Kişisel Verilerin Korunması Tasarısı (3)

İdari ve mali özerkliğe sahip Kişisel Verileri Koruma Kurumu oluşturulacak. Yedi üyeden oluşacak kurumun dört üyesini Bakanlar Kurulu, 3 üyesini ise Cumhurbaşkanı seçecek.

TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edilen Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısına göre, Kişisel Verileri Koruma Kurulu gözetiminde, Kurum Başkanlığınca kamuya açık olarak Veri Sorumluları Sicili tutulacak.

Kişisel verileri işleyenler, veri işlemeye başlamadan önce sicile kaydolmak zorunda olacak ancak işlenen kişisel verinin niteliği, sayısı, veri işlemenin kanundan kaynaklanması veya üçüncü kişilere aktarılma durumu gibi Kurulca belirlenecek objektif kriterler göz önüne alınmak suretiyle Kurul tarafından sicile kayıt zorunluluğuna istisna getirilebilecek.

Kişisel verileri silmeyen veya anonim hale getirmeyenlere, bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası verilecek.

Veri güvenliğine ilişkin yükümlülükleri yerine getirmeyenlere 15 bin liradan 1 milyon liraya kadar, Kurul tarafından verilen kararları yerine getirmeyenlere 25 bin liradan 1 milyon liraya kadar, sicile kayıt ve bildirim yükümlülüğüne aykırı hareket edenlere 20 bin liradan 1 milyon liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

Bu eylemleri yapan memurlar hakkında disiplin hükümlerine göre işlem gerçekleştirilecek.

Hiçbir organ ve makam Kurula emir veremeyecek

Tasarıyla, verilen görevleri yerine getirmek üzere, idari ve mali özerkliğe sahip Kişisel Verileri Koruma Kurumu oluşturuluyor.

Kurum, Başbakanlıkla ilişkili ve merkezi Ankara'da olacak. Kurum, yıllık faaliyet raporunu Cumhurbaşkanlığına, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonuna ve Başbakanlığa sunacak.

Kişisel Verileri Koruma Kurulu, görev ve yetkilerini bağımsız olarak yerine getirecek; hiçbir organ, makam, merci veya kişi Kurula emir ve talimat veremeyecek, tavsiye veya telkinde bulunamayacak.

Kurul, yedi üyeden oluşacak. Kamu veya özel sektörde en az on yıl görev yapanlar arasından Bakanlar Kurulu'nca dört, Cumhurbaşkanı'nca üç üye seçilecek.

Kurul başkan ve ikinci başkanı, üyeler arasından Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek. Kurul üyelerinin görev süresi dört yıl olacak; süresi biten üye yeniden seçilebilecek.

Üyeler yemin edecek

Seçilen üyeler Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu huzurunda, "Anayasa'ya ve kanunlara uygun olarak tam bir tarafsızlık, dürüstlük, hakkaniyet ve adalet anlayışı içinde yerine getireceğime, namusum ve şerefim üzerine yemin ederim" şeklinde yemin edecek.

Üyeler, kuruldaki resmi görevlerinin dışında resmi veya özel hiç bir görev alamayacak; dernek, vakıf ve kooperatiflerde yöneticilik yapamayacak, ticaretle uğraşamayacak, hakemlik ve bilirkişilik yapamayacak. Ancak, asli görevlerini aksatmayacak şekilde ders ve konferans verebilecek ve bunların ücretlerini alabilecek.

Üyelerin görevleri sebebiyle işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin soruşturmalar, Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanuna göre yapılacak, soruşturma izni de Başbakan tarafından verilecek.

Kurul üyelerinin süreleri dolmadan görevlerine son verilemeyecek.

Kurulun görev ve yetkilerinin sıralandığı tasarıya göre, Kurulun toplantı günlerini ve gündemini Başkan belirleyecek. Kurul, en az beş üye ile toplanacak ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla karar alacak.

Kurul üyeleri; kendileri, akrabaları, evlatlıkları, eşleri, boşandıkları eşlerini ilgilendiren toplantı ve oylamaya katılamayacak; öğrendikleri sırları açıklayamayacak, kendi yararına kullanamayacak.

Kişisel Verileri Koruma Kurumunda, uzman ve uzman yardımcısı istihdam edilebilecek. Kişisel Verileri Koruma Uzmanı kadrosuna atananlara, bir defaya mahsus olmak üzere bir derece yükseltilmesi uygulanacak.

Kurum personeli, 657 sayılı Kanuna tabi olacak. Başka kurum ve kuruluşlarda çalışanlardan uzmanlığına ihtiyaç duyulanların Kurumda görevlendirilmesine imkan sağlanıyor.

Kuruma 195 kadro ihdas ediliyor.

Kapsam dışı tutulan konular

Tasarıda, düzenleme kapsamı dışında tutulan hususlar da belirtiliyor.

