BBC ekibi, Etiyopya'daki bir katliamı ordunun gerçekleştirdiğine işaret eden bulgulara ulaştı

BBC, Etiyopya'nın kuzeyinde en az 15 kişinin yaşamını yitirdiği katliamın Etiyopya ordusu tarafından gerçekleştirildiğine dair bulgulara ulaştı.

Mart başında sosyal medyada, silahlı ve üniformalı kişilerin, silahsız bir grup insanı uçurumun başına götürdüğü bir video yayınlandı. Videodaki bazı kişiler yakın mesafeden vurulurken, bazılarının da cesetleri uçurumdan aşağı atıldı.

BBC Africa Eye ekibi, katliamın, ülkenin kuzeyindeki Tigray yakınlarında bulunan Mahbere Dego kasabasında işlendiğini tespit etti.

Tigray'da Etiyopya ordusuyla isyancı Tigray Halkın Kurtuluşu Cephesi (TPFL) arasında çatışmalar yaşanıyor.

Etiyopya ordusu, Kasım ayında TPFL'ye harekat başlatmıştı. Başbakan Abiy Ahmed, TPFL'yi bir ordu karargahına saldırı düzenlemekle suçlamıştı.

Federal hükümetin bölgede ağırlığını artırması çabalarına karşı çıkan TPLF ise orduya karşı direnişte kararlı olduğunu söylüyor.

Tigray Geçici İdaresi'ne göre çatışmalarda şimdiye kadar iki milyondan fazla kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı. Bölgede dört milyondan fazla kişinin de yardıma muhtaç durumda olduğu belirtiliyor.

Silahlı kişilerin gölgeleri

BBC Africa Eye ekibi, katliamın nerede gerçekleştirildiğini bulmak için, Bellingcat ve Newsy gibi yayın kuruluşlarının uzmanlarıyla çalıştı.

Sosyal medyada videoları paylaşan kişiler, bu görüntülerin Mahbere Dego yakınlarında çekildiğini söylüyordu.

Africa Eye, videolardaki araziyi bölgenin uydu görüntüleriyle karşılaştırdı.

Silahlı kişilerin gölgelerinin yönü ve uzunluğu, katliamın günün hangi saatinde işlendiğinin belirlenmesini sağladı. Ayrıca gölgeler uçurumun kuzey güney ekseninde olduğunu ortaya koydu.

Videodaki uçurum görüntüleri haritanın üzerine bindirildi. Kurumuş bir nehir yatağı, bölgenin bitki örtüsü ve ağaçların konumu da katliamın yerinin tam olarak tespit edilmesini sağladı.

BBC, telefonda, Mahbere Dego'da yaşayan bir kişiye ulaştı.

Bu kişi, Etiyopya ordusunun Ocak ayında bu kasaba ve çevredeki yerleşim birimlerinden 73 erkeği götürdüğünü, üçü akrabası olan bu kişilerden bir daha haber alamadıklarını söyledi.

BBC ayrıca çevre köylerden birinde yaşayan ve katliamda kardeşinin de öldürüldüğünü söyleyen bir kişiyle konuştu.

Bu kişi, katliamın Mahbere Dego'da, Ocak'ta işlendiğini söyledi, "Onları uçurumda öldürdüler" dedi.

Africa Eye ekibi videoda görülen silahlı kişilerin kimliğini doğrulayamadı.

Ancak kamuflaj deseni, cepler, kesim ve Etiyopya bayrağı rengindeki armalar gibi üniforma detayları, Etiyopya Ulusal Savunma Gücü'nün (ENDF) üniformalarınınkiyle örtüşüyor.

Ayrıca silahlı kişilerden biri ENDF'ninkiyle örtüşen yeşil bir bere takıyor.

Etiyopya'nın resmi ana dili olan Amharca konuşan silahlı bu kişiler, ilk videoda, yere oturtulan silahsız insanların başında birbirleriyle konuşuyor.

Videoda görünmeyen bir kişi "Bu insanları serbest bırakmamalıyız. Bir tanesini bile" diyor.

Başka bir kişinin de "Bunu; nasıl öldüklerini videoya almalıyız" dediği duyuluyor.

Diğer dört videoda silahsız kişilerin uçurumun başına götürüldükleri görülüyor. Silahlı kişiler bazı tutsakları öldürüp cesetlerini uçurumdan atıyor.

'Keşke bunları yakacak benzimiz olsaydı'

Videoların bazı bölümlerinde silahlı kişilerin tutsaklara yakın mesafeden ateş ettikleri görülüyor.

Bazı bölümlerde de bir kişinin "Keşke bunların üzerine benzin döküp yaksaydık" dediği duyuluyor. Bir başka kişi "Benzin olsaydı harika olurdu. Kızılderililer gibi yakardık" diyor.

Öldürülen sivil kıyafetli kişilerin kimlikleri bilinmiyor. Ancak bu kişilerin aralarında Tigray dilinde konuştukları duyuluyor.

Silahlı kişilerden biri "Woyane'nin (TPFL) sonu. Kimseye merhamet yok" diyor. Bu konuşmalar öldürülen kişilerin Tigray Halkın Kurtuluşu Gücü'nden olabileceğine işaret ediyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü Human Rights Watch'un Afrika Boynuzu Direktörü Laetita Bader, BBC'ye gözlemcilerin bölgede son aylarda ciddi ihlallere tanık olduğunu ancak bu görüntülerin özellikle kaygı verici olduğunu söyledi.

Bader, "Silahsız kişilerin infaz edildiği görülüyor. Bunun soruşturulması gerekiyor. Zira görüntüler savaş suçlarına işaret ediyor" dedi.

BBC bu bulgular ışığında Etiyopya hükümetinden açıklama istedi. Hükümet BBC'nin talebine "Sosyal medya paylaşımları ve iddialar kanıt sayılmaz" diye yanıt verdi.

Açıklamada Tigray bölgesinin bağımsız bir soruşturmaya açık olduğu da belirtildi.

Africa Eye araştırmasının İngilizce orjinali