Barış Pınarı Harekatı nedeniyle Türkiye'ye 'yaptırım tasarısı' hazırlayan ABD'li Senatör Graham, Trump'ın en yakınındaki isim çıktı

ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'nin kuzeydoğusundaki askerlerini güneye doğru çekerek, Türkiye'nin olası operasyonunun önünü açmasına en fazla itiraz eden isimlerin başında Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham geliyor.

ABD Başkanı'nın birçok konuda en önemli destekçilerinden olan Graham, sadece Trump'ın Suriye konusundaki politika değişikliğini eleştirmekle kalmadı, aynı zamanda Türkiye'ye yönelik yaptırımlar uygulanması için de harekete geçti. Graham, Trump ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Pazar akşamki telefon görüşmesinin ardından yapılan yazılı açıklamada Türkiye'nin operasyona başlamasının önünün açılmasından bu yana, bu karara ve operasyona en sert şekilde karşı çıkıyor.

64 yaşındaki Cumhuriyetçi Senatör, Pazartesi sabahı Başkan Trump'ın da izlediği bilinen Fox News'taki Fox and Friends programına katılarak, Türkiye'nin Suriye'ye "adımı atması halinde" yaptırım uygulamak için elinden geleni yapacağını söyledi. Ayrıca, Trump'ın Suriye'de DEAŞ'ın yenilgiye uğratıldığı yönündeki değerlendirmelerinin de doğru olmadığını aktardı. Graham, benzer görüşlerini farklı televizyon programları ve sosyal medyada da dile getirmeyi sürdürdü. ABD basınında, Trump'ın bu son kararının, bugüne kadar neredeyse tüm dış politika kararlarına destek veren ve Başkan'ın en yakınındaki Senatörlerden biri olan Graham'ın dahi "sabrını taşırdığı" yönünde yorumlar yapıldı. Türkiye'ye yaptırım tehdidinde bulunan ve bu nedenle bugüne kadar desteklediği Trump'ı eleştirmekten geri durmayan Senatör Graham, kim ve ne kadar etkili bir isim?

TRUMP'IN ARKADAŞI, ADALET KOMİTESİ BAŞKANI

Graham, 2003 yılından bu yana Cumhuriyetçi Parti'nin güçlü olduğu Güney Carolina eyaletinden senatörlük yapıyor. Asker kökenli senatör, Cumhuriyetçilerin en etkili isimleri arasında yer alıyor. 2015 yılında başkanlığa aday adayı oldu ancak yeterli desteği alamadığını görünce adaylıktan çekildi.

İlk dönemlerde Trump'ın adaylığına karşı olsa da, Başkan seçilmesinin ardından Senato'daki en önemli destekçilerinden biri haline geldi. Graham, aynı zamanda Trump hakkında açılan görevden azil soruşturmasının Temsilciler Meclisi'nden Senato'ya geçerek devam etmesi halinde, konuyu ele alacak olan komiteler arasında yer alan Adalet Komitesi'nin de başkanı. Trump'la sık sık birlikte golf oynayan Graham, savunma alanının güçlendirilmesini ve müdahaleci bir dış politika uygulanmasını savunan bir isim.

2002 yılında Irak'ın işgal edilmesi için hazırlanan yasa tasarısına destek veren isimlerden biri olan Graham, eski Başkan Barack Obama'nın savunma bütçesinde yaptığı kesintileri sert bir dille eleştirmiş ve Venezuela'da düzenlenen protestolar sırasında Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun devrilmesi için askeri müdahalede bulunulmasını önermişti. Graham, özellikle Senato'da Cumhuriyetçi üyeler üzerinde etkili bir isim olarak gösteriliyor.

GRAHAM'DAN TÜRKİYE İÇİN YAPTIRIM TASARISI

Türkiye'nin Suriye'nin kuzeydoğusunda başlattığı Barış Pınarı Harekatı, Graham'ın Trump ile politika açısından en net çatıştığı konu olmasına karşın, bu, ikilinin ilk görüş ayrılığı değil. Graham ile Trump, gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın 2 Ekim 2018'de İstanbul'daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu'nda öldürülmesi sonrasında da farklı görüşler dile getirdi. Trump ve Beyaz Saray, Kaşıkçı cinayetinin azmettiricisinin Veliaht Prensi Muhammed bin Selman olup olmadığına yönelik kesin bir sonuca varmaktan kaçınırken, Graham ise bu konuda şüphe olmadığı yönünde açıklamalar yaptı.

