TÜM KATEGORİLER
Antalya Diplomasi Forumu
Antalya Diplomasi Forumu'nda (ADF) bir araya gelen siyasetçiler, Karabağ bölgesindeki güvenliğin istikrar için önemli olduğunu ve sorunların çözümünde, tarafların direkt görüşmesinin önemini vurguladı.
Antalya Diplomasi Forumu'nda (ADF) bir araya gelen siyasetçiler, Karabağ bölgesindeki güvenliğin istikrar için önemli olduğunu ve sorunların çözümünde, tarafların direkt görüşmesinin önemini vurguladı.
Antalya'nın Belek Turizm Merkezi'ndeki NEST Kongre Merkezi'nde düzenlenen, Anadolu Ajansının (AA) "Global İletişim Ortağı" olduğu forum kapsamında, TRT World muhabiri ve sunucusu Alican Ayanlar'ın yönettiği "Güney Kafkasya: Bölgesel Barış ve İşbirliği İçin Yeni Fırsatlar" başlıklı panele, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, Gürcistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı David Zalkaliani, MHP Genel Başkan Yardımcısı ve Erzurum Milletvekili Prof. Dr. Kamil Aydın, Ermeni diplomat ve tarihçi Prof. Dr. Gerard Libaridian ile ABD'nin eski Azerbaycan Büyükelçisi Matthew Bryza konuşmacı olarak katıldı.
Azerbaycan Dışişleri Bakanı Bayramov, Azerbaycan'ın topraklarını işgalden kurtarmasının ardından bölgede barış ve iş birliği için yeni fırsatların oluştuğunu söyledi.
Bayramov, barış olmadan iş birliği, temas olmadan barış olmayacağını belirterek "Azerbaycan, 10 Kasım 2020'de imzalanan üçlü bildirinin ardından attığı pragmatik adımlarla barış ve iş birliğine hazır olduğunu gösterdi. Bildirinin imzalanmasından sonra bir hafta içinde Azerbaycan, yerel Ermeni nüfusa insani yardım gönderilmesi için olanak sağladı." dedi.
Bu kış son on sene içinde ilk kez Azerbaycan'ın transit gaz kapasitesini Ermenistan'a sağladığını hatırlatan Bayramov, "Bunlar Azerbaycan'ın Ermenistan'la ilişkileri normalleştirmek istediğini ortaya koyan özel adımlar." diye konuştu.
Bayramov, bağımsız Azerbaycan ve Ermenistan olarak ilk kez ilişkileri normalleştirmeyi konuştuklarına dikkati çekerek bunun nedeninin, işgal durumunun ortadan kalkması olduğunu kaydetti.
Ayrıca Azerbaycan'ın Ermenistan ve Rusya ile arasındaki hükümetler arası komisyonda olduğunu hatırlatan Azerbaycanlı Bakan Bayramov, komisyonun bölgede yeni transit yollar açmak ve diyaloğu sağlamak için sadece taraflar için değil bölge için de önemli olduğunu vurguladı.
Bayramov, anlaşmazlıklar yerine olumlu adımlara odaklanmak ve süreci ilerletmek gerektiğini ifade ederek "Bu bir süreç ve sürecin küçük ama spesifik adımların yolundan geçtiğine inanıyorum." değerlendirmesini yaptı.
"Çok büyük fırsatlarımız var"
Gürcistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Zalkaliani de ülkesinin Rusya ile yaşadığı kriz nedeniyle 1990'lardan bu yana acı çektiğini belirtti.
Gürcistan'ın çözüm odaklı yaklaşımına rağmen Rusya'dan benzer bir karşılık görmediklerini aktaran Zalkaliani, "Başka seçenek yok, devam edeceğiz, Cenevre görüşmelerine devam edeceğiz." dedi.
Zalkaliani, bölgedeki ülkelerin birbirlerine odaklanması gerektiğini belirterek "Azerbaycan ve Türkiye stratejik partnerlerimiz, Ermenistan'la da tarihi ve dostane ilişkilerimiz var. Çok büyük fırsatlarımız var." diye konuştu.
Pek çok gaz ve petrol ağının Gürcistan'dan geçtiğine ve bunun da iş birliğinin pratik yönünü gösterdiğine işaret eden Zalkaliani, istikrarın bölgenin kalkınmasındaki önemini hatırlattı.
"Diyalog önce ikili olmalı"
MHP Genel Başkan Yardımcısı ve Erzurum Milletvekili Aydın, krizin çözümünde tarafların karşılıklı dolaysız diyaloğunun önemine dikkati çekerek "Diyalog önce ikili, sonra bölgesel, daha sonra çok uluslu olmalı. Ancak geçmişte tam tersi uygulandı, Kıbrıs ve Karabağ sorunları örnekler buna." diye konuştu.
Minsk grubunun 30 senedir hiçbir şey başaramadığını vurgulayan Aydın, "Bu nedenle birleşmeliyiz. Gürcistan, Azerbaycan ve Türkiye bu süreci gerçekleştiriyor, güvenlik ve refah önceliğimiz olmalı." ifadelerini kullandı.
Aydın, Ermenistan'ın da bu gruba katılmasıyla bölgenin her alanda gelişeceğini aktardı.
Direkt görüşmeler en etkilisi
Ermeni tarihçi Libaridian ise Karabağ Savaşı'nın Azerbaycan'ın zaferiyle sonuçlandığını fakat ihtilafın tam çözülmediğini belirtti.
Halen bazı sorunlar olduğunu belirten Libaridian, "Azerbaycan anlamalı ki sadece ekonomik gelişimin teşviki Ermenistan'la ilişkileri normalleştirmek için yeterli değil. Ekonomik gelişimi siyasi jestlerle izlemeli." değerlendirmesinde bulundu.
Libaridian, "Sorunları çözmek için taraflar arasında direkt görüşmeler her zaman en iyi yöntemdir. Ayrıca gitmemiz gereken tek yol, Türkiye ve Azerbaycan'la ilişkilerin normalleşmesi çünkü fikir ayrılıklarını çözebilmek için önce ilişkilerin normalleşmesi gerekiyor." dedi.
Bölgedeki üç cumhuriyetin, dış güçlerden ziyade kendi aralarında iletişim kurması gerektiğini söyledi.
"Rusya ve Türkiye garantör ülkeler oldu"
ABD'nin eski Azerbaycan Büyükelçisi Bryza, bölgedeki durumun önemli şekilde değiştiğine dikkati çekti.
Bryza, Türkiye ve Azerbaycan'ın, daha önce işgal nedeniyle Ermenistan'la sınırların kapalı olmasını istediklerini fakat işgal sonra erdiği için iki ülkenin de tüm ulaşım hatlarının yeniden açılmasından yana olduklarını kaydetti.
Temmuz 2020'den sonra bölgede oluşan duruma ABD'nin ve Minsk grubunun karışmadığını, bunun yerine Rusya ve Türkiye'nin boşluğu doldurduğunu belirten Bryza, "Rusya ve Türkiye garantör ülkeler oldu. Rus barış gücü Moldova ve Gürcistan örneklerinin tersine sorumlu davrandı ve Karabağ'da yardımcı oldular. Bu açıdan sistem işliyor olabilir. Türkiye'nin bölgede barış gücü olmasından NATO mutlu olmalı." değerlendirmesini yaptı.
