Irak'taki İslami Kesimden Barzani'ye 'Kürt Devleti Planı'

Irak'taki İran destekli olarak bilinen Komal-i İslam adlı örgütün lideri Ali Papir'in geçen hafta Kürt devletinin kurulmasını içeren bir planı yerel yönetim Başkanı Barzani'ye sunduğu belirtildi. İran devlet radyosu, Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani'nin son 1 ay içerisindeki konfederalizm ve bağımsız Kürt devleti konusundaki görüşlerini değerlendirirken, Türkiye'nin yanı başında bağımsız bir kürdistan devleti kurulmasının uyguladığı stratejilere aykırı göründüğünü ancak,  Iraklı Kürtler'in daha bağımsız ama kontrollü hareket etme meselesini Bağdat yönetimine karşı bir koz olarak kullanmaya çalıştığını öne sürdü.

Tahran Radyosu'nun haberine göre, planı Barzani'ye geçen hafta sunan Pabir, bağımsız Kürt devleti oluşması için uygun zemin oluştuğunu, İslami cemaatin bu meseleyi stratejik bir eyleme dönüştürmeye karar verdiğini ve bu doğrultuda tüm çabalarını sarf etmek istediklerini söyledi.

BARZANİ'NİN SÖZLERİNE İRAN BAKIŞI

Tahran Radyosu'nda yer alan yorumda, Irak'ta seçimler yaklaşırken Kürt lider Mesut Barzani'nin 31 Mart tarihinde, Irak'taki Kürt yönetimin, merkezi yönetimin gerçek ortağı kalmak istediğini, bu olmadığı takdirde Irak çerçevesinde kalıp kalmama konusunda referanduma gideceklerini söylediği aktarıldı. Kürt liderin, kısa süre sonra da bağımsızlıktan 'Irak Kürdistanı' olarak nitelendirdiği Kürt yönetiminin konfedere bir yapıya doğru gittiğini savunduğu bildirildi. Yorumda, Barzani'nin dile getirdiği, Bağdat yönetimi ve dış çevrelerin sert tepkilerine neden olan bu tür terimlerin net beyan edilmesine karşın bağımsız Kürdistan hayalinin hayata geçmesi konusunda ciddi kuşkular bulunduğunu savunuldu.

FEDERAL VE KONFEDARAL SİSTEM

Belli amaçlarla kurulan konfedere sistemde yetkilerinin hukuki açıdan federal sistemden çok daha fazla olduğu, konfederasyonu oluşturan her birimin diğer birimlerden bağımsız hareket ettiği, federal sistemin aksine merkezi yönetimin yürütme gücünün oldukça zayıf olduğu vurgulanan yorumda, "Barzani'nin konfedere sisteme yaptığı vurgu Irak Anayasası'na aykırıdır. Çünkü bu yasada Irak'ın sistemi federal ve parlamenter sistem olarak tanımlanmıştır" denildi.

Federal sistemde eyaletler veya federal yapıyı oluşturan bölgeler savunma, para birimi ve bayrak gibi alanların da merkezi yönetime tabi olduğu kaydedildi. Irak Anayasası'nın tam uygulanmadığını savunan Mesut Barzani'nin iç ve dış etkenlerin etkisiyle konuştuğu iddia edildi. Kürt liderin rahatsızlık duyduğu konuların arasında Kuzey Irak petrolü konusundaki anlaşmazlığın önemli rolü olduğuna dikkat çekilen yorumda şöyle denildi:

"Barzani anayasa ve uygulanmasına saygı varsa, Kürtlerin Irak'ın inşa edilmesinde işbirliği yapacaklarını kaydetti. Barzani'nin bu sözleri Kuzey Irak ile Bağdat arasında işbirliği ve teamül açısından yol haritasını belirleme girişimi sayılır. Bağdat yönetimi bu sözlerin illegal olduğunu ve icraatı da Irak Anayasası'na aykırı sayıldığını belirtti. Maliki, Barzani'nin sözlerini gerçeklerden uzak ve ulaşılması mümkün olmayan bir hayal olarak nitelendirdi. Maliki'nin danışmanlarından Ali Musevi de Barzani'nin sözlerini anayasa çerçevesinin dışına çıkan sözler olduğunu ve bağımsız kürt devleti talebinin illegal bir talep olduğunu vurguladı."

TÜRKİYE'NİN BAKIŞI

İran devlet radyosu bu gelişmelerde ilk bakışta Türkiye yönetiminin Barzani'nin merkezkaç davranışını desteklemesinin dikkat çektiğini öne sürerken, "Ankara yönetimi Bağdat'la Erbil hattında yaşanan anlaşmazlıkların tırmandığı süreçte tarafsız aktör kalmadı ve güvenlik ve stratejik sakıncalarını dahi göz ardı ederek Iraklı Kürtler'i kışkırtmaya başladı" iddiasında bulundu.

Radyo, Ankara yönetiminden bazı yetkililerin doğrudan ve Bağdat'ın bilgisi dışında Kuzey Irak'ı ziyaret etmeleri ve Kuzey Iraklı Kürtler'in Türkiye ziyaretleri ve hatta AKP'nin seçim kampanyaları Mesut Barzani'nin Diyarbakır'ı ziyaret etmesi gibi gelişmelerin Ankara'nın Erbil ve Bağdat ile ilişkileri farklı eksenlerin etrafında döndüğünü ortaya koyduğunu savundu. Yorumda, "Türkiye yönetiminin Kuzey Irak petrolüne göz dikmesi ve bu bölgeden ucuz petrol satın alma gayretleri, Irak'ın milli egemenliğinin açık ihlali olduğu belirtilmelidir" denilirken, şu görüşler aktarıldı:

"Türkiye'nin yanı başında bağımsız bir Kürdistan devleti kurulması Ankara'nın stratejilerine aykırı görünüyor. Fakat görünen o ki Ankara Iraklı Kürtler'in daha bağımsız ama kontrollü hareket etme meselesini Bağdat yönetimine karşı bir koz olarak kullanmaya çalışıyor. Bu durum Bağdat yönetiminin Türkiye'yi net ve sert bir şekilde eleştirmesine ve hoşnutsuzluğuna yol açtığı anlaşılıyor. Mesut Barzani'nin Kuzey Irak'ın bağımsızlığı ile ilgili planı Iraklı Kürt şahsiyetlerin arasında pek taraftar bulmadığı gözleniyor. Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Iraklı Kürtler'in Irak'tan ayrılma yolunda adım atmalarını stratejik hata niteledi ve bağımsız Kürdistan devletinin bir hayale veya imkansız plana benzetti."

DHA(İD)

Politika Güncel Haberler