Graham, Haziran 2019'da Suudi Arabistan'la yapılan silah anlaşmasının onaylanmasına ret oyu veren yedi Cumhuriyetçi'den biri oldu. Bu oy, satış anlaşmasının durdurulmasına yetmemiş olsa da, bundan birkaç ay sonra Graham, bu kez Türkiye için bir yaptırım tasarısı hazırladı. Demokratların da desteklediği bu tasarı, Türkiye'ye Barış Pınarı Harekatı nedeniyle bir dizi ekonomik yaptırım uygulanmasını öngörüyor.

Graham, Demokrat Senatör Chris Van Hollen birlikte hazırlayıp sundukları tasarıyla ilgili yaptığı açıklamada, "Kongre'nin birçok üyesi, IŞİD'e karşı en güçlü müttefiklerimizden biri olan Kürtlerin yüzüstü bırakılmasının yanlış olduğunu düşünüyor" dedi. Tasarıda ekonomik ve askeri bir dizi yaptırım uygulanması öngörülüyor. Bunlar arasında aralarında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da bulunduğu yedi üst düzey hükümet yetkilisinin ABD'deki varlıklarının dondurulması, Türkiye ile askeri ticaretin askıya alınması, enerji sektörüne yönelik yaptırım uygulanması ve ABD askeri yardımlarının yasaklanması yer alıyor. Kongre şu anda tatilde bulunuyor. Ancak tasarının önümüzdeki hafta gündeme alınması ve hızlı bir şekilde oylanması bekleniyor.

'YAPTIRIM PAKETİ'NDE NE VAR?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da yer aldığı yaptırım listesinde şu konular yer alıyor.

1. Türk hükümetinden şu liderlerin ABD'deki mal varlıkları üzerinde yaptırımlar:İki senatörün uzlaştığı yaptırım paketinde Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Milli Savunma Bakanı, Dışişleri Bakanı, Hazine ve Maliye Bakanı, Ticaret Bakanı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanları'nın ABD'deki mal varlıkları üzerinde yaptırım öngörülüyor.

2. Türkiye'yle askeri işlemlere uygulanacak yaptırımlar:Skandal tasarının ikinci kısmında Türk ordusu ile bilerek işlem yapan ya da mali, materyal veya teknolojik destek sağlayan ya da bunların satışını yapan yabancı kişilere yaptırımlar öngörülüyor ve kapsamı şöyle çiziliyor:-Türk Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan uçak ya da uçak parçaları ve mekanizmalar-Türk Kara ve Deniz Kuvvetleri tarafından kullanılan otomotiv ekipmanı ve hizmetler-Türk ordusu tarafından kullanılan silahlar ve savunma araçları.

3. Türk enerji sektörüne yaptırımlar Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kullanımı için Türkiye'nin yerel petrol ve doğal gaz üretimini destekleyen ya da devam ettiren malzemeler, hizmetler, teknoloji, enformasyon ya da diğer türden destekler sağlayan yabancı kişiler ve varlıklara yaptırımlar.

4. ABD askeri yardımının yasaklanması-Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ABD'den savunma araçları, hizmetleri, teknoloji ve materyallerin satışının yasaklanması-Türk Silahlı Kuvvetleri'ne mühimmat satışı ve transferinin yasaklanması.

5. CAATSA (S-400)-Türkiye'nin (Rusya'dan) S-400 (hava savunma sistemi) satın almasının CAATSA (Amerika'nın Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası) kapsamına giren önemli bir işlem olarak tanımlanması-CAATSA yaptırımlarının 180 gün içinde devreye sokulması-CAATSA altındaki muafiyet ya da erteleme düzenlemelerinin geçersiz kılınması.