Gaziantep Ekonomi İstişare Forumu (2)

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, "Dünya ekonomisinde belki en kötü dönem geride kaldı ve yavaş yavaş toparlanıyor ama bu toparlanma hızlı değil. Ülkeden ülkeye çok farklılıklar gösteriyor" dedi.

Babacan, "Gaziantep Ekonomi İstişare Forumu"nun ardından Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adil Konukoğlu moderatörlüğünde Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile katılımcıların sorularını yanıtladı.

Dünya ekonomisindeki gelişmelerle ilgili değerlendirmelerde bulunan Babacan, dünya ekonomisinin enteresan dönemlerden geçtiğini belirterek 2008-2009 krizinin henüz geçmediğini söyledi.

Dünya ekonomisinde en kötü dönemin geride kaldığını ifade eden Babacan, "Yavaş yavaş toparlanıyor ama bu toparlanma hızlı değil. Ülkeden ülkeye çok farklılıklar gösteriyor. Kırılganlıklar da maalesef var. Yani toparlanıyor dediğiniz ekonomi bir anda tersine dönebiliyor. Dolayısıyla halen normalleşmemiş bir dünya ekonomisinden bahsediyoruz" diye konuştu.

Gelişmiş ülkelerle ABD ve İngiltere'nin daha güçlü toparlanan ekonomiler olarak dikkati çektiğini belirten Babacan, ABD'de bu toparlanmanın iş gücü piyasalarına pek fazla yansımadığını, toparlanmadan umutlanan insanların nüfusun sadece yüzde 1'ini oluşturduğunu kaydetti.

Önümüzdeki dönemde gelişmiş ekonomiler açısından tablonun karışık olmaya devam edeceğini dile getiren Babacan, şöyle konuştu:

"Avrupa'da ve Japonya'da ise toparlanma halen yok. O yüzden her iki tarafta da merkez bankaları sürekli para basarak toparlanmaya çalışıyor ama yapısal reformlar olmadığı için büyüme ve güven olmuyor. Güven olmayınca halk para harcamaktan çekiniyor, sanayici yatırım yapmak istemiyor, bankalar kredi vermekten çekiniyor. Yüzlerce Yen basılıp piyasaya sürülmesine rağmen bu üretime, sanayiye yansımıyor. Hatta faizler de düşüyor ama bir türlü büyüme olmuyor. O yüzden güven ve istikrar çok önemli. O yüzden önümüzdeki dönemde dünya ekonomisinde farklı farklı gelişmeler bizi bekliyor."

Babacan, işadamlarına da "İş yaptığınız ülkeleri çeşitlendirin" tavsiyesinde bulundu.

-Kurdaki hareketlilik

Kurdaki hareketlere ilişkin soruya da yanıt veren Babacan, kurun Türkiye'de olduğu gibi Asya, Güney Amerika ve Almanya'da bile tartışıldığını bildirdi.

ABD Merkez Bankası'nın ekonomideki iyileşmeyle beraber faizleri artıracağı bir döneme girdiğini gördüklerini anlatan Babacan, "Henüz ne zaman ne kadar olacağını bilmiyoruz ama faizleri bir miktar artıracağını gözlemliyoruz" dedi.

Türkiye'nin açık ekonomiye sahip olduğuna dikkati çeken Babacan, "Türkiye'de bu kadar açık bir ülke olması nedeniyle bu gelişmelerden etkilenmemesi beklenemez. Biz burada neye dikkat ediyoruz, bu dalgalanmalar kalıcı bir hasara neden olmasın, kriz diye tabir edeceğimiz safhaya gelmemesi. Bu da önemli ölçüde istediğimiz gibi gerçekleşiyor. Yani bu dalgalanmaların temel nedeni büyük ölçüde dışarıdaki olaylar. Bir süre bu hareketliliği yaşamak durumundayız. Dünya sakinleşince biz de sakinleşeceğiz. Bu süreçte de doğru politikaları uygulamaya devam edeceğiz" şeklinde konuştu.

Karekodlu çek dönemi

Babacan, başka bir soru üzerine çeklerin karşılıksız çıkma oranının bugün itibarıyla yüzde 4 civarında olduğunu, karşılıksız çek oranıyla ödenemeyen kredi oranları arasında dönemsel olarak benzer seyir izlendiğini anlattı.

Yeni bir uygulamaya geçmek üzere olduklarını belirten Babacan, şöyle devam etti:

"Bankalar Birliği ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği  gibi bazı kurumlarla ortaklaşa karekodlu çek dönemine geçiyoruz. Eğer istenirse karekodlu çek açılacak. Bu çekin üzerindeki karekodu telefonlarınıza okuttuğunuzda internet üzerinden çeki yazan firma ve kişi hakkında özet bir bilgi alacaksınız. Bu bilgiler arasında çeki yazan kişinin son 3 ay içerisinde yazdığı çeklerin yüzde kaçını ödemiş veya ödememiş gibi bilgiler yer alacak. Daha fazla bilgi özele gireceği için bununla yetindik. Ama daha fazla bilgi müşterinin yazılı mutabakatıyla zaten öğrenilebiliyor. Bu sistemle daha hızlı şekilde bilgi sahibi olunacak."

Karekodlu çek kullanımının tercihe bağlı olarak kullanılacağını anlatan Babacan, işlemleri kolaylaştıracağı için bunun çok sayıda kişi tarafından tercih edilebileceğini söyledi.

Suriyelilerin iş hayatına katılımı

Babacan, bir başka soruya yanıt verirken, bir çok kentte Suriyelilerin çalışma hayatında yer almaya başladığını ifade ederek, bu kişilerin daha resmi bir formatta çalıştırılması için uğraş verdiklerini belirtti.

Meclis açıldıktan sonra bununla ilgili düzenleme yapılmasının beklendiğini anlatan Babacan, konunun çok hassas olduğunu, Türkiye'deki işsizlik oranları da dikkate alınarak sıkıntıyı giderecek bir düzenlemenin hayata geçirilebileceğini kaydetti.

Düşük faizin formülü

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise kredi oranlarıyla ilgili soruya şöyle yanıt verdi:

"2002 yılında enflasyon yüzde 30'larda ve Türkiye de yüzde 25-30 seviyelerinde reel faiz yüküyle karşı karşıyaydı. Oradaki temel kriz, ülkedeki kriz. Kamuda ciddi bir sürdürülebilirlik sorunu var. Hazine o dönemde yüzde 60 civarında faizle borçlanmaya razıydı. Ona rağmen yabancıların, parasını getirip Türk Lirası cinsinden bono ve tahvil alımında  tereddütleri vardı. Bugüne gelince Ortadoğu'da büyük bir kaos var, Avrupa'da uzun süredir devam eden durgunluk ve borç krizi var. Rusya'da da aynı şekilde ciddi bir sorun var. Yani etrafımızda ateş çemberi var ve bizim dışımızda çok ciddi sorunlar yaşanıyor. Tüm bunlara rağmen reel faiz inanın yüzde 0 ila 2-3 arasında değişir. Enflasyon beklentisi ortada, yüzde 8'in biraz altında. Hazine 10 yıllık TL cinsinden borçlanabiliyor. Özellikle siyasi ve sürdürülebilir istikrar oldukça hızlı bir şekilde borçlanan hane halkına daha düşük faizlerle yansıyacak."

(sürecek)

Mehmet Şimşek Ali Babacan Gaziantep Türkiye Politika Güncel Haberler