Seçimden Sonra İmar Affı Çıkar Mı?

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Kadir Topbaş'ın ruhsatsız yapılara geçici kullanım belgesi verilmesi yönündeki açıklamaları seçimden sonra yeni bir imar affının çıkıp çıkmayacağı sorusunu akla getirmektedir. Japonya'da yaşanan tsunami ve deprem felaketinden sonra İstanbul gibi kaçak yapılaşmanın yoğun olduğu bir kentte yaşanacak bir depremin sonuçları haklı bir endişeye neden olmaktadır. Beklenen deprem öncesi, önlem olarak binalarını güçlendirmek isteyenler ise belediyeye başvurduklarında ruhsat alamıyorlar.

Zira İmar Kanunumuza güçlendirme ruhsatı alınabilmesi yapının imar mevzuatına uygun, diğer bir deyişle İmar Kanunu ve ilgili mevzuattaki düzenlemelere uygun bir yapı olması gerekiyor. Bu düzenlemelerden birkaç örnek vermek gerekirse: Yapıya başlanmadan önce inşaat (yapı) ruhsatı alınmalıdır; aynı zamanda ruhsata ve ruhsat eklerine uygun olarak inşaata devam edilmelidir; yapı ruhsatı alındıktan sonra 2 yıl içinde inşaata başlanmalı ve inşaat 5 yıl içinde bitirilip yapı kullanma izin belgesi alınmalıdır. İşte bu tür yükümlülükler yerine getirilmediği takdirde yapı imar mevzuatına aykırı yapı niteliğine bürünmektedir.

Hemen belirtelim ki, kaçak yapılar sadece bu sayılanlardan ibaret değildir. Örneğin; imar planı bölgeleme esaslarına, fen kurallarına, sağlık kurallarına, kat nizamına, taban alanına, komşu mesafelerine, imar yoluna, ön cephe hattına aykırı yapılar, kesin inşaat yasağı olan yerlere inşa edilen yapılar, başkasının arsasına tecavüz eden, yıkılacak derecede tehlikeli olan yapılar da imar mevzuatına aykırı (kaçak) yapı niteliğindedir. Ruhsat alınmadan inşasına başlandığı veya ruhsat alınıp yapısına başlanmış olsa bile daha sonra ruhsat ve eklerine aykırı yapılan tadilatlar nedeniyle kaçak yapıya dönüşen bu tür yapılar için güçlendirme ruhsatı alınamıyor. Zira yapıda güçlendirme gibi herhangi bir değişiklik yapılması da yeniden ruhsat alınmasına bağlıdır ve bu ruhsat da ancak imar mevzuatına uygun yapılar için verilebiliyor. İmar Kanunu kaçak yapıların yıkılmasını öngörmektedir. Ancak yıkım kararı en son çare olarak düşünülmelidir. Eğer yapı imar mevzuatına uygun duruma getirilebilecek nitelikte ise yapı sahibi eksik evraklarını tamamlayarak yapısını güçlendirebilecektir. Buna karşılık yapının imar mevzuatına uygun duruma getirilmesi mümkün değilse yıkım kararı verilecektir.

İşte geçici kullanım belgesi bu tür yapılar için önemlidir. İstanbul'daki binaların yaklaşık yüzde 70'inin, Ankara'da yüzde 30-40, İzmir'de yüzde 60'ının kaçak olduğu düşünüldüğünde bu tür yapıların yıkımının beraberinde birçok sorun getireceği de açıktır. Kaçak yapıları imar afları ile yasal hale getirmek doğru değildir. Zira kaçak yapılara yasal statü kazandırmak çarpık kentleşmeye yol açacağı gibi sağlıksız ve güvenliksiz yapıların artışına de neden olacaktır. 1999 yılında yaşanan Körfez depremi bunun en açık göstergesidir. Ancak beklenen deprem öncesinde bu sorunu görmezden gelip insanları kaderlerine rıza bırakmak da hakkaniyetle bağdaşmayacaktır. Bu nedenle bu tür yapılara geçici kullanım belgesi verilerek güçlendirme yapılabilmesinin önünün açılması olumlu bir gelişme olur. Ancak geçici kullanım belgesinin amacına ulaşması için bunun denetimi çok önemlidir. Bu denetim yapılmadığı takdirde kaçak yapılar yasal statüye kavuşmuş olacak fakat güçlendirme yapılmadığı takdirde olası bir depremde yaşanacak mağduriyetler daha da artacaktır.

Geçici kullanım belgesi konusunda hazırlanmış bir kanun tasarısı bulunmadığından bu belgenin hangi yapılara verilebileceği, koşulları, süresi ve buna benzer konulardaki kapsamı henüz bilinmiyor. Medyada çıkan haberlere göre bu konudaki yasa tasarısı teklifinin seçimden sonra yapılması düşünülüyor. O nedenle halihazır durumda yürürlüğe girmiş bir uygulama olmadığının altını çizelim.

Japonya Basın Bültenleri Haberler