İpekböcekçiliğine Olumsuz Hava Koşulları Darbesi

HALUK YÜKSEL - İlkbahar aylarında etkili olan dolu ve kırağı gibi olumsuz hava koşullarının, bazı bölgelerde ipekböceğinin beslendiğini dut yapraklarının kalitesini bozması ve kurutması nedeniyle yaş koza rekoltesinde ortalama yüzde 10-15 düşüş bekleniyor.

Türkiye'de, geçen yıl 120 tonu bulan yaş koza üretiminin, bu yıl 100-110 ton dolayında gerçekleşeceği tahmin ediliyor.

Kozabirlik Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü İsmail Aydın, AA muhabirine, ipekböceği tohumlarının nisan ayı başında dağıtıldığı Akdeniz Bölgesi'nde, tırtıllarını beslemelerinin yapıldığını, bu sürecin Ege'de bir hafta sonra başlayacağını, Marmara ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ise ipekböceği yumurtalarının mayıs başında dağıtılacağını söyledi.

İklim koşullarının ilkbahar aylarında çıkan taze dut yapraklarını doğrudan etkilediğini, bunun da tırtılların beslenme süreçlerine yansıdığını vurgulayan Aydın, bu sene dolu ve kırağı yüzünden ipekböceklerinin beslenme sıkıntısının ortaya çıktığını anlattı.

Dut yapraklarını dolu, kırağı vurdu

Yoğunluğu bölgelere göre değişen bu tür sıkıntıların hemen her üretim bölgesinde yaşandığı bilgisini veren Aydın, şöyle konuştu:

"Bu sene Alanya'da sezon başlamadan bir hafta önce görülen dolu, dut yapraklarına bayağı zarar verdi. Birçok üretici normalde 3 kutu besliyorsa bunu 2-2,5'a indirdi. Alanya bölgesinde yüzde 10 civarında bir kayıp var ama Diyarbakır bölgesinde zayiat çok fazla görünüyor. Orada daha sezon başlamadı ama 3'te bir, yaklaşık yüzde 30 civarında bir düşüş bekleniyor. Yani bölgelerde yüzde 10-30 civarında düşüş olacak. Ocak-şubat döneminde havalar çok sıcak gittiği için dut ağaçları erken yaprak çıkardı. Mesela mart ayının sonunda Diyarbakır bölgesinde kar yağdı, ondan hemen sonra kırağı oldu. Kırağıdan dolayı yapraklar taze olduğu için kurudu, soldu."

Aydın, geçen yıl üreticilere 5 bin 200 kutu civarında ipekböceği yumurtası dağıttıklarını, bu sene ise bunun 4 bin 500-5 bin olmasını beklediklerini dile getirdi.

Yaş koza üretim miktarına değinen Aydın, "Türkiye'nin geçen yıl yaş koza üretimi 120 ton civarındaydı. Bu sene tahminimiz; olumsuz hava koşulları yüzünden 110 ton, en kötü ihtimalle 100 tonun altına düşmeyi beklemiyoruz. Yaş koza rekoltesinde yüzde 10-15 düşüş olacak gibi görünüyor" ifadesini kullandı.

"Verilen fiyat, bugün dünya fiyatlarının yaklaşık iki katının üzerinde"

İsmail Aydın, yaş koza destekleme fiyatlarının yüzde 50 arttığına işaret ederek, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının bu sene kilo başına yaş kozaya verilen desteği 20 liradan 30 liraya çıkardığını bildirdi.

Kozabirlik olarak üreticilere ilave 5 lira ödeme yaptıklarını aktaran Aydın, "Birinci sınıf yaş koza, geçen yıl 24,5 liradan alınırken bu sene 35 liradan alınacak. Bir üretici sadece 40 günde 10 bin liraya kadar para kazanabilir" diye konuştu.

Bu yıl, "Kısa sürede para kazanmak ister misin? O zaman sen de ipekböceği besle" sloganını kullandıklarını söyleyen Aydın, üreticilerin ipekböceği tohumlarını alması ile ürünü teslim etmesi arasında sadece 30-40 gün olduğunu belirtti. Bu sürenin, tarımsal üretim için çok kısa olduğunu dikkati çeken Aydın, şunları kaydetti:

"En fazla 30 güne kadar besleme süresi vardır. Bu, iyi beslerseniz 25 güne kadar inebilir. 10 gün de kozasını örme dönemi vardır. 40'ıncı gün bunu teslim edersiniz. Ayrıca birçok tarım ürününde fiyatın ne olacağı belli değil, satacağınızdan da emin değilsiniz. Burada koza düşük kaliteli bile olsa düşük kalite ile birinci sınıf arasında sadece 5 lira fiyat farkı var. Bugün 'ezik' dediğimiz koza 30 liradan, iyisi 35 liradan alınıyor. Burada 'Ürünümü satamayacağım' derdi yok. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, sezon bittiği zaman destekleme parasını 1-1,5 ay için içinde gönderiyor. Verilen fiyat, bugün dünya fiyatlarının yaklaşık iki katının üzerinde."

Aydın, bu sene 20 yıl aradan sonra üreticilere ilk kez deneme amaçlı sonbahar beslemesi (ağustos sonu, eylül başı) yaptırmayı planladıklarını sözlerine ekledi. - Bursa

İsmail Aydın Türkiye Alanya Koza Yerel Haberler