Balık Çiftliklerinin Durumu

Balık çiftliklerinin durumu belirsizliğini koruyor.

Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker'in, balık çiftliklerine sahip çıkan açıklamasının ardından Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe İHA muhabirine açıklamalar yaptı. Koylardaki balık çiftliklerini Türkiye'nin yüzkarası olduğunu söyleyen Bakan Pepe, "Şimdi buna kim ne derse desin. Türkiye'ye, Türkiye'nin turizmine, geleceğine, denizlerine bundan daha büyük saygısızlık ve haksızlık olamaz" dedi.

"Nereye giderlerse gitsinler, haklarını nasıl ararlarsa arasınlar" diyen Bakan Pepe, "Dünyanın hiçbir yerinde ülkesine bu kadar saygısızlık yapan kesim yok. Türkiye'nin çevresine karşı savaş ilan edenlere bizde savaş ilan deriz. Benim görevim Türkiye'nin geleceğini ve çevresini korumaktır. Ne pahasına olursa olsun" diye konuştu.

Bakan Pepe, balık çiftliklerini onlarca yıldır dünyanın nakış gibi işlenmiş ender koylarının içerisine 3 kuruşluk 5 kuruşluk kar için kuranlara tepki göstererek, bu koyların sadece turizm ile Türkiye'ye milyarlarca dolar kazandıracağını ifade etti. Pepe şöyle konuştu:

"Çok net bir şey söylüyorum. Ben o balık çiftliklerinin o güzelim koylarda kalmasına razı değilim. Ama hukuk çerçevesinde. Ancak Mahkeme karar verirse kabul ederim".

Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker ise "Balık çiftliklerinden sadece yem ve dışkı bırakılmakta. Bunlar organik kökenli olup; doğal ortamda kısa sürede geri dönüşümü mümkündür" diyerek, çiftlikleri savunmuştu. Bakan Eker, Çevre Bakanlığı'nın yayınladığı tebliğ üzerine, balık çiftlikleri ile turizmin birbirine rakip olmadıklarını aksine birbirlerini tamamladıklarını belirterek, "Kültür balıkçılığını muhakkak suretle devam ettirmeliyiz" demişti.

ÇİFTLİKLERİN YÜZDE 70'İ MUĞLA BÖLGESİNDE

Orkinos, levrek, çipura başta olmak üzere, alabalık, sinarit, sivri burun karagöz, çizgili mercan, eskina ve midye gibi türler denizin içine kurulan balık çiftliklerinde üretiliyor. Türkiye'de 303 balık çiftliği var. Bunların yüzde 70'i en önemli turizm merkezlerinden biri olan Muğla'da kurulu. 170 çiftliğin kuruluş işlemleri sürerken 105 çiftliği ise kuruluş başvurusu yapılmış durumda. Bugüne kadar Türkiye'deki balık çiftliklerine yapılan toplam yatırım ise 1 milyar doların üstünde. Mevcut çiftliklerin yıllık üretimi 118 bin ton. 10 yıl içinde üretimin 500 bin tonlara ulaşabileceği tahmin ediliyor. 1.2 milyar dolar değerindeki üretimin 240 milyon dolarlık ihracat gerçekleşiyor. Doğrudan 10 bin kişinin çalıştığı çiftlikler, dolaylı olarak da 50 bin kişiye istihdam sağlıyor.

Ancak 1990'larda balıkçılık ve turizm bölgesi ayrımı yapılmadan ruhsatlandırılan balık çiftlikleri denizde kirliliğe yol açtıkları gerekçesiyle yoğun tartışmalara yol açtı. Bunun üzerine harekete geçen Çevre Bakanlığı 2006'da çıkarılan Çevre Yasası ile çiftliklerin yarattığı kirliliği bertaraf edecek akıntının olmadığı hassas nitelikteki koy ve körfezlerdeki işletmelerin kapatılmasını öngördü. Yasayla çiftliklere koylardan çıkmaları için 13 Mayıs'a kadar süre tanındı. Yasanın uygulanması için ilgili tebliğ de 24 Ocak'ta çıktı. "Denizlerde Balık Çiftliklerinin Kurulamayacağı Hassas Alan Niteliğindeki Kapalı Koy ve Körfez Alanları'nın Belirlenmesine İlişkin Tebliğ"de de tıpkı yasada olduğu gibi çiftliklerin son taşınma tarihi 13 Mayıs olarak belirlendi.

