyanusu'na petrüolün transferi bu hatla daha kolay olacak. Bu güzergahta aynı hatta 4 hat olacak. Doğalgaz ve su da olacak. Ceyhan'dan Ürdün ve Filistin'e de su göndereceğiz. Bunlar bizim misyon projelerimiz. Bunlar daha önce ortada yoktu. Siz Enerji Bakanlığı deyince elektriğe zam var, yolsuzluk var mı diye konuşuyordunuz. Biz bu vizyon projelerle Türkiye'yi enerji ülkesi yapmaya çalışıyoruz. Kazakistan'ı da boru hattına dahil edeceğiz. Görüşmeler iyi yere geldi. Azeri doğalgazını da Erzurum'a getiriyoruz. Bunu da 4 de bir fiyatına hattı gerçekleştiriyoruz. Buradan gelen gazı da Anadolu üzerinden Bursa Karacabey'den Trakya ve Yunanistan'dan Adriyatik denizini geçerek İtalya'nın topuğuna ulaştıracağız. Bu hattı tamamlıyoruz. İkinci bir hat Arap gazı dediğimiz Mısır'dan gelen hat ile Kilis'ten Türkiye'ye girecek. Üçüncü büyük proje ise Bulgaristan, Romanya üzerinden Anadolu'ya giren doğalgazı Avusturya'ya kadar ulaştırmak. Bu proje ile Avrupa 3 kaynaktan aldığı gazı 4 e çıkartacak. Avrupa Birliği'nin enerji bakımdan bize ihtiyacı var. Türkiye'nin sağ tarafında doğalgaz ve petrolün yüzde 70 üreticileri var. Sol tarafında ise kullanıcıları var. Ya kaynak coğrafyası olacaksınız ya geçiş coğrafyası olacaksınız. Biz geçiş coğrafyası olmanın fırsatlarını kullanarak Türkiye'nin katma değerini arttırıyoruz. Bunu çok iyi kullanıyoruz, enerji diplomasisi ile önemli kazanımlar sağlıyoruz. Yeni starteji hedefimiz, enerjinin ticaretini yapmak. Daha önce enerji koridoru idik sadece geçiş ücretini alıyorduk. Şimdi enerji ticareti yaparak bu işin ticaretinden para kazanma dönemine giriyoruz. Ceyhan Enerji Merkezi Projesi ile Avrupa'nın Roterdam'ı olacağız. Güneş Japonya'da doğuyor. Para hareketi orada başlıyor. Sonra Dubai'ye geliyor. Sonra Londra'ya gidiyor. Şimdi bir iki saat Ceyhan'da da kalacak. Bu para hareketi bize çok para kazandıracak. Avrupa elektrik ağına bağlanıyoruz. Saat farkında dolayı Avrupa'ya elektrik de verebileceğiz, alabileceğiz. Yenilebilir enerjide önemli adımlar attık. Özel sektörün bu konuda yatırımlara girmesini istiyoruz" dedi.

"ENERJİNİN VERİMLİ KULLANIMI İÇİN KANUN ÇIKACAK"

Enerjiyi üretmek kadar verimli tüketimi de takip ettiklerini bunun için kanuni düzenleme yaptıklarını anlatan Bakan Güler, şunları söyledi:

"Bursa sanayi bölgesi olduğu için inşaat yapı malzemeleri bakımından önemli bir karardır. 300'e yakın inşaat malzemesinin üretimi yeniden ele alınacak. Otomobil ve beyaz eşya üreten firmalar ürünlerini yeniden elden geçirecekler. Bu kanunla ısı yalıtımını geliştirirsek, 2 Atatürk Barajı kazanmış olacağız. Ankara'da iki katlı bina yaptık. Doğalgaz ve elektrikle ısınmıyor. Güneş ve topraktan aldığı ısı ile ısıtılıyor. Yüzde 96 verim sağladık. Mimarlar, mühendisler bu binayı görerek ısı yalıtımı nasıl yapılıyor onu görüyorsunuz. 75 metre derinlikteki toprakta yaz kış 8 derece sıcaklık var. Yalıtımın önemini termal kameralarla çekilmiş fotoğraflarla mühendislere anlatmaya çalışıyoruz".

