Covid aşısı: Moderna, geliştirdiği koronavirüs aşısı için ABD ve AB'de kullanım onayına başvurdu

Amerikan ilaç şirketi Moderna, geliştirdiği koronavirüs aşısı için ABD ve Avrupa Birliği'nde kullanım onayı başvurusunda bulundu.

Düzenleyici kuruluşlar, Moderna'nın mRNA teknolojisine dayanan aşısının güvenli ve etkili olduğu sonucuna varırsa, aşı için "acil kullanım onayı" verebilecek.

Moderna'nın son faz denemelerine 30 bin kişi katılmış, bu aşamada aşının yüzde 94,5 oranında koruma sağladığı duyurulmuştu.

196 vakayla yapılan son araştırmada da, aşının yüzde 94,1 koruyuculuk sağladığı tespit edildi. Aşı denemesine katılan kişilerden hiçbiri koronavirüsü ağır semptomlarla geçirmedi.

Geliştirdiği aşının güvenlik onayı almaya hazır olduğunu kaydeden Moderna şirketi, aşı sayesinde koronavirüsün yalnızca grip benzeri hafif etkilerle geçilebileceğini belirtti.

Moderna şirketinin CEO'su Stephane Bancel, aşının tedariği için hazır olduklarını belirterek "Milyonlarca dozu hazırladık" dedi.

Pfizer ve BioNTech işbirliğiyle hazırlanan ve yüzde 90'ın üzerinde koruyuculuk sağladığı tespit edilen aşı da ABD'de onay aşamasında bulunuyor.

İngiltere'de de Oxford Üniversitesi ve AstraZeneca işbirliğiyle hazırlanan aşı düzenleyici kuruluşların onayını bekliyor.

mRNA aşısı neden önemli?

Bilim insanları BioNTech ve Moderna'nın genetik teknolojiyi kullanarak geliştirdiği Covid-19 aşılarından alınan olumlu verilerin, koronovirüs salgınının ötesinde sonuçları olabileceğini söylüyor.

Bu yeni yaklaşımın kanser, kalp ve enfeksiyon hastalıkları tedavisinde de çığır açabileceği belirtiliyor.

Amerikan Wall Street Journal gazetesinde yer alan habere göre, genetik talimatları taşıyan moleküllere atıfla "messenger RNA- kurye RNA" diye adlandırılan teknoloji, uzmanların uzun süredir üzerinde çalıştığı bir alan.

Son veriler henüz kanıtlanmamış bu teknolojiyi kullanan BioNTech ve Moderna aşılarının yüzde 90'ın üzerinde etkin olduğunu gösteriyor. Bu, çok daha uzun sürede geliştirilen diğer aşılarla benzer düzeyde bir performans.

Vanderbilt Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Önleyici Tıp Profesörü William Schaffner mRNA teknolojisini "21. yüzyıl bilimi" olarak tanımlıyor ve mRNA temelli Covid-19 aşılarından alınan olumlu verilerin, gelecekteki enfeksiyon hastalıkları salgınlarıyla mücadelede önemli bir potansiyel sunduğunu söylüyor.

'Hücrelerde aşı ve ilaç fabrikaları'

Hücrelerde bulunan bir RNA tipi olan mRNA, doğal olarak üretilen bir madde. DNA'da bulunan talimatları, takip etmeleri için hücrelere taşıyan bir tür moleküler işçi arı. Bilim insanları uzun süredir mRNA'nın hücreleri minyatür ilaç ya da aşı fabrikalarına dönüştürmesi teorisini inceliyordu.

Bir başka deyişle mRNA'yla aşı üretimi, bilimsel olmaktan çok bir mühendislik sorunu oluyor. Şirketler patojenin genetik dizilimini bulur bulmaz, hızla mRNA aşıları tasarlayabilir.

mRNA teknolojisine odaklanmak için 2010'da kurulan Moderna, koronavirüsün yüzeyindeki diken proteinin genetik dizilimini öğrendikten iki ay sonra, insanlar üzerindeki denemelere başlamak için 45 dozdan fazla aşı üretti.

Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Stephane Bancel, bu teknolojiyle Moderna'nın ilgili mRNA parçasını girerek yeni ilaç ve aşıların hızla tasarlanabileceğini söylüyor.

Aşı ilk kimlere vurulacak?

Bu, aşı piyasaya çıktığında Covid'in nerede yayıldığına ve hangi gruplar arasında en etkili olduğuna bağlı.

Huzurevlerinde yaşayan yaşlılar ve buralarda çalışanlar, İngiltere'de öncelik sıralamasına en başta. Bunları sağlık çalışanları ve 80 yaş üzerindekiler izliyor.

Yaş, Covid'de açık ara en büyük risk faktörü.

İngiltere'de aşının Aralık ayında onay alıp kullanıma sokulabileceği bildiriliyor.

Aşı konusunda yapılması gereken neler var?

Aşı herkesi koruyabilir mi?

İnsanlar, aşılara farklı tepkiler veriyorlar.

Geçmişe bakıldığında, tıpkı yıllık grip aşısında olduğu gibi, yaşlanmış bağışıklık sistemi yüzünden aşıların yaşlılarda daha az başarılı olduğu görülüyor.

Çoklu doz ya da adjuvan diye bilinen ve bağışıklık sistemini yükselten kimyasallar bu sorunu aşabilir.