Askeri İhale ve Alımlardaki Esaslar Belirlendi

Türk Silahlı Kuvvetlerince sınır ötesinde veya terörle mücadele harekatında verilen her türlü görev kapsamında yurt içinde veya dışında ihtiyaç duyulan alımlarda, bakan onayı yeterli olacak.

Askeri Fabrikalar ve Tersaneler Genel Müdürlüğü ile bağlıları dışında kalan Milli Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı birimleri tarafından alınacak mal, hizmet ve danışmanlık hizmeti ile yapım işlerinde uygulanacak esas ve usuller belirlendi.

Sayıştayın görüşü alınarak hazırlanan ve Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan esaslara göre, yapılacak alımlarda idare, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamaktan sorumlu olacak.

Ancak, ülkenin savunma, güvenlik veya istihbarat alanlarına ait veya gizlilik gerektiren ihtiyaçlarının karşılanmasında, ulusal menfaat, standardizasyonun korunması ile acil harekat ihtiyaçları gibi hususlar da dikkate alınacak.

Ödeneği olmayan veya kaynağı planlanmayan hiçbir iş için alıma çıkılamayacak. Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı bulunmayan işler için de bir arada alıma çıkılabilecek.

Alım komisyonu

Biri başkan olmak üzere, en az birinin alım konusu işin uzmanı olması şartıyla en az üç ve tek sayıda kişiden oluşan alım komisyonu, yedek üyeler de dahil olmak üzere ihale yetkilisi tarafından görevlendirilecek. Alımı yapan idare tarafından, diğer ilgili birimler ile kamu kurum ve kuruluşlarından komisyona üye alınabilecek.

Komisyon eksiksiz olarak toplanacak, komisyon kararları çoğunlukla alınacak. Kararlarda çekimser kalınamayacak.

Alım öncesi gerekli fiyat araştırması yapılarak, KDV hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenecek, dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilecek.

Alımlar, isteklilere veya alım süreci ile resmi ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmayacak ancak yaklaşık maliyetin sınai veya teknolojik zorunluluklar veya acil ihtiyaçlar nedeniyle belirlenemediği veya yaklaşık maliyetin belirlenmesinde güçlüklerin yaşanması durumlarında, gerekçeleri onay belgesinde belirtilmesi kaydıyla planlanan bütçesi ile alıma çıkılabilecek.

Alımı yapan idare bünyesinde bulunan veya idare ile ilgili her ne amaçla kurulmuş olursa olsun vakıf, dernek, birlik, sandık gibi kuruluşlar ile bu kuruluşların ortak oldukları şirketler hariç, 4734 sayılı Kanunun 11'inci maddesinde belirtilenler doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde alımlara katılamayacak.

Bu yasaklara rağmen alıma katılan istekliler, alım dışı bırakılarak, alınmışsa geçici teminatları gelir kaydedilecek.

Alım konusu işlerin her türlü özelliğini belirten doküman idarece hazırlanacak ancak, alımın özelliği nedeniyle idarece hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla teknik şartnameler hizmet alımı yapılmak suretiyle hazırlatılabilecek.

Pazarlık usulü uygulanacak

Uygulanacak alım usulü ise pazarlık usulü olacak.

Davet edilecek istekliler ihale yetkilisince belirlenecek ve davet edilecek istekli sayısı ivedi veya zorunlu haller dışında üçten az olamayacak.

İlan duyuru yapılmaksızın istekliler doğrudan teklif vermeye davet edilecek, teklif veren isteklilerde sayı sınırı aranmayacak. İdare tarafından ihtiyaç duyulması halinde sadece harp silah araçları, ana malzeme, bunlara ilişkin sistemler, cihaz, radar, platform ve benzeri malzemelerin bakım, onarım, işletme veya idamesine yönelik yurt dışı kaynaklı malzemelerin alımlarında ücretli veya ücretsiz ilan ve duyuru yapılabilecek.

İlan ve duyuru yoluyla yapılan almalarda gelen teklifler idare tarafından davet edilen istekli olarak kabul edilecek ve sayı şartı aranmayacak.

İdare, pazarlık usulü ile gerçekleştirilecek alanlarda, teknik kriterleri görüşerek ya da bu kriterleri görüşmeksizin yalnızca fiyat üzerinde görüşme yaparak sonuçlandırmakta serbest olacak.

Davet edilecek isteklilerin tespit edilmesinde Bakanlıkça tespit edilecek esas ve usuller kapsamında oluşturulacak yeterlik kriterlerine uygun olduğu değerlendirilen tedarikçileri içeren onaylı tedarikçi listesi belirlenebilecek. İdare, alımın konusuna göre onaylı tedarikçi listesinde yer alan tedarikçileri veya onaylı tedarikçi listesinde yer almayan tedarikçileri de davet edebilecek.