TARIM BAKANLIĞI TAŞINMAK İÇİN 3 YIL SÜRE İSTİYOR

Balık çiftlikleri, Tarım Bakanlığı ile Çevre Bakanlığı'nı da karşı karşıya getirmiş durumda. Su ürünleri açısından Tarım Bakanlığı bünyesinde yer alan çiftlikler, çevre boyutu ile Çevre Bakanlığı'nın denetiminde. Tarım Bakanlığı, yasalar çerçevesinde gerçekleştirdikleri rutin denetimlere göre kirlilik düzeyinin limitlerin üzerinde olmadığını savunuyor. Analiz sonuçlarının Çevre Bakanlığı'na gönderildiğine de işaret ediyor. Tarım Bakanlığı kapatma kararını "Taraflı ve adaletsiz bir hüküm" olarak değerlendiriyor. Bir kafeste bulunan 100 ton balığın taşınamayacağını vurgulayan ve çiftliklere taşınabilecekleri yeni bir alan gösterilmediğini de belirten yetkililer, "Taşınmak için en az 3 yıl süre verilmeli ve finansal destek sağlanmalı" açıklamasını yaptı. Kapatma kararının sektörün ihracatını sekteye uğratacağını da belirten Tarım Bakanlığı, çiftliklerin ihracat bağlantılarının 1-2 yıllık yapıldığına, birçok işletmenin 2008 üretimini bile AB'ye sattığına dikkat çekiyor.

BALIK ÇİFTLİKLERİ YILAN HİKAYESİNE DÖNDÜ

1992 Balık çiftliklerine kuruluş izni verildi, çipura, levrek vb. üretim tesisleri kuruldu.

2002 Türkiye'nin ilk orkinos besiciliği başladı, toplam 6 tesis kuruldu.

2001/Mart Turizm Bakanlığı, turizm alanlarındakilere "1 deniz mili açıkta olma" şartı getirdi.

2001/Eylül Turizm Seyahat Acentaları Birliği, çiftliklerin verdiği zarara dair rapor hazırlattı.

2005/Temmuz Avrupalı yatçılar Bodrum'un Salih Adası'nı rotalarından çıkardı.

2005/Ağustos Pepe, "1 mil kuralına uyan yok. Kıyıya 3 kulaç mesafede çiftlikler var" dedi.

2005/Ağustos Pepe, "Mevcut çiftliklerin kira sözleşmesi uzatılmayacak" dedi.

2005/Ağustos Güllük Sahil Güvenlik Komutanlığı, yasal kiralama alanlarının dışına çıkan çiftlikler hakkında işlem başlattı.

2005/Ekim Çevre Bakanlığı'nın araştırmasına göre, Datça'da görünürlük 15 metreye düştü.

2006/Şubat Antalya İl Genel Meclisi 120 bin metrekarelik orkinos çiftliğine 250 bin metrekare izni çıkardı. Şirketin sözleşmesini de 2013'e uzattı.

2006/Nisan Çevre yasası kabul edildi. Yasayla hassas alanlardaki balık çiftliklerinin taşınması için 13 Mayıs son tarih olarak belirlendi.

2006/Ağustos "Ne yerimiz var ne de taşınmamız mümkün" diyen çiftliklere Pepe "Taviz yok" yanıtını verdi.

2006/Kasım Çiftlikleri savunan Tarım Bakanı Mehdi Eker, "Dinime küfreden bari Müslüman olsa. Çeşme'de SİT alanında yazlık ev için kooperatif kuruluyor" dedi.

2006/Kasım Pepe, "Balık çiftliklerinin turizme zarar vermesini kabul etmem mümkün değil. Bu iş bitmiştir, bu defteri kapattık" açıklamasını yaptı.

2006/Aralık Pepe: "Koyların turizm potansiyeline katılırsa, balık çiftliklerinin geliri de 20 kat artabilir. Her şey para değildir."

2007/Ocak Çiftliklerin açık denizlere taşınmasını, aksi halde kapatılmasını öngören tebliğ 24 Ocak'ta Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

2007/Ocak Pepe, tebliğin yürürlüğe girdiği gün "Kuluçka dönemlerini dikkate aldık. Çiftliklerin taşınması için 1.5 yıllık bir süre tanıyacağız" diyerek geri adım attı.

2007/ Ocak Tarım Bakanı Eker: "Balık çiftliklerinden vazgeçemeyiz"

2007/Ocak Bakan Pepe: "Bu çiftlikler Türkiye'nin yüzkarasıdır, nereye giderlerse gitsinler".

(SC-ÖK-ÖK-Y)

Haberler