Mikro hes ve türbin üretimi ile alakadar olduklarını kaydeden Güler, "7 cins tribün ürettik. Bunu köylere kasabalara dağıtmak istiyoruz. Bir tribün 20-30 bin dolar civarında. Bu tribünle üretim yapınca bir yılda iki katı gelir sağlıyorsunuz. Yeni bir istihdam kaynağı olacak. Biyodizel de önemli adımlar attık. Şeker fabrikaları kapanıyordu, onlardan şimdi etanol elde edebiliyoruz. Kapatmayacaklar. Petrol üretimini yüzde 6 oranında arttırdık. Petrol arama çalışmalarındaki yatırımları arttırdık. Çok büyük oranda fon aktardık. Doğalgaz kullanan il sayısını 4 yılda 9'dan 43'e çıkarttık. 50 bin kilometre ana hatlar 830 bin kilometre şehir içi hatlar elden geçiriliyor. 70'li yıllarda bir ampul yansın diye çekilen köy hatlarında şimdi elektrikli ev eşyaları kullanılıyor, süt sağımı bile elektrikle yapılıyor. Bütün bu hatları yeniliyoruz. Nükleer enerjinin en fazla kullanıldığı yerler Amerika, Avrupa ve Japonya'dır. Komşularımızın hepsinde var. Bir tek bizde yok. Nükleer enerjiyi de gerçekleştireceğiz" şeklinde konuştu.

"AVRUPA'NIN EN UCUZ ELEKTRİĞİNİ BİZ KULLANIYORUZ"

Elektriğin Danimarka'da 24.6 Euro, Türkiye'de 7.9 Euro, Fransa ve İngiltere'de 11.6 Eeuro olduğunu hatırlatan Güler sözlerini şöyle sürdürdü:

"AB ortalaması konutlarda 14.5 Euro'dur. Türkiye dünyanın en pahalı elektriğini kullanıyor denirdi, bu 3 sene evvel doğruydu. Ancak bugün dünyanın en ucuz elektriğini Türkiye kullanıyor. Türkiye'de sanayi doğalgazı 5.3 Euro olarak kullanıyor. Doğalgazda sanayide 5.1 Euro, Avrupa ortalaması ise 9.2 Euro. Biz özel sektöre elektrik üretimi için yüzde 20 daha ucuz doğalgaz veriyoruz. Kendi santrallerimiz sizden yüzde 50 daha pahalı kullanıyorlar. Doğalgazda bugune kadar yurt dışından alış fiyat artışı yüzde 122 oldu. Biz bu artışı konuta yüzde 82, sanayiciye yüzde 62 artış olarak yansıttık. Botaş olarak biz fedekarlıkta bulunuyoruz. Doğalgazda iyi bir enerji yönetimi sergileniyor. Aliağa'daki depoyu devreye aldık. İran'dan gaz kesildiğinde bunu size hissettirmedik. Doğalgazdan elektrik üretimini de dengede tutuyoruz. Bursa'daki Ovaakça doğalgaz çevrim santrali çok verimli olmasına rağmen, kış aylarında diğer yerli kaynaklarla üretim imkanı olduğu için, gaz dengesini korumak gayesiyle çalıştırmıyoruz".

Bakan, rüzgar ile elektrik üretimine ilişkin müracaatların kabul edilmediğine dair bir soruya, "Rüzgar haritasının çıkması, daha verimli rüzgar jeneratörlerinin çıkması için bekleniyordu. Şu anda 18 dosya ile müracaatları aldık. Bir problem kalmadı. Hatta enerji iletim hattı yok ise onu da biz üstleniyoruz. Firma bu hattı yapacak, mahsuplaşma ile çözeceğiz" diye cevap verdi.

Bursa'nın Keles ilçesinde kurulması planlanan termik santral için, kiraz üreticilerini rahatsız etmeden kömür havzasına girmeyi planladıklarını belirten Bakan Güler, "Bunun üzerine TKİ çalışıyoruz. Henüz kesinleşmedi. Burada köylülere rağmen yapılacak bir işlem olmayacak. Buradaki kömürü de değerlendirmek istiyoruz. Üreticileri üzmeden milli servetin değerlendirilmesine çalışılacak" dedi.

