Çanakkale'de Yerel Tarihçiler Arasında Şehitlik Tartışması
Çanakkale'de Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı İçerisinde Yer Alan ve Yeniden Düzenlenmesinin Ardından Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç Tarafından Salı Günü Açılışı Yapılacak Olan "Kaymakam Yarbay Hasan Bey Şehitliği"nin Gerçekten O Kişiye Ait Olup Olmadığı Konusunda Yerel Tarih Araştırmacıları Arasında Görüş Ayrılığı Çıktı.
Çanakkale'de Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı içerisinde yer alan ve yeniden düzenlenmesinin ardından Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç tarafından Salı günü açılışı yapılacak olan "Kaymakam Yarbay Hasan Bey Şehitliği"nin gerçekten o kişiye ait olup olmadığı konusunda yerel tarih araştırmacıları arasında görüş ayrılığı çıktı.
Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı içerisindeki Kerevizdere mevkiinde Türk ve Fransız siperleri arasındaki bölümde bulunan "Kaymakam Yarbay Hasan Bey Şehitliği"nin 1970'li yıllarda yapıldığını belirten Çanakkale Savaş Alanları Uzmanı Emekli Subay Şahin Aldoğan, "1970'li yıllarda yapılan şehitlik bu yıl içerisinde Eceabat Kaymakamlığı'nın yaptığı bir çalışmayla yeniden düzenlenerek güzel bir görünüme kavuşturuldu. 6 Şubat Salı günü de Kültür ve Turizm Bakanımız Atilla Koç tarafından bu yerin açılışı yapılacak. Ancak ortada bazı yanlışlıklar var. Bugüne kadar bu şehitlikle ilgili mevcut bir kitabe var. Bu kitabede Yarbay Hasan'ın birliği yani tümeni yanlış yazılmış. Bu konuda içimize şöyle bir şüphe düştü. Bu bilgiler alınırken acaba nasıl hata yapıldı? Bu olayın ardından Harp Mecmuası'ndaki komutanların listesine baktım. Orada Yarbay Hasan'ın ismi yok. Milli Savunma Bakanlığı'nın şehitler CD'lerine baktım. Orada da Yarbay Hasan'ın ismi yok. Ancak şunu biliyoruz ki, 6. Tümen Komutanı Süleyman Şakir'in hatıralarında 30 Haziran günü 16. Alay Komutanı İbrahim Hakkı ve 17. Alay Komutanı Binbaşı Hüseyin, müretteb alayını kurmuşlar. Bunun komutanının adına 30 Haziran tarihinde Yusuf Ziya. Bu durumda ortaya çıkan bir kuşku var. Acaba Binbaşı Hüseyin'in ismi Osmanlıca'da Hasan diye mi okundu? Bunu tam anlamıyla bilemiyoruz" dedi.
"ŞEHİTLİK, KAYMAKAM YARBAY HASAN BEY YERİNE BİNBAŞI HASAN BEY'E AİT OLABİLİR"
Şahin Aldoğan, "Kaymakam Yarbay Hasan Bey Şehitliği" ile ilgili Emekli Kurmay Albay İsmet Görgülü'nün "10 Yıllık Harbin Kadrosu" isimli kitabında bir not düşüldüğünü de belirterek, "Orada ise 'Yarbay Hasan şehit oldu ve Binbaşı Hüseyin yerine geçti. 13 Temmuz'da da Binbaşı Hüseyin şehit oldu' diyor. Harp Mecmuası'nda ve Milli Savunma Bakanlığı'nın şehitler CD'lerinde Binbaşı Hüseyin'in ismi var. Sadece Hasan Bey hakkında ise tek bir kayıt var. Sayın İsmet Görgülü kitabında doküman numarası olarak 86-7 diyor. Ancak kitabın bu ekine bakmamıza rağmen maalesef bu belirttiği bilgiler burada yok. Burada bu olayın ortaya çıkarılması şart. Genelkurmay Başkanlığı Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Arşivi (ATASE) yetkilileriyle temasa geçerek 17. Alay tarihçesinden Yarbay Hasan hakkında bir kayıt var mı yok mu bunun açıklanması gerekir. Bu konulara ne kadar hassasiyetle değinirsek, ne kadar tarihi bilgilere kayıtlı kalırsak bu olumsuzluklar da ortadan kalkacaktır. Bakınız harp mecmualarında ve Milli Savunma Bakanlığı'nın CD'lerinde Çanakkale Savaşı'nda görev yapan bütün alay komutanlarının isimleri var. Ancak Hasan Bey'in ismi yok. Bence Binbaşı Hüseyin'in ismi burada Osmanlıca'dan çeviri yapılırken Yarbay Hasan olarak çevrilmiş olabilir. Hüseyin ile Hasan isimleri Osmanlıca'yı çok iyi bilmeyenler kesinlikle yanlış çeviri yapabilirler. Bu da öyle olmuş olabilir. Buradaki şehitlik de Kaymakam Yarbay Hasan Bey'in değil Binbaşı Hasan Bey'in olabilir" diye konuştu.
BAZI YEREL TARİHÇİLER BU GÖRÜŞE KATILMIYOR
Öte yandan, Çanakkaleli yerel tarih araştırmacısı Cemalettin Yıldız ise Şahin Aldoğan'ın görüşüne katılmadığını belirterek, "Genelkurmay Başkanlığımız tarafından hazırlanan Emekli Kurmay Albay İsmet Görgülü'nün hazırladığı '10 Yıllık Harbin Kadrosu' isimli bir belge var. Burada 17. Alay Komutanımız Yarbay Hasan Bey'in Kerevizdere'de Fransızlar'la savaşırken şehit olduğu belirtiliyor. Ben bu verilen ışığında Yarbay Hasan Bey'in mezarının ve anıtının bulunduğu bölgenin doğru olduğuna inanıyorum" şeklinde konuştu.
Bu arada, Çanakkaleliler de 6 Şubat Salı günü Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç tarafından açılışı yapılacak olan "Kaymakam Yarbay Hasan Bey Şehitliği"nin gerçekten bu kişiye ait olup olmadığını merakla bekliyor.
(AÖ-EŞ-SN-SN-Y)