Hamas, 28. Yılında Zor Bir Dönemden Geçiyor"

ULA ATAULLAH - Filistinli akademisyenler, İslami Direniş Hareketi'nin ( Hamas ) kuruluşunun 28. yılında artan İsrail- Filistin gerginliği, yıllardır devam eden Gazze ablukası ve Ortadoğu'da değişen siyasi dengeler nedeniyle zor bir dönemden geçtiğini belirtiyor.

AA muhabirine konuşan akademisyenler, başta Gazze ablukası ve Fetih hareketiyle yaşadığı problemler olmak üzere pek çok sorunla karşı karşıya kalan Hamas'ın yeni bir siyasi strateji belirlemesi gerektiği değerlendirmesinde bulunuyor.

Gazze'deki El-Ümmet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı, siyasi analist Adnan Ebu Amir, "Bölgedeki gelişmelerle paralel olarak içeride yaşanan çekişmeler, Hamas'ı zor siyasi problemlerle karşı karşıya getiriyor" dedi.

Ebu Amir, Hamas hareketinin siyasi ve ideolojik olarak kendini yeniden gözden geçirebilecek "olgunluk" aşamasına ulaştığını, bu şekilde yolundaki engelleri aşmasının ve bölgedeki gelişmelere ayak uydurmasının mümkün olabileceğini ifade etti.

"Hamas, krizden çıkmak için tüm taraflarla iletişimini sürdürmeli"

Hamas hareketinin karşı karşıya bulunduğu en büyük problemin, İsrail'in 8 yıldır Gazze'ye uyguladığı abluka olduğunu dile getiren Ebu Amir, "Hamas'ın içinde bulunduğu siyasi ve mali krizden çıkmak için bölgesel ve uluslararası alanda daha çok çaba harcaması ve tüm taraflarla iletişimini sürdürmesi gerekiyor" dedi.

Ebu Amir sözlerini şöyle sürdürdü:

"Hamas, Filistin Ulusal Uzlaşı Hükümeti kurulmasına rağmen Gazze Şeridi'ndeki yönetimin dizginlerini elinde bulundurmaya devam ediyor. Bu da Gazze'deki yaklaşık 2 milyon Filistinlinin sıkıntılarına çözüm bulunması konusunda Hamas'ı birinci dereceden sorumlu yapıyor."

Batı Şeria'da yayımlanan El-Eyyam Gazetesi yazarlarından, siyasi analist Talal Avkel, Hamas'ın geçmiş yıllardaki askeri arka planından dolayı büyük bir siyasi ağırlığı olduğunu belirtti.

Hamas'ın başta Gazze ablukasına çözüm bulunması konusunda olmak üzere siyasi performansıyla ilgili pek çok hatasının bulunduğunu kaydeden Avkel, "Kimse Gazze Şeridi'ni boğan bu acımasız ablukanın yıkıcı etkilerini inkar edemez. Ancak Hamas'a düşen yaratıcı çözümler bulmak ve yeni bir merhale oluşturmak olmalı. Bu  merhalede de hareket, mevcut durumu iyi okumalı ve kararları alırken esnek davranmalı" dedi.

Avkel, Hamas'ın geçen tüm bu senelere rağmen particilikten uzak tüm Filistinlileri kucaklayıcı bir anlayış benimseyemediği eleştirisinde bulundu.

"Hamas engelleri aşabilecek yeni bir strateji edinmeli"

Ramallah'taki Birzeit Üniversitesi Siyasi Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Abdussettar Kasım, Filistinli büyük ve en etkili gruplardan Hamas'tan, içeride ve dışarıda etkili olan siyasi fırtınayla başa çıkılması için gerçek anlamda girişimlerde bulunmasının talep edildiğini belirtti.

Hamas hareketinin büyük problemlerle karşı karşıya olduğunu ifade eden Kasım, hareketin Gazze'deki mevcut problemlere gerçek çözümler üretmede, ağırlığı bulunan diğer grupları da ortak edebilme gücüne sahip olduğunu söyledi.

