Zeugma Mozaiklerinin Gizli Kahramanları

Zeynep Yücetaş - Dünyanın en büyük mozaik müzesi olan Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi'nde sergilenen yaklaşık 2,500 metrekarelik mozaiklerin restorasyonunun tamamı Türk ekip tarafından gerçekleştirildi.

Zeugma Mozaik Müzesi Teşhir, Tanzim ve Restorasyon Projesi'ni yürüten Art Restorasyon Müdürü Celalettin Küçük başkanlığında yaklaşık 50 kişiden oluşan ekip, müzede sergilenen 2,453 metrekarelik mozaiğin yanı sıra 140 metrekare duvar resmi, 4 Roma dönemi çeşmesi, 20 sütun, 4 kireç taşından yapılmış heykel, tunç Mars heykeli, mezar stelleri, lahitler ve mimari parçaların restorasyonunu yaptı.

Art Restorasyon Müdürü ve Zeugma Mozaik Müzesi Teşhir, Tanzim ve Restorasyon Projesi Yöneticisi Celalettin Küçük, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilk yüzey araştırmalarının 1931 yılında başladığı Zeugma arkeolojik alanında kazıların 1971 yılından bu yana Gaziantep Müze Müdürlüğü ve çeşitli ekipler tarafından yapıldığını söyledi.

-"Çalışmaların son aşamasındayız"-

Kazı çalışmalarının 2000 yılında ortaya çıkan ikiz villalar, duvar resimleri, Mars heykeli nedeniyle dünyanın ilgi odağı haline geldiğini ifade eden Küçük, bu dönemde Birecik Barajı'nın yapımının tamamlanarak su tutulmaya başlanmasıyla eserlerin sular altında kalma riskiyle karşı karşıya kalındığını anımsattı.

Küçük, şunları söyledi:

"Biz Mayıs 2000'de kazı çalışmasına katıldık. 26 Haziran tarihine kadar geçen süreçte Gaziantep Müze Müdürlüğü ve Art Restorasyon uzmanları, acil kurtarma çalışmaları sonucunda yüzlerce metrerake mozaik, sütunlar, çeşmeler ve küçük eseri suların altında kalmaktan kurtardı. Şu anda Zeugma Antik Kenti'nden müzeye taşınan toplam mozaik 870 metrekare civarında. Bu grup Zeugma mozaikleri, ancak müzede şu anda sergiye koyduğumuz 2,453 metrekare mozaik var. Yaklaşık 1700 metrekarelik kısmı Gaziantep çevresinden getirilen mozaikler."

Mozaiklerin restorasyonunun 2000 yılından beri parça parça devam ettiğini aktaran Küçük, "Çalışmaların son aşamasındayız. Yıl sonuna kadar bütün detayları yapıp projeyi tamamlayacağız. Bu haliyle müzede yaklaşık 2,500 metrekarelik mozaik sergileniyor olacak" dedi.

-"Zeugma restorasyonunu yapmak herkesin hayalidir"-

Zeugma Mozaik Müzesi ek binasında restorasyon laboratuvarı oluşturulduğunu, çalışmalarda ortalama 50 kişilik grubun yer aldığını, zaman zaman 70-80 kişiye çıktığını belirten Küçük, firmalarında çalışanların tamamına yakınının üniversitelerin restorasyon bölümünden mezun olduğunu vurguladı.

Küçük, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bunun yanında demircimiz, marangozcumuz, sıvacı ustamız var. Ekibin çoğunluğu Gaziantepli. Bir bölgede çalışma yapıyorsak, o bölgenin insanlarını çalışmaya katıyoruz. Bu ekip çok uzun yıllardır birlikte çalışan, Türkiye'nin çeşitli yerlerinde büyük projeler yapan uzman bir ekip. Konya'da çini tekniğiyle yapılmış bütün camilerin çinilerinin, Sivas'ta Gök Medrese ve Çifte Minare'nin restorasyonunu yaptık. Bulgaristan'da Filipe'de bir caminin restorasyonunu yaptık ki, bu Türkiye'nin yurt dışında yaptığı en büyük restorasyon projesiydi. Yıllardır mozaik üzerine çalışan bir ekimiz var. Öyle olunca çok hızlı üretim yapma şansımız var ki, Gaziantep'te yaptığımız çalışma aslında bir dünya rekoru. Çünkü yaklaşık 1,500 metrekareye yakın mozaiğin restorasyonunu biz 1 yıl gibi kısa sürede yaptık, dünyada başka bir gruba bunu sorsanız önünüze 10 yıllık süre koyarlar. Sadece yapmak değil iyi yapmak da önemli. Bu alanda çalışan kim olursa olsun gönlünden mutlaka Zeugma'yı yapmak geçer. Sektördeki herkesin hayalidir bu."

-"yöresel malzemeler kullanıldı"-

Mozaiğin restorasyonunun çok zor bir iş olduğuna, yerinden kaldırmadan sergiye konulmasına kadar geçen süreçte zarar vermemek gerektiğine işaret eden Küçük, "Bu eserler yapılırken antik dönem ustalarının kullandığı yöntemin aynısını kullanıyoruz. Antik dönem ustası gibi temizliği bakımı, sağlamlaştırılması işlemleri yapılıyor. Bütün restorasyonlarda kullandığımız her malzeme geri dönüşümlüdür. Kullandığımız harç, antik dönemde kullanılan harcın içeriğiyle aynıdır. Modern malzemeden her zaman kaçınıyoruz" dedi.

Celalettin Küçük, Zeugma Mozaik Müzesi'nde sergilenen eserlerin restorasyonunda da bu bölgenin kumunun, kirecinin, taşının kullanıldığını bildirdi.

Çalışmaları daha sağlıklı yürütmek için Gaziantep'te kendileri ve çalışanları için 2 ev tuttuklarını belirten Küçük, "Hayatımızı burada kurduk. Bizim için büyük bir keyifti, muhteşem bir eser ortaya çıktı" diye konuştu.

Gaziantep'in mozaik üretim merkezi olmasını istediklerini vurgulayan Küçük, Gaziantep Ticaret Odası ile hazırladıkları AB projesi kapsamında 2003 yılında Mozaik Okulu kurduklarını, piyasada mozaik yapanların tamamının öğrencileri olduğunu sözlerine ekledi.

- GAZİANTEP

Yerel Haberler