İstanbul'un 100 Denizcisi" Kitabı Yayımlandı

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ'nin "İstanbul'un Yüzleri" serisinin 75'inci kitabı "İstanbul'un 100 Denizcisi" yayımlandı.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İdris Bostan tarafından hazırlanan eser, İstanbul'un fethi sırasında donanmanın kaptanlığını yapan Baltaoğlu Süleyman Bey'in hayat hikayesiyle başlıyor.

Bostan, kitabın ön sözünde, Anadolu kıyılarına ulaştıktan kısa bir süre sonra denizlere açılan Türklerin, kuzey yönünü siyah/kara, batı yönünü beyaz/ak ile tanımlama geleneklerinden hareketle, kuzeydeki denize Karadeniz, batıdaki denize de Akdeniz adını vererek, bu denizleri yeniden adlandırdığını belirtti.

Sahil beyliklerinin denizcilik mirasını devralan Osmanlıların, bulundukları coğrafyanın güvenliğini sağlamak ve bölgede cereyan eden ticareti ele geçirmek amacıyla, denizlerde karşılaştıkları Venedik ve Ceneviz gibi iki denizci devletlerle mücadele etmeye başladığını ifade eden Bostan, şunları kaydetti:

"İstanbul'un fethi, Osmanlılar için denizlere hükmetme sürecinin başlangıcı oldu. Fatih Sultan Mehmed Hakanü'l-Bahreyn olarak Gelibolu'da kurduğu donanmalarla Karadeniz'den İtalya sahillerine kadar ilerledi ve Osmanlı egemenliğini Katolik Hristiyanlığının merkezi olan Roma'ya kadar taşıma mücadelesine girişti. Bu dönem ve Osmanlılar, çağın siyasi şartlarına uygun olarak Akdeniz'e sevk ettiği düzenli devlet donanmaları sayesinde ve deniz gazileri öncülüğünde yeni bir süreç başlattı."

Bostan, imparatorluk deniz üssünün 16. yüzyılda İstanbul'a taşınmasıyla gelişmeye başlayan ve yüzlerce yıl faaliyetini sürdürecek olan muazzam Osmanlı donanmasında pek çok denizcinin görev yaptığını aktararak, "Bu denizciler, Osmanlı tarihinin önemli zaferler kazanmış isimsiz kahramanlarıdır" ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. İdris Bostan, Osmanlı deniz tarihinin henüz yeterince aydınlatılamadığını ve denizci biyografilerinin de tam olarak bilinemediğini dile getirdi.

Kitapta hayat hikayelerine yer verilen 100 denizcinin büyük çoğunluğunun kaptan (kapudanpaşa) olduğunu vurgulayan Bostan, "Hiç olmazsa kaptanıderyalık mevkisine gelen denizciler üzerinden bir araştırma imkanı bulunmaktadır" görüşünü aktardı.

İstanbul'un fethi sırasında Türk donanmasının kaptanı olan Baltaoğlu Süleyman Bey'in hayat hikayesiyle başlayan "İstanbul'un 100 Denizcisi" kitabında kronolojik sıraya göre yer alan bazı denizciler şöyle:

"Hamza Bey, Mahmud Paşa, Gedik Ahmed Paşa, Mesih Paşa, Küçük Davut Paşa, Barbaros Hayreddin Paşa, Sokullu Mehmed Paşa, Sinan Paşa, Piri Reis, Turgut Reis, Seydi Ali Reis, Piyale Paşa, Kılıç Ali Paşa, Mısırlıoğlu İbrahim Paşa, Mezemorta Hüseyin Paşa, Karabağlı Süleyman Paşa, Frenk Abdurrahman Paşa, Cezayirli Gazi Hasan Paşa, Küçük Hüseyin Paşa, İngiliz Mustafa Paşa."

Kitapta, Barbaros Hayreddin Paşa başta olmak üzere, bazı kaptanıderyaların mezar taşlarının fotoğrafları ve zaferleri anlatan haritalarla minyatürler de yer alıyor.

Kaynak: AA / Kültür Sanat