Kasım, Hamas'ın sürekli iç problemler ve başta Fetih hareketiyle yaşadıkları olmak üzere siyasi çekişmelere boğulmuş bir halde kalamayacağını dile getirdi.

"28'inci yıl dönümünü kutlayan Hamas'tan talep edilenin, engelleri aşabilecek yeni bir strateji edinmesi" olduğunu söyleyen Kasım, bu stratejinin iç ve dış desteği alması gerektiğini kaydederek, "Hareketin halihazırda siyasi bir olgunluk aşamasına ulaşması, bölgesel ve uluslararası platformdaki hızlı gelişmelere ayak uydurması, oluşturulan siyasi eksenlerden uzak durup ulusal özgürlük hareketi olarak adım atması gerekiyor" görüşünü dile getirdi.

Gazze'deki İslam Üniversitesi Siyasi Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Velid el-Mudellel de Hamas'ın siyasi ve askeri olarak zengin bir tecrübeye sahip olduğunu belirtti.

Hareketin bu tecrübesini olumlu anlamda artırma gücü bulunduğunu kaydeden Mudellel, "Hamas, silahlı kanadı Kassam Tugayları'nı geliştirmek suretiyle büyük bir askeri başarı elde etti. Hareketi kendi gücünü korumaya ve hatta arttırmaya sevk eden bu başarı, tüm ülkelerle ilişkilerinde açılımcı bir politika izlemesi, ateşkesin sağlamlaştırılması veya Gazze ablukasının kaldırılması gibi askıda bulunan dosyaları çözme girişimleri sayesinde gerçekleşti" değerlendirmesinde bulundu.

Hamas'ın kuruluşu

Hamas Hareketi, başta Şeyh Ahmed Yasin olmak üzere Müslüman Kardeşler Teşkilatı'nın liderleri tarafından 14 Aralık 1987 yılında kuruldu. Askeri gücündeki artıştan sonra örgüt, 1992 yılında İzzeddin el-Kassam Tugayları adıyla, silahlı bir direniş kanadı oluşturdu.

Hamas, 2006 yılında Filistin parlamento seçimlerini oy çoğunluğuyla kazanıp iktidara gelmiş ve İsmail Heniyye başkanlığında hükümeti kurmuştu. Fetih Hareketi bunun ardından siyaset sahnesini Hamas'la paylaşmak zorunda kaldı. Fetih'in tepkisinin yanı sıra ABD, AB ve İsrail seçim sonuçlarını tanımadı.

İsrail, Hamas'ın 2006 yılındaki seçimlerden başarıyla çıkmasının ardından, Gazze'ye abluka uygulamaya başlamış, gıda ve inşaat malzemeleri girişine kısıtlama getirmişti. İsrail'in, Gazze'ye yönelik ablukası uluslararası tepkilere rağmen 9 yıldır aralıksız devam ediyor.

Uzun yıllar süren anlaşmazlığın ardından Hamas ve Fetih arasında da 23 Nisan 2014'te milli mutabakata varılmış ve bu çerçevede 2 Haziran'da Rami el-Hamdallah başkanlığında "Uzlaşı Hükümeti" kurulmuştu.

Uzlaşı Hükümeti Haziran 2014'te oluşturulmasına rağmen hareketler arasındaki siyasi ihtilafların devam etmesi nedeniyle Gazze Şeridi'ndeki görevler teslim edilmedi. Hükümet, görevi teslim almamasına gerekçe olarak Hamas'ın Gazze'de gölge hükümet oluşturmasını gösterirken, Hamas ise bu iddiayı reddediyor.

Fetih ve Hamas hareketleri arasında bir süredir Refah Sınır Kapısı'nın kapalı olması nedeniyle anlaşmazlık yaşanıyor. Fetih hareketi, Mısır'ın açıklamaları doğrultusunda Hamas'tan kapının idaresini tamamen Ulusal Uzlaşı Hükümeti'ne bırakması çağrısında bulunurken, Hamas, Mısır'ın kapıyı hiçbir şart koşmaksızın sürekli açık tutması gerektiğini savunuyor.

Avrupa Birliği Filistin İsrail Hamas Politika Güncel Haberler