Hazar Denizinin Hukuki Statüsü

Azerbaycan Dışişleri Bakan Yardımcısı Halef Halefov, Hazar denizinin yasal statüsünün belirlenmesi konusunda Astrahan'daki zirvede ülkelerin "yüzde 80-90" uzlaştığını bildirdi.

Halefov, düzenlediği basın toplantısında, Hazar kıyısındaki Rus kenti Astrahan'da dün gerçekleştirilen Hazar Ülkeleri Devlet Başkanları 4. Zirvesi'nde alınan kararlarla ilgili bilgi verdi.

Zirvede nihai statü belgesinin kabul edilmesi yolunda önemli uzlaşı sağlandığını ve hidrometeoroloji alanında işbirliği, olağanüstü hallerde karşılıklı haberleşme ve yardımlaşma ile Hazar'ın biyolojik kaynaklarının korunması ve rasyonel kullanılmasını öngören anlaşmaların imzalandığını belirten Halefov, zirvenin sonuçlarına dair bildirinin ayrıntılarını da paylaştı.

Biyolojik kaynaklar meselesinin her ülke için önemli ve güncel konu olduğunu vurgulayan Helefov, "Bu Zirve'de balıkçılık konusu tam olarak belirlendi. Biyolojik ürünlerin kullanımı kontrol edecek, büyük yetkilere sahip hükümetlerarası komite oluşturuldu. Bu komite kaynakların kullanılmasına, avcılığa müdahale edebilecek, yasak getirebilecek. Nesli tükenmekte olan balıkların korunması için gereken adımları atacak" dedi.

Hazar'ın deprem bölgesi olduğunu hatırlatan ve buranın petrol ve doğalgaz üretiminin yapıldığı büyük alana dönüştüğünü kaydeden Halefov, güvenliğin artırılması için bu yönde bir işbirliği mekanizmasının oluşturulduğunu bildirerek, "Ülkeler, olağanüstü hallerde birbirlerine yardımcı olacaktır" diye konuştu.

Hidrometeoroloji alanının da Hazar'da yapılan ulaşım işlemi için önem arzettiğini ifade eden Halefov, ülkelerin bu konuda da bilgi alışverişinde bulunacaklarını bildirdi.

-"Başka ülkenin askeri gücü bulundurulmayacak"

Liderlerin Hazar'ın hukuki statüsünün belirlenmesi aşamasında önemli bir bildiriye imza attığını ifade eden Halefov, bildiride, ülkelerin bağımsızlık ve toprak bütünlüğüne vurgu yapıldığını ve Hazar'ın sadece barış için kullanılmasının vurgulandığını kaydetti.

Ülkelerin Hazar'da silahlanmaya taraftar olmadığını söyleyen Halefov, "Bildiride, sabit ve dengeli silahlanma konusu yer aldı. Ayrıca Hazar'da beş ülkenin dışında başka bir ülkenin askeri gücü bulundurulmayacak. Bu konu nihai senette de yer alacak" diye konuştu.

"25 deniz mili içerisinde balıkçılık yapabilecek"

Zirvede ülkelerin su alanının da belirlendiğine dikkati çeken Halefov, şunları söyledi:

"Sahilden 15 deniz mili mesafeye kadarki bölgeler her ülkenin kendi arazisi olarak kabul edildi. Bu mesafeye 10 deniz mili de eklenerek (toplam 25 mil) her ülkenin balıkçılık alanı olarak belirtildi. Bu sınırların ortasında kalan deniz ise ortak alan kabul edildi."

-"Nihai senetle ilgili yüzde 80-90 gibi bir uzlaşma sağlandı"

Bildiride Hazar'ın dibinin bölünmesi konusuna da yer verildiğini ifade eden Halefov, şöyle devam etti:

"Bu konuda ortak yaklaşım, Hazar'ın dibinin 'orta çizgi' ilkesiyle devletler arasında bölünmesidir. Azerbaycan, Kazakistan ve Rusya arasında bu konuda anlaşmalar bulunuyor. İran ve Türkmenistan'ın yaklaşımı aynı olsa da bölünmenin yöntemleri konusunda bazı fikir ayrılıkları bulunuyor. Fakat bu da çözüme kavuşacaktır. Nihayet, 18 yıldan sonra temel konular üzerinde ortak uzlaşma sağlandı. Nihai senetle ilgili yüzde 80-90 gibi bir uzlaşma var. İki yıl sonra Kazakistan'da yapılacak toplantıda son anlaşmanın imzalanmasını umuyoruz ve bunun için çalışacağız." - Bakü

Kaynak: AA / Güncel