Kenelerin Hayvanlardan Sonraki Tehdidi İnsanlar

Kene üzerine yaptığı araştırmalarla tanınan Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Barbaros Çetin mutasyona uğrayan kenelerin insan sağlığını tehdit edebileceğini söyledi. Türkiye'nin, Suriye'ye komşu illerindeki büyükbaş hayvan ölümlerine yolaçan Afrika hastalığının (Lumpy Skin Disease) da Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) gibi, göçmen kuşların taşıdığı kenelerle ülkemize gelmiş olabileceğini, ölen sığırlar üzerindeki kenelerin, bu virüsü taşıyıp taşımadıklarının mutlaka araştırılması gerektiğini belirtti.

Afrika hastalığı olarak da adlandırılan 'Lumpy Skin Disease' nedeniyle, son günlerde Suriye'ye komşu olan illerde bulunan büyükbaş hayvanlar arasında ölümler başladı. Bu nedenle bu illerdeki birçok nokta karantinaya alındı. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkilileri de araştırma başlattı. Bu bölgedeki sığırların ölmesinin, özellikle sinek ve sivrisinek aracılığıyla Afrika hastalığı virüsünün yayılmasından kaynaklandığı ileri sürüldü. Dünya Gıda Örgütü'nün resmi kayıtlarında da bu virüsün 2013 yılında Türkiye'de görülmeye başladığı yer aldı.

PROF ÇETİN'DEN ÇARPICI TESPİT

Ancak keneler üzerindeki araştırmalarıyla tanınan Prof.Dr. Barbaros Çetin, Afrika hastalığı ile ilgili yaptığı tespitlerle olaya farklı bir boyut kazandırdı. Prof.Dr. Çetin, 1944 yılında Kırım Kongo Kanamalı hastalığına neden olan kenelerin, ilk olarak Kırım'da görüldüğünü, 8 yıl sonra ise, Kongo'da ortaya çıktığını dile getirerek, "İşte bu keneler, göçmen kuşlar sayesinde Kırım'dan Kongo'ya yayıldı. Bu keneler Türkiye'ye de, yayıldı. Göçmen kuşlar hep bu hastalığa neden olan kenelerin, geniş alanlara yayılmasını sağladı" dedi.

Aynı durumunun Afrika hastalığı için de geçerli olduğunu ifade eden Prof. Dr. Çetin, "Afrika hastalığının yayılmasında elbette, sinek ya da sivrisinek gibi kan emen taşıyıcıların etkisi var. Ancak bunlar yapı olarak hayvanlar üzerinde pek etkili olamayabilirler. Son yıllardaki araştırmalarda, bu hastalığa ait virüsler, Afrika'da bulunan üç kene türü üzerinde de tespit edildi. Bu da bu hastalığa kenelerin de neden olduğunu ortaya çıkardı. Ülkemizin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi de Afrika'dan gelip Rusya'ya geçen göçmen kuşların yolu üzerinde. Dolayısıyla, tıpkı Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığında olduğu gibi, bu keneler göçmen kuşlar sayesinde ülkemize de gelmiş olabilir. Yani sineklerden daha etkili olarak bu keneler, hastalığın hızla yayılmasına neden olabilir. Çünkü bir kene bir seferde 22 bin yumurta bırakabilir ve virüsler bu sayede yavrulara bile geçebiliyor. Bu nedenle özellikle bu hastalıktan ölen sığırlar üzerindeki keneler de mutlaka araştırılmalı. Çünkü bu yönde bir araştırma yapılmıyor" diye konuştu.

Araştırmalar sonrasında bu kenelerde Afrika hastalığı virüsünün bulunması durumunda ona göre de tedbirler alınması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Barbaros Çetin, "O zaman bakanlık hemen devreye girmeli. Çünkü önümüz kurban bayramı ve bu bölgedeki hayvanlar Türkiye'nin birçok noktasına kurbanlık olarak dağılıyorlar. Dolayısıyla keneler de hastalığı yayabilirler. Bu kenelerde virüs tespit edildiği anda, bu hayvanların bulundukları bölgelerden çıkmalarına izin verilmemeli ve ona göre de önlemler alınmalı. Küçükbaş hayvanlar için aşı etkili olabiliyor ama büyükbaşlar üzerinde etkinlikleri henüz kanıtlanmadı. Bu nedenle, araştırmalar bu yönde yoğunlaştırılmalı" dedi.

İNSAN HAYATINI DA TEHDİT EDEBİLİR

Prof. Dr. Barbaros Çetin, araştırmaların aksatılmaması gerektiğini de dile getirip, araştırma olmaması durumunda ise, tıpkı Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığında olduğu gibi kenelerin mutasyona uğrayarak insan hayatını da tehlike altına alabileceğini söyledi. Prof.Dr. Çetin, "Bu keneler, insanlar içinde tehlikeli olmadan gerekli önlemler alınmalı. Araştırmalar yapılmalı. Her şeyden önce hayvancılığımızın geleceği için bunlar gereklidir" diye konuştu. - İzmir

Dokuz Eylül Üniversitesi Afrika Kongo Kırım Politika Güncel Haberler