Cari Açık Sorunu Yeni Milli Gelir Hesabıyla "Aşıldı"

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 1987 bazlı eski gayri safi milli hasıla (GSMH) yerine kullanmaya başladığı 1998 bazlı yeni gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) serisi, Türkiye ekonomisinde "Aşil'in topuğu" olarak nitelendirilen cari açık sorununu kağıt üzerinde çözdü.

Yeni hesaplama yöntemiyle, cari işlemler açığının milli gelire oranı önemli oranda aşağı çekildi. Uluslar arası kredibilite ve ekonominin durumu hakkında en önemli göstergelerin başında gelen cari açığın milli gelire oranı, 2007'de eski seriye göre yüzde 8 dolayında beklenirken, yeni milli gelir kalıbında yüzde 5.8 çıktı.

TÜİK'in 1998 bazlı olarak oluşturduğu yeni hesaplamayla geriye doğru güncellediği yıllık gayri safi yurt içi hasıla hacimlerine göre cari işlemler açığının 2002 yılında yüzde 0.8 olan milli gelire oranı yüzde 0.7'ye, 2003 yılındaki oran yüzde 3.4'ten yüzde 2.6'ya, 2004'te yüzde 5.2'den yüzde 4'e, 2006 yılında da yüzde 8.1'den yüzde 6.1'e düştü.

2007 yılında 38 milyar doları aşan cari işlemler açığının, yeni seriye göre aynı yıl 658.8 milyar dolar düzeyinde gerçekleşen GSYH'ya oranı da yüzde 5.8 düzeyinde oluştu.

TÜİK'in en son 2007'nin üçüncü çeyreği itibariyle açıkladığı eski gayri safi milli hasıla serisine göre ise geçen yılın tümünde cari açığın milli gelire oranının da önceki yılki ile yaklaşık aynı düzeylerde çıkması bekleniyordu. Diğer bir deyişle TÜİK'in milli gelir hesabında yaptığı yöntem değişikliği, ekonomiye ilişkin önemli bir kriter olan cari açığın milli gelire oranını yüzde 8'lerden yüzde 5'lere çekmiş oldu.

Yeni hesaplama yöntemiyle milli gelir hacminde ortaya çıkan büyüme, cari açığın yanı sıra iç ve dış borçlar ve kamu açıklarının milli gelire oranını da aşağı çekerken, son sayıma göre düşük çıkan nüfus nedeniyle kişi başına geliri de yükselterek makro ekonomik göstergelerde kağıt üzerinde iyileşme sağladığı belirtiliyor.

/**

Cari açığın milli gelire oranı

GSMH(Eski) GSYH (Yeni) Cari denge Cari d./ Cari d.

(Milyon $) (Milyon $) (Milyon$) GSMH(%) GSYH(%)

1998 206.552 270.947 1.985 1,0 0,7

1999 185.267 247.544 -1.336 -0,7 -0,5

2000 200.002 265.384 -9.823 -4,9 -3,7

2001 145.693 196.736 3.393 2,3 1,7

2002 180.892 230.494 -1.519 -0,8 -0,7

2003 239.235 304.901 -8.036 -3,4 -2,6

2004 299.475 390.387 -15.599 -5,2 -4,0

2005 360.876 481.497 -22.604 -6,3 -4,7