Mısır'ın Hamas Kararının Temyizi Ardındaki Şifreler

HÜSEYİN EL- KABBANİ - ANALİZ HABER - Mısır'da " Hamas'ın terör örgütü kabul edilmesi" yönündeki mahkeme kararının temyize götürülmesi, İran ve Suudi Arabistan'ın temyiz başvurusunda etkili olup olmadığı sorularını gündeme getirdi.

Mısır mahkemesinin, " Hamas'ın Mısır'daki faaliyetlerinin yasaklanması ve ülkede bulunan merkezlerinin kapatılması" kararının ardından medyada Hamas karşıtı yayınlar yapılırken, hükmün temyize götürüleceği akıllara gelmiyordu.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz ile görüşmesinden kısa bir süre sonra hükümetin dün temyiz başvurusunda bulunması nedeniyle gözler Hamas ve Suudi Arabistan ilişkilerine çevrildi.

-Suudi Arabistan Hamas ilişkileri nasıl gelişti?

Daha önce Hamas ile sıkı ilişkileri bulunmadığı bilinen Suudi Arabistan, Kral Abdullah'ın ölümü dolayısıyla Hamas'ın taziye mesajını resmi haber ajansı SPA'da yayınlamış, daha önce görülmeyen bu adım yeni kralının eskisine nazaran Hamas'a karşı daha ılımlı bir politika izleyeceği sinyallerini vermişti.

Öte yandan Hamas Siyasi Büro Başkanı Halid Meşal de Katar'daki Suudi Arabistan Büyükelçiliği'ne taziyede bulunarak, Suudi Arabistan'ın Filistin davası konusundaki tutumunu öven açıklamalar yapmış, Lübnan'da da Hamas'tan bir heyet Suudi Arabistan Büyükelçiliği'ne taziye ziyaretinde bulunmuştu.

Hamas ile Suudi Arabistan arasındaki bu müspet devinim akabinde Hamas Sözcüsü Fevzi Berhum, mart ayı başında Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin Suudi Arabistan ziyaretiyle eş zamanlı olarak yeni Kral'dan Refah Sınır Kapısı'nın açılması, Hamas ve Gazze'ye karşı düşmanca tutumlara son verilmesi için Sisi'ye baskı yapması talebinde bulunmuştu.

Berhum'un açıklamasından 8 gün sonra, Mısır makamları, sınır kapısını 2 günlüğüne açma kararı almış ve 10 gün sonra ise temyiz kararını ilan etmişti.

Bu gelişmeler, Mısır'ın Hamas karşıtı tutumundaki değişiklik üzerinde Suudi Arabistan'ın etkisi olduğu kanaatini gündeme getirdi.

"Hamas'ın terör örgütü kabul edilmesi" yönündeki mahkeme kararının temyize götürülmesi konusunda değerlendirmede bulunan uzmanlar, Mısır'ın temyiz yolunu seçmesinde Suudi Arabistan ve İran'ın rolünün olduğunu savundu.

İslami hareketler uzmanı Mısırlı yazar Kemal Habib, Sisi'nin, Kral Selman ile görüşmesiyle Mısır'ın temyiz başvurusu arasında doğrudan bağlantı olup olmadığı konusunda somut verilerin bulunmamasına rağmen temyize gitmenin özelde Suudi Arabistan ve Mısır'ın, genelde ise Körfez ülkelerinin lehine olduğunun "su götürmez bir gerçek" olduğunu belirtti.

-İran-Hamas yakınlaşması endişesi

Habib, "Arap dünyasının kapıları Hamas'a kapatıldığında hareket İran tarafına itilmiş olacak. Bu, Suudi Arabistan'ın, kendisini tehdit eden Husilerin Yemen'de İran ile işbirliği yapmasından edindiği tecrübenin ardından ne Mısır'ın ne de Körfez ülkelerinin istediği bir durumdur" dedi.

Hamas yetkililerinden Mahmud ez-Zehhar'ın Fars Haber Ajansı'na yaptığı açıklamada, "İran ile stratejik ilişkilerimiz değişmez, değişen şey bölgedeki jeopolitiktir" sözlerinin Mısır'ı ve Körfez ülkelerini rahatsız ettiğini savunan Habib, "Mısır'ın temyiz kararını almasında etkili olan, Mısır ve Körfez'deki bölgesel denge ve siyasi hesaplardır" diye konuştu.

Amerikan Üniversitesi Siyaset Sosyolojisi Bilimi öğretim üyesi Prof. Dr. Saadeddin İbrahim, Mısır'ın devinimini, bölgesel bağlamdan ayrı düşünmenin mümkün olmadığını ancak aynı zamanda ülkedeki güvenlik konularının da değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Mısır hükümeti, güvenlik sıkıntılarının yaşandığı ve şu ana kadar kontrol altına alamadığı Sina ile komşu olan Gazze'deki Hamas'la iletişime geçmesi gerektiğini biliyor. Mısır, Gazze'deki varlığından ötürü Hamas'ın karşısında durmasının maslahatına hizmet etmediğini gördü. Özellikle Gazze'ye sınır olan Sina Yarımadası'nın güneyinde bulunan Şerm eş-Şeyh kentinde düzenlenecek önemli bir ekonomi konferansı varken, bölgede gergin bir atmosfer olmasını istemiyor."

Ezher Üniversitesi Siyasi Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Tarık Fehmi, temyiz kararının arkasında İran ile Hamas yakınlaşması endişesinin yattığına işaret ederek, "Hamas'ın İran'a doğru harekete geçtiği konuşuluyordu. Bu durum Mısır'ın Hamas konusundaki kararında temyize gitmesine yol açtı" diye konuştu.

"Suudi Arabistan'ın etkisi var"

Ürdün'deki Ortadoğu Araştırmaları Merkezi Müdürü Cevad el-Hamed, "Kahire, kararın isabetli olmadığını gördü, bu yüzden temyiz yoluna gitti. Mısır, milli güvenliğini korumak ve Filistin davasının yanında duran konumuna geri dönmek için kararı temyize götürdü" ifadelerini kullandı.

Temyiz öncesi Mısır ve Suudi Arabistan medyası arasında bir uyum olduğuna dikkati çeken Hamed, "Mısır, temyiz kararını açıklamadan önce medya aracılığıyla ortamı yumuşatmaya çalıştı. Temyiz başvurusunda Suudi Arabistan'ın etkisi var" dedi.

Mısır'da Semir Sabri ve Eşref Said isimli avukatlar, Hamas'ın "terör örgütleri listesine alınması" talebiyle dava açmış, Kahire Acil İşler Mahkemesi de 28 Şubat'ta bu yönde karar almıştı. Mahkeme, 4 Mart 2014'te de "Hamas'ın Mısır'daki faaliyetlerinin yasaklanmasına ve ülkede bulunan merkezlerinin kapatılmasına" hükmetmişti.

Filistin sorunuyla yakından ilgilenen çevrelerin tümü, Mısır Mahkemesi'nin kararını siyasi olarak nitelendirmişti.

Dün Mısır yargısının, "Hamas'ın terör örgütü kabul edilmesi"ne ilişkin kararın temyizine yönelik başvuruyu kabul ettiği bildirilmiş, ilk duruşmasının 28 Mart'ta görüleceği belirtilen temyiz talebinin Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin Devlet Davaları Kurulu'ndaki hukuk danışmanlarından biri tarafından sunulduğu ifade edilmişti.

Kaynak: AA / Güncel