TÜM KATEGORİLER
Saray Kumaşı" Makineleşmeye Direniyor
Gaziantep'te makineleşme, moda ve hazır giyimin gelişmesi nedeniyle eskisi kadar ilgi görmeyen ipekli dokuma kutnu kumaşı, Kültür ve Turizm Bakanlığının da desteğiyle yaşatılmaya çalışılıyor.
YETER ERDİNE - Gaziantep'te makineleşme, moda ve hazır giyimin gelişmesi nedeniyle eskisi kadar ilgi görmeyen ipekli dokuma kutnu kumaşı, Kültür ve Turizm Bakanlığının da desteğiyle yaşatılmaya çalışılıyor.
Her kumaşın, her desenin bir adı var. "Sultan", "kerasi", "sarı tas", "mor sümbül"... Kendi arasında 60'a yakın motifi bulunan, ipek ve pamuk karışımı naturel kumaş kutnu, "kara tezgah" ve el tezgahlarında, baba mesleğinin sürdürülmesi gayesiyle dokunuyor. 16'ncı yüzyıldan itibaren Gaziantep'te dokunan ve Osmanlı padişahları tarafından da giysi olarak diktirilen kutnu, modaya ve hazır giyime inat, dokunuyor, bilim insanları, üzerine tezler yazıyor.
Kutnu kumaşı için Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Sanayi Odasının girişimleriyle 2014 yılında Tanıtım Grubu da kuruldu.
Yarım asırdır kutnuya desen veriyor
Babadan kalma el sanatını tarihi Budeyri Han'da yaşatmaya çalışan 59 yaşındaki usta Abdulkadir Mekki, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kutnu kumaşını 5 yaşından beri dokuduğunu söyledi.
Mekki, onun yanında, mahalli deyimle "taharlama" ile yani kutnunun dizaynı, sistemini yaparak bu işe başladığını dile getirdi.
Kutnunun ipek ve pamuk karışımı bir kumaş olduğunu kaydeden Mekki, "Önce ipekler, iplikler bobin haline getirilir. El çözgüsü 'devere' denilen dolapta çözülür. Sonra boyanır. Mezekçiler, bunların mukavemetini, parlaklığını, sağlamlığını ayarlar. Daha sonra taharlamaya, tarakçıya gelir. Tarakçı da bunların belli kaidesine göre renk tasarımlarını, dizaynını yapar. Ondan sonra dokumaya gelir. Dokumadan sonra da ütüye gider. Hepsinin kendine göre incelikleri var. Sıralamada yanlış yaparsanız desen, motif düzgün çıkmaz." diye konuştu.
Üçüncü kuşağın temsilcisi
Kutnuculukta kendisinin üçüncü kuşak olduğunu belirten Mekki, "Daha önce bu kumaşlar Suriye'de, Halep'te, Hama'da dokunurdu. Dedemin ağabeyi Abdulvahap Mekki, Osmanlı dağıldığında Suriye'den buraya geldi. Tanınmış bir ustaydı. Dedem Şeyh Muhammed Mekki, babam Ömer Mekki ve son olarak ben kutnu dokuyorum. Babam 1992'de vefat etti." dedi.
Kutnuya ilginin azalmasına üzüldüğünü anlatan Mekki, şöyle konuştu:
"Büyüklerimizin bu işlere ön ayak olması lazım. Meslek liselerinde bölüm açılabilir. Çocukların hepsi de liselere gittiği için haliyle çırak alamıyoruz. Bu işi öğrenecek insanın usta olabilmesi için aşağı yukarı 7-8 yaşında başlaması lazım. Öyle olmayınca haliyle zorlanıyoruz. Kutnu naturel bir kumaştır. Kavak ağacının liflerinden elde edilen bir iplik. İçerisine attığımız iplik de yüzde 100 pamuk ipliği. Yazın kullanan insan rahat eder, serindir, ter çeker, kışın sıcaktır. Haliyle nazlı bir kumaş. 20, 30 yıl önce baskı tekniği gelişince bunlara ilgi kalmadı."
Kutnu kumaşının fiyatının gramaja ve desene göre değiştiğine işaret eden Mekki, ayrıca 5 yıldan bu yana bakanlığın teşvikiyle Osmanlı'dan bugüne kullanılan bin 850 motifi yeniden dokuduklarını ve en son Bursa Tekstil Müzesinden gönderilen "Mor Sümbül" isimli motifi çalıştıklarını anlattı.
Mekki, Atatürk Gaziantep'e geldiğinde kendisine takdim edilen "Alacakema" isimli kumaşı da dokuduklarını sözlerine ekledi.
Kutnu Tanıtım Grubu Başkanı Konukoğlu
Kutnu Tanıtım Grubu Başkanı Jülide Konukoğlu ise tarih boyunca çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapan Gaziantep'e özgü bir kumaş olan kutnuyu yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak istediklerini söyledi.
Hedeflerinin çeyiz sandıklarında saklanan ya da ağırlıklı olarak turistik amaçlı geleneksel giysi ve aksesuarda kullanılan kutnunun kullanımını yaygınlaştırmak olduğunu vurgulayan Konukoğlu, şunları kaydetti:
"Kutnu Tanıtım Grubu, 2014'te kurulduğunda ilk hedefimiz ürün çeşidini arttırmaktı. Kutnudan sadece eşarp, kravat gibi az sayıda ürün çeşidi varken, Kutnu Tasarım Atölyemizi faaliyete geçirmemiz sonrasında 450'yi aşkın tasarım geliştirildi. Hemen her alanda kutnuya kullanım olanağı sağlandı. Kutnu kumaşını yerelden ulusala, ulusaldan evrensele taşımak amacıyla çıktığımız yolda çok önemli mesafe katettik."