İdare, belirtilen şartlarda doğrudan temin

yoluna da gidebilecek. Buna göre, ikili veya çok taraflı uluslararası anlaşmalar, mutabakat muhtıraları gereği yapılan alımlar ile askeri malzeme satış teşkilatından veya Türkiye'nin dahil olduğu uluslararası organizasyonlardan alım yapılabilecek. Türk Silahlı Kuvvetlerini güçlendirmek amacıyla özel kuruluş kanunları ile kurulan vakıf ve bunun sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu şirketler, kamu kurum ve kuruluşları ile kamunun sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu teşebbüslerin ürettikleri mallar da buna dahil olacak.

Tekliflerin hazırlanması ve sunulması

Teklif mektubu ve istenilmesi halinde geçici teminat da dahil olmak üzere alıma katılabilme şartı olarak istenilen bütün belgeler bir zarfa konulacak, zarfın üzerine de isteklinin bilgileri, teklifin hangi işe ait olduğu ve alımı yapan idarenin adı yazılacak.

Alım komisyonu, tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilecek. Fiyat üzerindeki görüşmede istekliler daha önce verdikleri teklif fiyatlarını artıramayacaklar.

İsteklilerin teklifinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı kontrol edilecek, hata bulunması halinde, isteklilerce teklif edilen birim fiyatlar esas alınmak kaydıyla aritmetik hatalar alım komisyonu tarafından resen düzeltilecek.

Alım tarihi itibarıyla haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı bulunmayan, ancak alım kararının ihale yetkilisinin onayına sunulmadan önceki herhangi bir safhasında isteklinin yasaklandığının tespiti halinde istekli değerlendirme dışı bırakılacak ve varsa geçici teminatı iade edilecek.

İdare herhangi bir yükümlülük üstlenmeksizin, verilen teklifleri kabul edip etmemekte, teklifleri değerlendirip değerlendirmemekte, tekliflerin tamamını reddetmekte ve alımın iptal edilmesinde tamamen serbest olacak.

İstekliler indirim için davet edilecek

Alımlarda teklifi uygun görülen istekli veya istekliler ilk fiyat teklifleri üzerinden "indirim" yapmak için alım komisyonunca fiyat görüşmelerine davet edilecek.

Ayrıca idare veya alım komisyonunca karar verilmesi halinde istekli veya istekliler ile yazışma veya elektronik ortam ile de fiyat üzerinde görüşme yapılabilecek. Alım komisyonlarınca alınan kararlar, ihale yetkilisince karar tarihinden itibaren beş iş günü içinde onaylanacak veya iptal edilecek.

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, en düşük fiyat esasına göre veya fiyat ile işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenecek. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği alımlarda, alım dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenecek.

Alım sonucu, alım kararlarının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen beş gün içinde, alım üzerinde bırakılan istekli de dahil alıma teklif veren bütün isteklilere, ilgili kanun çerçevesinde tebliğ edilecek. Alım kararlarının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere aynı şekilde bildirim yapılacak.

Türkçe dışı sözleşme de yapılabilecek

Türkçenin yanında başka bir dilde de sözleşme düzenlenebilecek. Bu durumda sözleşmenin yorumunda Türkçe metin esas alınacak. Ancak, sözleşmenin eki olan Türkçeye çevrilememiş bölümlerde yabancı dil geçerli olarak kabul edilecek.

Alım sonucu yapılacak sözleşmelerin alım dokümanında aksi belirtilmedikçe noter tasdiki ve tescili zorunlu olmayacak.

Alımlarda, Türk Lirası (TL) üzerinden teklif alınması esas olacak ancak, zorunlu hallerde yabancı para birimleri üzerinden teklif alınabilecek. Bu husus dokümanda da belirtilecek.

TL esas alınarak yapılan alımlarda, onay belgesinde veya dokümanda belirtilmesi kaydıyla ilgili kanun hükümlerine göre fiyat farkı verilebilecek. Alımlarda esas alınacak para birimi yabancı ülke para birimi olduğunda fiyat farkı verilmeyecek.

Doğrudan temin yöntemi de uygulanabilecek

Türk Silahlı Kuvvetlerince sınır ötesinde veya terörle mücadele harekatında verilen her türlü görev kapsamında yurt içinde veya yurt dışında ihtiyaç duyulan alımlarda farklı yöntem kullanılabilecek.

Bu tür alımlarda söz konusu esaslara tabi olmaksızın alınacak bakan onayına istinaden Bakanlıkça veya diğer kamu kurum ve kuruluşları vasıtasıyla tedarik yapılabilecek.

Öte yandan bugünkü Resmi Gazete'de Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü ile Tersaneler Genel Müdürlüğü tarafından yapılacak alımlara ilişkin uygulanacak esaslar da belirlendi.

Kaynak: AA / Güncel