Ankara'da Baraj Kararı Yorumu: "Toplumda Konsensüs Var"

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) yüzde 10'luk baraj sisteminin "serbest seçim hakkı ihlali"ni oluşturmadığı kararı yankı buldu. Ankara'da yapılan değerlendirmelerde baraj ile yapılan 1983, 1987, 1991, 1995, 1999 ve 2002 seçimleriyle oluşan parlamento çoğunluklarının yüzde 10 barajlı seçim sistemini günümüze kadar koruduğuna dikkat çekilerek "Dolayısıyla toplumda bu konuda konsensüs var" deniliyor.

Dışişleri Bakanlığı'ndan verilen bilgiye göre, DEHAP'ın Şırnak milletvekili adayları Mehmet Yumak ve Resul Sadak'ın başvuruları üzerine açılan davada Türk hükümetinin görüşleri, 20 Haziran 2005 tarihinde sunuldu. Hükümetin başvuru hakkındaki yazılı görüşünde ve 5 Eylül 2006 tarihinde de Strazburg'da yapılan duruşmada özetle şu unsurlara yer verdi:

-Türkiye'deki seçim sistemi ile ilgili kuralların başvuruda bulunanlara farklı uygulanmıyor ve mevcut uygulamanın yasaya aykırı veya keyfi bir işlem bulunmuyor. Başvuruda bulunanların seçme ve seçilme hakkından yoksun bırakılması veya seçildikten sonra parlamenter olarak haklarının kısıtlanması söz konusu değil.

PARLAMENTO ÇOĞUNLUKLARI BARAJI KORUDU

-Yüzde 10 barajlı nisbi temsil sistemiyle gerçekleştirilen 1983, 1987, 1991, 1995, 1999 ve 2002 seçimleriyle oluşan parlamento çoğunlukları, yüzde 10 barajlı seçim sistemini günümüze kadar muhafaza etti. dolayısıyla, toplumda bu konuda bir "konsensüs" bulunuyor.

BARAJI AŞAMAYAN TEK PARTİ DEHAP DEĞİL

-DEHAP'ın tüm siyasi partilere uygulanan yüzde 10 barajını, ülke genelinde aldığı yüzde 6.22 oyla aşamadı, yüzde 10 barajını aşamayan tek parti DEHAP değil. 2002 seçimlerinde koalisyon ortağı olarak giren DSP, ANAP ve MHP'nin de bu barajı aşamadılar.

-Düşük oranlı baraj uygulayan ülkelerde nisbi temsil sistemini düzeltmek için ilave yöntemler kullanılabiliyor. Almanya, İtalya ve Belçika'da uygulanan baraj oranları, Türkiye'dekinden düşük ancak siyasi istikrarsızlığı önlemek için Almanya ve İtalya'da çoğunluk sistemine yaklaşan düzenlemeler yapıldı. Belçika'da küçük partilerin Senatoya girmesi engelleniyor.

-Türkiye'de nisbi temsil sistemini düzeltmek için kullanılan tek yöntem, yüzde 10 baraj ve böyle bir tercih, Türkiye'nin takdir yetkisi dahilinde. Avrupa ülkelerinde uygulanan çeşitli sistem ve yöntemlerin ortak bir kriter oluşturmuyor.

-Yüzde 10 barajının, Anayasa Mahkemesi tarafından, Anayasa'nın 67. maddesinde öngörülen "temsilde adalet" ilkesi açısından denetlendi ve barajın bu ilkeye uygun olduğu sonucuna varıldı.

AİHM KARARI NİHAİ DEĞİL

-AİHM'nin söz konusu kararı nihai olmayıp taraflar üç ay içinde kararın AİHM Büyük Dairesi'ne götürülmesi için talepte bulunmadıkları takdirde 30 Nisan 2007 tarihinde kesinlik kazanacaktır.(ANKA)

Haberler