Buna göre, gerçek kişilerin kendisiyle veya aynı konutta yaşayan aile fertleriyle ilgili faaliyetleri; kişisel verilerin resmi istatistik ile anonim hale getirilmek suretiyle araştırma, planlama ve istatistik gibi amaçlarla işlenmesi; kişisel verilerin milli savunmayı, milli güvenliği, kamu güvenliğini, kamu düzenini, ekonomik güvenliği veya kişilik haklarını ihlal etmemek kaydıyla sanat, tarih, edebiyat veya bilimsel amaçlarla veya ifade özgürlüğü kapsamında işlenmesi kapsam dışında tutuluyor.

Kişisel verilerin milli savunmayı, milli güvenliği, kamu güvenliğini, kamu düzenini veya ekonomik güvenliği sağlamaya yönelik önleyici, koruyucu ve istihbari faaliyetler kapsamında işlenmesi istisna olarak düzenleniyor. Buna göre, Milli İstihbarat Teşkilatı ile diğer istihbarat birimlerinin milli savunmayı, milli güvenliği, kamu güvenliğini, kamu düzenini ve ekonomik güvenliği sağlamaya yönelik faaliyetler kapsamında işlediği veriler düzenleme kapsamı dışında olacak.

Hazine yardımları, taşınır ve taşınmazdan elde edilen gelirler, alınan bağış ve yardımlar kurumun gelirlerini oluşturacak.

Bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izleyen kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.

Sağlık hizmeti almak üzere, kamu veya özel sağlık kuruluşları ile sağlık mesleği mensuplarına müracaat edenlerin, sağlık hizmetinin gereği olarak vermek zorunda oldukları veya kendilerine verilen hizmete ilişkin kişisel verileri işlenebilecek.

Bir cihazın, bilgisayar programının, şifrenin veya sair güvenlik kodunun, bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle işlenmesi durumunda, bunları imal ve ithal eden, sevk eden, nakleden, depolayan, satan kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Sağlık Bakanlığı'nca kayıt ve bildirim sistemi kurulacak

Herkesin sağlık durumunun takip edilebilmesi ve sağlık hizmetlerinin daha etkin ve hızlı şekilde yürütülmesi maksadıyla, Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarınca gerekli kayıt ve bildirim sistemi kurulacak.

Bu sistem, e-devlet uygulamalarına uygun olarak elektronik ortamda da oluşturulabilecek. Bu amaçla, Sağlık Bakanlığı'nca, bağlı kuruluşları da kapsayacak şekilde ülke çapında bilişim sistemi kurulabilecek.

Sağlık hizmetinin verilmesi, kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi ile sağlık hizmetlerinin planlanması ve finansmanı amacıyla Bakanlık, elde edilen verileri alarak işleyebilecek. Bakanlık, toplanan ve işlenen verilere, ilgili kişilerin kendilerinin veya yetki verdikleri üçüncü kişilerin erişimlerini sağlayacak bir sistem kuracak.

Bakanlık, düzenleme uyarınca elde edilen kişisel sağlık verilerinin güvenliğinin sağlanması için gerekli tedbirleri alacak. Bu amaçla, sistemde kayıtlı bilgilerin hangi görevli tarafından ne amaçla kullanıldığının denetlenmesine imkan tanıyan bir güvenlik sistemi kuracak.

Yönetmelikler, Kişisel Verileri Koruma Kurumu tarafından yürürlüğe konulacak.

Altı ay içinde üyeler seçilecek

Düzenlemenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde Kişisel Verileri Koruma Kurulu üyeleri seçilecek ve Başkanlık teşkilatı oluşturulacak.

Veri sorumluları, Kurul tarafından belirlenen ve ilan edilen süre içinde sicile kayıt yaptırmak zorunda olacak. Daha önce işlenmiş kişisel veriler, düzenlemenin yayımı tarihinden itibaren 2 yıl içinde Kanun hükümlerine uygun hale getirilecek.

Düzenleme hükümlerine aykırı olduğu tespit edilen kişisel veriler derhal silinecek, yok edilecek veya anonim hale getirilecek.

Düzenlemenin yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde, kamu kurum ve kuruluşlarında koordinasyonu sağlamak üzere üst düzey bir yönetici belirlenerek Başkanlığa bildirilecek.

İlk seçilen Başkan, İkinci Başkan ve kura ile belirlenen bir üye 6 yıl; diğer dört üye ise 4 yıl görev yapacak.

Kurumun giderleri, bütçe tahsis edilene kadar Başbakanlık bütçesinden karşılanacak, hizmet birimleri faaliyete geçinceye kadar da sekretarya hizmetleri Başbakanlık tarafından yerine getirilecek.

(Bitti)

Kaynak: AA / Politika