Bursa Sanayisi ''Birleşmiş Milletler'' Gibi... - Kentte, Avrupa'dan Abd'ye, Ortadoğu'dan Uzakdoğu'ya Kadar 26 Ülkeden, Ortaklık Ya Da Tamamı Yabancı Sermayeli 168 Firma Faaliyet Gösteriyor

Haluk Yüksel - Türkiye, son yıllarda yabancı sermaye yatırımlarını ülkeye çekme çabalarını artırırken, yabancı yatırımcıların gözdesi haline gelen Bursa, ''Birleşmiş Milletler'' görüntüsü veriyor.

Kentte, Avrupa'dan ABD'ye, Ortadoğu'dan Uzakdoğu'ya kadar 26 ülkeden ortaklık ya da tamamı yabancı sermayeli 168 firmanın faaliyet gösterdiği bildirildi.

AA muhabirinin, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası'nca (TSO) yapılan araştırma sonuçlarından derlediği bilgiye göre, kentte yatırım yapan yabancı sermayeli firmalar arasında Almanya, 38 firma ile ilk sırada yer alırken, bu ülkeyi 30 firma ile Fransa, 14 firma ile de İtalya izledi.

Bursa'da 11 ABD, 10 İngiltere, 10 İsviçre, 8 İspanya, 7 Hollanda, 5 Yunanistan, 4 Rusya ve 3 Belçika firması üretim yapıyor.

İsveç, Lübnan, Kore Cumhuriyeti, İran ve Japonya kökenli 2'şer, Bulgaristan, Suudi Arabistan, Çin, Kuveyt, Malezya, Ürdün, Irak, Avusturya, Makedonya ve Azerbaycan sermayeli birer firmanın faaliyet gösterdiği kentte, ayrıca çok uluslu 8 firma bulunuyor.

-AB ÜLKELERİ DAHA ÇOK YATIRIM YAPIYOR-

Kentte yabancı yatırımcı firmalar, 2004 yılında toplam 10 milyar 637 milyon YTL ciro, 3 milyar 731 milyon dolar ihracat yaparken, 33 bin 703 kişiye istihdam sağladı. Bu firmaların 115'i, yani yüzde 68.4'ü AB ülkelerine ait. Aynı firmaların toplam 9 milyar 300 milyon YTL olan cirosu da Bursa'daki tüm yabancı sermayeli firmaların cirosunun yüzde 87.4'ünü karşılıyor.

AB kökenli firmalar, 27 bin 301 ile kentteki toplam yabancı sermayeli firmalardaki istihdamın ise yüzde 81'ini oluşturuyor.

İhracatta 3 milyar 474 milyon dolar ile yüzde 93.1'lük paya sahip olan bu firmalar, özsermayede ise 2 milyar 570 milyon YTL ile toplam 3 milyar 599 milyon YTL olan yabancı yatırımlar içinde yüzde 71.4'lük payla ilk sırada yer alıyor.

-OTOMOTİV YATIRIMLARI AĞIRLIKTA-

Bursa'daki yabancı firmaların 55'i, yüzde 32.7'lik pay ve açık ara farkla otomotiv ana ve yan sanayii alanında yatırım yaptı.

Otomotiv yatırımları, ciroda 8 milyar 651 milyon YTL ile yüzde 81.3, ihracatta 3 milyar 311 milyon dolar ile yüzde 88.7, özsermayede 2 milyar 301 milyon YTL ile yüzde 63.9 ve istihdamda 23 bin 844 çalışan ile yüzde 70.7'lik paya sahip bulunuyor.

Bu tabloda, ''Tekstil kenti'' olarak anılmasına rağmen, kentin son yıllarda otomotiv üssü haline gelmesi büyük rol oynadı.

Fransız Renault ile OYAK ortaklığındaki OYAK Renault ve İtalyan FIAT ile Koç Grubu ortaklığındaki FIAT-Tofaş fabrikalarının 1970'li yılların başından itibaren öncülük ettiği otomotiv yatırımları, ihracattaki atılımlar sayesinde hızla gelişti.

Otomotiv yan sanayii alanında ise doğrudan yabancı yatırımların yanı sıra yerli firmaların direkt ihracat ya da ihraç amaçlı modellere yönelik üretimlerini artırmak için tercih ettiği yabancı ortaklı yatırımlar, bu sürece ivme kazandırdı. Gelinen noktada yabancı sermayeli yan sanayii firmalarının sayısı 53'ü buldu.

Sektörel bazda yabancı sermayeli otomotiv yatırımlarını, ticaret 22, makina ve metal 16, tekstil ve konfeksiyon 15, muhtelif 12, gıda 10, hizmet 8, tarım ile ağaç-orman ürünleri ve mobilya 5'er, bilişim ve finans 4'er, perakende ve kimya 3'er, ev tekstili ve inşaat 2'şer, enerji ve maden 1'er firma ile takip etti.

Bursa TSO'nun araştırmasına göre, kentte yatırım yapan yabancı sermayeli firmalardan ilk 10'unun 2004 yılı ciro, ihracat, özsermaye ve istihdamı şöyle:

. Firma Ciro İhracat Özsermaye İstihdam

Ülke Sayısı (Bin YTL) (Bin dolar) (Bin YTL) sayısı

------- ------ --------- ----------- --------- --------

Fransa 30 3,997,733 1,653,625 783,456 8,660

İtalya 14 2,945,575 884,472 787,051 6,560

Almanya 38 1,762,222 784,318 811,932 8,044

Hollanda 7 280,115 46,700 104,056 693

Japonya 2 249,096 37,792 45,918 2,629

İngiltere 10 219,382 83,516 64,945 2,649

ABD 11 93,648 76,557 66,092 1,268

Kore 2 42,694 4,250 33,868 186

İspanya 8 39,083 10,820 8,505 355