ATO'dan "Sessiz İşsizler" Raporu

Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) işgücü istatistikleri veri tabanından yararlanarak hazırladığı "Sessiz İşsizler" raporuna göre, 2003-2006 döneminde 1 yıldan uzun süredir iş arayanların sayısı yüzde 49, 3 yıldan uzun süredir iş arayanların sayısı yüzde 98 arttı.

"Sessiz İşsizler" raporuna göre, aynı dönemde, iş bulma ümidini yitirerek iş aramaktan vazgeçenlerin sayısı hızlı bir artış gösterdi. Ümidini yitirdiği için iş aramaktan vazgeçenlerin sayısı 2003-2006 döneminde, yüzde 740 artışla 84 bin kişiden 706 bin kişiye çıktı. 2003 yılında her 100 işsize iş bulmaktan ümidini yitirmiş 3 kişi düşerken, 2006 yılında 29 kişi düştü. 2000 yılında 1.5 milyon kişi olan işsiz sayısı 2001 kriziyle birlikte 2 milyon kişiye yükseldi. Krizin etkileri 2002 yılında da devam etti

ve işsiz sayısı 2.5 milyon kişiye ulaştı. Bu tarihten itibaren de neredeyse sabitlendi ve 2006 yılında 2003 yılına göre işsiz sayısındaki azalma 47 bin kişi ile sınırlı kalırken, uzun süredir iş arayanların sayısında büyük bir artış meydana geldi. 2003 yılında 583 bin kişi olan uzun süredir iş arayanların sayısı 2006 yılında 866 bin kişiye yükseldi. Bir başka ifadeyle 3 yıllık süre içinde, bir yıldan uzun süredir iş arayan işsizlerin sayısı yaklaşık yüzde 49 oranında arttı.

100 İŞSİZİN 35'İ BİR YILDAN UZUN SÜREDİR İŞ ARIYOR

2003 yılında her 100 işsizin 23'ü bir yıldan uzun süredir iş ararken, gerçekleşen büyümenin istenilen ölçüde istihdam yaratamaması nedeniyle 2006 yılında bu oran yüzde 35 olarak gerçekleşti. Sözkonusu dönemde en büyük artış 3 yıldan uzun süredir iş arayanlarda görüldü. 2003 yılında her 100 işsizin 4'ü üç yıldan uzun süredir iş ararken, 2006 yılında bu rakam 8'e yükseldi. 3 yıldan uzun süredir iş arayanların sayısı da yüzde 98 artışla 104 bin kişiden 206 bin kişiye çıktı.

KADINLAR DAHA ÜMİTSİZ

Kadınlarda uzun süreli işsizlik oranları erkeklere göre daha yüksek seyrederken, ümitsizlik de çığ gibi büyüyor. Çalışma hayatında büyük ölçüde 'ücretsiz aile işçisi' olarak yer alan kadınların, tarım sektörünün çözülmesiyle birlikte istihdam oranları da azalmaya başladı. Çalışma yaşındaki her 100 kadından sadece 23'ü istihdamda yer alıyor. 2003 yılında işsizlik oranı kadınlarda yüzde 10.1, erkeklerde yüzde 10.7 iken 2006 yılında işsizlik oranı kadınlarda yüzde 10.3, erkeklerde yüzde 9.7 oldu.

Aynı dönemde kadınlarda işsiz kalma süreleri de uzadı. 2003 yılında 192 bin kişi olan uzun süredir iş arayan kadın sayısı 2006 yılında 293 bine çıktı ve kadınlarda uzun süreli işsizlik oranı da yüzde 29'dan yüzde 44'e yükseldi. 2003 yılında iş bulmaktan ümidini kesenler içinde kadınlar sadece 13 bin kişi ile yer alırken, 2006 yılında 'ümitsiz' kadın sayısı 22.7 kat artışla 295 bin kişiye yükseldi. Böylelikle 2003 yılında her 100 ümitsiz kişinin 15'ini kadınlar oluştururken, 2006 yılında 42'sini kadınlar

oluşturdu.

GENÇLERİN EN BÜYÜK DERDİ İŞSİZLİK

2003-2006 döneminde 15-24 yaş grubundaki işsiz gençlerde iş arama süresi arttı. 2003 yılında her 100 işsiz gencin 20'si bir yıldan fazla süredir iş ararken, 2006 yılında her 100 işsiz gencin 33'ü uzun süreli işsiz oldu, sayıları da 193 bin kişiden 280 bin kişiye çıktı. Böylelikle 2006 yılında uzun süreli işsizlerin yüzde 32'sini gençler oluşturdu. 15-24 yaş grubundaki gençler de iş arama süresiyle birlikte ümitsizlik de arttı. 2003 yılında iş bulmaktan ümidini kesmiş genç sayısı 39 bin kişiyken, 2006

yılında 280 bin kişiye ulaştı ve ümitsizlerin yüzde 40'ı gençlerden oluştu. Böylelikle 2003 yılında her 100 işsiz gence 4 ümitsiz genç karşılık gelirken, 2006 yılında 33 ümitsiz genç karşılık geldi.