Hidrojen enerjisi merkezini 3 yıl önce İstanbul'a kurduklarını kaydeden Güler, "Geleceğin enerjisidir. Hidrojen enerjisinin ekonomik olarak kullanılması 10-15 yıl bulacak. Boru ise Zorlu Grubu ve biz kullanmaya başladık. Ekonomikliği, yaygın kullanımı biraz daha zaman alacak. Bor Araştırma Enstitüsü ürünlerini oluşturmaya başladı. Bunlardan birisi çimentoda kullanılıyor. Bor çimentoda kullanılırsa hem çatlaması düşüyor, hem üretim maliyeti düşüyor. Yakında bunu kullanmaya başlayacağız. Büyük hacimli çimento yapılarında soğutma maliyetini düşürdüğü için avantaj sağlıyor. Tarım ürünlerinde de toprakta bor kullanımı verimlilik artışı sağlıyor. Bor önemli bir kimya konusu aynı zamanda. Bursa'daki sanayiciler bor konusunda yatırım yapmayı düşünürlerse, bu konuda ortak çalışmalar yapabiliriz" diye konuştu.

Devlet Su İşleri Genel Müdürü Veysel Eroğlu da, Nilüfer Barajı'nı çok yakında devreye alacaklarını belirterek, "Bursa'nın 25-30 yıllık ihtiyacını karşılayacak. Ayrıca Çınarcık Barajı'ndan çıkan suyu bir hat ile Nilüfer Barajı'na alabileceğiz. Böylece Bursa'nın içme suyu ihtiyacı kökünden halledilmiş olacak. Boğazköy Barajı'nı da bu yıl devreye alıyoruz. Babasultan Barajı'nı 2008'de devreye alacağız. Bu barajlar daha önceki hızı ile devam etseydi 42 yıl sonra bitecekti. Biz yarım kalan barajları su kullanım anlaşmaları ile hızlandırıyoruz" dedi.

Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Celal Sönmez ise Bursa'nın 10 milyar dolar ihracatı ile ikinci sırada geldiğine dikkat çekerek, "Bursa'nın üretkenliğinde enerji çok önemli bir yere sahiptir. Enerji sadece bizim için değil, bütün dünyada çok önemli hale geldi. Dünya enerji coğrafyasında çok stratejik bir konumdayız. Enerji sahnesindeki startejik konumumuzdan yakın zamana kadar yararlanamadık. Konumumuzu startejik avantaja çevirme konusunda çok önemli adımlar atılıyor. 2020 yılına kadar 100 milyar doları elektrik olmak üzere 128 milyar dolar enerji yatırımı gerekiyor. Bursa'da 2006 yılında 2 milyar 810 milyon metreküp doğalgaz, 5 milyar kilowaat saat elektrik kullandık. Bir an önce nükleer enerji politikası konusunda adımlar atılması gerekiyor. Bugün karar versek 10 sene sonra devreye alabiliriz. En kötü kararın kararsızlık olduğunu görüyoruz. Enerji kullanımında da tasarruflu olmak, yalıtımları daha iyi yapmak durumundayız. Türkiye'de yüzde 20'lik kayıp kaçak oranı artık yüksek geliyor. Türkiye'nin 1 yıllık kaçak miktarı, Bursa'nın 5.5 yıllık enerji tüketimine geliyor. Bu kaçak oranının düşürülmesi, enerji fiyatının da düşmesine vesile olacaktır. Reel sektörü korumak, ihracatı arttırmak istiyorsak, enerji maliyetlerini düşürmemiz gerekiyor. Önce bizi enerjisiz bırakmamalısınız, ardından da dünyayla rekabette en önemli girdi kalemlerinden olan enerji fiyatlarını düşürmemiz gerekiyor. Dünya ile rekabet ediyor, ülkemizin rekabet gücünü yükseltmeye çalışıyoruz. Kararsızlık göstermeyin, enerji maliyetini aşağıya çekin, ülkemiz de, halkımız da daha çok kazanacak. Refah artışına katkımız daha çok olacak" diye konuştu.

(İRF-MŞ-ÖK-E)

Haberler