Brexit: AB Yetkilileri Anlaşmaya Son Şeklini Vermek İçin Toplanıyor

Avrupa Birliği (AB) yetkilileri, Brexit anlaşmasına son şeklini vermek ve İspanya'dan gelen son dakika taleplerini görüşmek için bugün Brüksel'de toplanıyor.

Üye ülkeler tarafından Pazar günü imzalanması beklenen anlaşmaya, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez'in Cebelitarık'ın durumu nedeniyle muhalefeti sürüyor.

Üye ülkelerden birinin anlaşmayı kendi başına veto etme hakkı bulunmuyor, ancak AB anlaşmanın oybirliğiyle geçmesini umuyor.

İngiltere Başbakanı Theresa May, bir anlaşmaya varmanın mümkün olduğunu söylemişti. Ancak anlaşma nedeniyle istifa eden eski Brexit Bakanı Dominic Raab, masada olan önerinin İngiltere için AB üyeliğinden daha aşağı bir statü öngördüğünü belirtmişti.

AB liderleri bugünkü toplantıda hem İngiltere'nin AB üyeliğinden ayrılmasına yönelik bağlayıcı anlaşmayı, hem de Brexit sonrası İngiltere-AB ilişkilerinin geleceğine yönelik bağlayıcı olmayan siyasi bildiri metnini görüşecek.

İngiltere ile AB'nin ticaret, güvenlik ve dış politika konularında yakın bir işbirliği yapacağı belirtilen metin, detay içermediği gerekçesiyle milletvekilleri tarafından eleştirilmişti.

26 sayfalık taslak metinde AB'nin insanların, sermayenin, malların ve hizmetlerin serbest dolaşımını içeren dört özgürlüğünün bölünmez bir bütün olduğu vurgulanıyor.

Taslak metinde ayrıca şu taahhütler yer alıyor:

May, Perşembe günü Başbakanlık konutunun önünde yaptığı açıklamada, siyasi bildiri metni üzerinde "prensipte anlaşmaya varıldığını" söylemişti.

May, "İngiltere halkı, Brexit meselesinin çözümlenmesini istiyor, bizi daha parlak bir geleceğe götürecek iyi bir anlaşma olmasını istiyor ve birlikte olmamızı ve sağlık sistemi gibi kendi içimizdeki büyük konulara odaklanmamızı sağlayacak şekilde bu konuyu geride bırakmamızı istiyor. Bunu yapabilmemizi sağlayacak anlaşmaya çok yakınız. Önümüzdeki kritik 72 saatte, İngiliz halkına bunu sunmak için elimden gelen her şeyi yapacağım" demişti.

İspanya'dan veto tehdidi

İspanya'nın çok hassas olduğu Cebelitarık'ın statüsü ise çetrefilli bir konu.

Stratejik olarak önemli konumdaki yarımadada İngiltere'nin 300 yıldır devam eden egemenliğine İspanya uzun süredir karşı çıkıyor.

BBC Avrupa muhabiri Damian Grammaticas, AB'nin Birlik'te çatlak yaratmamak için İspanya'nın onayını almadan anlaşmayı geçirmek istemediğini belirtiyor:

"İspanya, İngiltere ve AB arasında gelecekte yapılacak herhangi bir anlaşmanın, örneğin bir ticaret anlaşmasının, Cebelitarık bölgesine Madrid'in onayı olmadan uygulanmamasını istiyor."

Sanchez, Perşembe akşamı attığı tweet'te, "Theresa May ile görüştükten sonra, pozisyonlarımızın birbirinden çok uzakta olduğunu söyleyebilirim. Değişiklik olmazsa, Brexit'i veto edeceğiz" dedi.

Cebelitarık Başbakanı Fabien Picardo, gelecekteki ticari anlaşmalarında Madrid ile doğrudan bağlantılı olma konusunu memnuniyetle karşılayacaklarını, ancak mevcut anlaşma "iyi niyetle" tamamlanmışken, bunu veto etmeyeceklerini söyledi.

BBC'ye konuşan AB hukuku profesörü Catherine Barnard, anlaşmasının onaylanması için oy çokluğu, yani 27 üye ülkeden 20'nin oyu gerektiği için İspanya'nın manevra alanının sınırlı olduğunu söyledi.

Barnard, "Bu yüzden İspanya'nın boşanma anlaşmasını bloke edecek yasal gücü yok" dedi.

Londra ve Brüksel, 29 Mart 2019'da İngiltere'nin AB'den ayrılma koşullarına yönelik taslak metin üzerinde halihazırda anlaşma sağlamıştı.

Ayrılma anlaşması ve siyasi beyannamenin Pazar günü yapılacak olan AB Zirvesi'nde onaylanması halinde Theresa May de dikkatini anlaşmanın İngiltere Parlamentosu'nda kabul edilmesine yönelik çabalara yoğunlaştıracak.

İngiltere'de şu ana kadar bu konuda görüş bildiren milletvekillerinin çoğu ise anlaşmaya karşı çıkıyor.

Anlaşma taslağında neler var?

Anlaşma taslağında neler yok?

Her şey planlandığı gibi giderse bu süreçte bir ticaret anlaşması imzalanacak.

Ancak anlaşma taslakta yer almıyor.

585 sayfalık bir anlaşma taslağında olmayan bir diğer şey de 5 sayfalık siyasi bildiri. İki taraftan yetkililerin hazırladığı bu bildiri Brexit sonrasında İngiltere- AB ilişkilerinin nasıl olacağını anlatan geniş ve bağlayıcı olmayan bir metin.

Aralık 2020'den önce yeni bir ticaret anlaşmasının imzalanması umuluyor.