EN UZUN SÜREDİR İŞ ARAYANLAR LİSE MEZUNLARI

2003 yılında her 100 lise mezunu işsizin 31'i bir yıldan uzun süredir iş ararken, 2006 yılında bu rakam 45'e çıktı. Bu oranla tüm eğitim seviyelerinde en uzun süredir iş arayanlar lise mezunları olurken, bunları lise dengi okul mezunları takip etti. Lise dengi okullardan mezun olan işsizlerin içinde bir yıldan fazla süredir iş arayanların oranı yüzde 30'dan yüzde 41'e yükseldi. Eğitim seviyesi ümitsizliği de derinden etkiliyor. Eğitim seviyesi düştükçe insanların iş bulma ümidi azalıyor. Çoğunluğu tarım

sektöründe kendi hesabına veya ücretsiz aile işçisi olarak çalışan düşük eğitimli insanlar, tarım sektöründeki istihdamın azalmasıyla işgücü piyasasından çekilmeye başladılar.

2003-2006 döneminde liste altı eğitimlilerde ümitsiz sayısı 444 bin kişi artarken bunları lise ve lise dengi mezunları takip etti. İş bulmaktan ümidini keserek iş aramaktan vazgeçenlerin sayısı lise ve dengi okul mezunları arasında 151 bin, yüksek okul mezunları arasında 28 bin kişi arttı.

BAŞKENT ANKARA BAŞTA

TÜİK, bölgelere göre işgücü hesaplamalarını 2004 yılından bu yana yapıyor. Toplam işsizlerin üçte birinin yaşadığı üç büyük ilde işsizlik oranları Türkiye ortalamasının üzerinde seyrediyor. Başkent Ankara üç büyükler içinde en yüksek işsizlik oranına sahip olmakla kalmıyor, uzun süreli işsizlikte de ilk sırada yer alıyor. 2006 yılında Ankara'da iş arayan her 100 işsizin 45'i uzun süredir işsiz iken, İzmir'de 32'si, İstanbul'da 29'u bir yıldan uzun süredir iş aradı. Buna rağmen, üç büyük ilde ümitsizlik

diğer illere göre alt seviyelerde bulunuyor. Örneğin her 100 işsize karşılık sadece 1 ümitsiz ile Ankara tüm bölgeler arasında en düş0'fczde 10.1, erkeklerde yüzde 10.7ük ümitsizliğe sahip il oldu. İzmir 100 işsize düşen 2 ümitsiz ile en düşük orana sahip ikinci bölge olurken, İstanbul her 100 işsize karşılık gelen 4 ümitsiz ile üçüncü sıraya yerleşti.

2006 yılında 26 istatistiki bölge içinde Şanlıurfa ve Diyarbakır illeri ümitsizlerin en fazla bulunduğu bölge oldu. Bölgede her 100 işsize 152 ümitsiz düştü. Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan illerini kapsayan istatistiki bölge, her 100 işsize karşılık gelen 147 ümitsiz ile ikinci sırada yer aldı.

"İŞSİZLİK KRONİKLEŞİYOR"

ATO Başkanı Sinan Aygün, rapora ilişkin değerlendirmesinde, uzun süreli işsizlik oranlarının artmasının sosyal dengeyi daha da bozacağını belirterek, "İşsizlik kronikleşiyor" uyarısında bulundu. İşgücü üzerindeki vergiler çok yüksek seyrettiğini ve eğitim sisteminin ihtiyaca cevap vermediğini kaydeden Aygün, şunları kaydetti:

"İnsanların iş diye çırpındıkları bir ekonomide işverenler de istedikleri kalifiye elemanı bulmakta zorlanıyor. İş bulabilenler kayıt dışılığa razı oluyor. İşsizliğin azaltılması ve istihdamın artırılması için ele alınması gereken politikalar hala ele alınmıyor, stratejiler geliştirilmiyor. Bir an önce işgücü piyasası reform paketinin eğitim sisteminden yatırım teşvikine varıncaya kadar bir bütün halinde ele alınıp çözümlerin üretilmesi gerekiyor."

Azaltılamayan işsiz sayısının yanında iş bulamadığı için işgücü piyasasından çekilen ümitsizler sayısının da hızla arttığına dikkat çeken Aygün, "Dünyada özel önem verilen bu kesim Türkiye'de dikkate alınmıyor. 'Gizlenen işsizler' olarak da bilinen bu kesim 2003 yılından günümüze işgücü piyasası dinamiklerinde potansiyel bir tehdit oluşturmaya başladı" dedi.

(TAN-ÖZ-E)

Haberler