Bir 'Önleyici Vuruş' Doktrini Eksikti

Birleşmiş Milletler'in, darbe ve iç savaş tehdidi altındaki ülkelere, askeri müdahalede bulunması istendi. Ancak bunun birçok ülkenin iç meselelerine doğrudan müdahale hakkı getirmesi söz konusu.

Uluslararası topluluğun darbe ya da iç savaş tehdidi altındaki ülkelere tehlike başgöstermesi durumunda müdahale edecek sürekli bir askeri güç bulundurmasının, toplam maliyet açısından büyük fayda sağlayacağı bildirildi.

Kopenhag Konsensüsü adlı, dünyanın sorunlarına getirilecek değişik çözümlerin maliyet ve fayda analizini yapacak bir proje için hazırlanan raporda, Irak'taki olumsuz örneğe rağmen, barış gücü operasyonlarının "iyi bir yatırım olduğu" belirtildi.

Raporun yazarlarından Oxford Üniversitesi Afrika Ekonomileri Araştırma Merkezinden Profesör Paul Collier, barış gücü operasyonları "çok etkili bir kalkınma yardımı gibi görünüyor. Ancak operasyon uzun süreli olmalı. Çünkü askerleri erken çekme yönünde bir eğilim var" dedi.

İç savaşların çoğunun küçük, düşük gelir düzeyine sahip, büyüme hızı düşük ülkelerde olduğuna dikkat çekilen raporda, bu açıdan tipik bir ülkede yıllığı 100 milyon dolara mal olan bir barış gücü operasyonunun çatışmanın 10 yıl içinde yeniden çıkma ihtimalini yüzde 38'den yüzde 16,5'e indirdiği ileri sürüldü.

İç savaşın o ülkeye, komşularına ve uluslararası topluma maliyetinin on yıllık dönemde 250 milyar dolara kadar çıkacağı hesaplanılan raporda, böylece iç savaş riskinin indirildiği her bir puanın uluslararası topluma getirdiği kazancın 2,5 milyar dolar olduğu belirtildi.

Eğer barış gücü operasyonunun maliyeti yılda 850 milyon dolara çıkarılırsa tüm operasyonun 10 yıllık maliyetinin 8,5 milyara dolara çıktığı, ancak çatışma riskinin yüzde 30'dan fazla düşerek yüzde 7,3'e indiği, böylece düşen risk nedeniyle elde edilen kazancın 75 milyar dolar olduğu kaydedildi.

Birleşmiş Milletler'in barış gücü operasyonlarının ilk maliyet-fayda analizi olduğunu iddia eden raporun, son 40 yıl içindeki iç çatışmaların incelenmesine dayandığı belirtildi.

GÜVENLİK GARANTİLERİ

Barış gücü operasyonlarının "ufukta ihtiyaç belirmesi" durumunda yabancı askeri güç gönderme garantisi şeklinde olması durumunda daha da etkin olacağı belirtilen raporda, Fransa'nın son 30 yıldır Afrika'daki eski sömürgelerine yönelik böyle bir politika uyguladığına dikkat çekildi.

Fransa'nın bu politika ile eski sömürgelerinde iç savaş tehlikesini azaltığı belirtilen raporda, İngiltere'nin de şu sıralar Sierra Leone'de benzer bir politika uyguladığı kaydedildi.

Bu tür bir garantinin eski sömürgeci güçlerin uyguladığı kısmi bir politika olmaktan çok, BM ya da Afrika Birliği eliyle uygulanan genel bir politika olmasının daha uygun olacağı savunulan raporda, BM'nin doğruluğu kabul edilen genel seçimlerle iktidara gelmiş hükümetlere böyle bir garanti vermesi önerildi.

ULUSLARARASI BARIŞ GÜCÜ'NÜN MALİYETİ

Raporda, güvenilir bir uluslararası barış gücü oluşturup, sürdürmenin yıllık maliyetinin 2 milyar doları bulabileceği, ancak sağlayacağı faydaların 11 ila 33 kat daha fazla olacağı belirtildi.

Raporda ayrıca barış gücü, uluslararası garanti, yardımlar ve çatışmadan çıkan ülkelerde askeri harcamaların sınırlandırılmasını içeren bir küresel paketin maliyetinin yılda 10,8 milyar dolar olacağı, ancak bundan dünyanın kazancının, maliyetin 5 katını bulacağı kaydedildi.

Karşılaştırma olarak, BM barış gücü operasyonlarının 30 hazirana kadarki yıllık maliyetinin 6,7 milyar olduğu belirtildi.

Yeni iç savaşlar çıkma riskinin arttığı da ileri sürülen Raporda ayrıca, ironik bir nokta olarak, düşük gelirli ülkelere demokrasinin yayılmasının başka bir risk faktörü olduğu, çünkü demokrasilerin darbe ve ayaklanmaları bastırmasının baskıcı yönetimlerden daha zor olduğu kaydedildi.

Haberler