"İran İle Türkiye Arasında Doğalgaz Fiyatı Anlaşmazlığı Var"

TBMM Genel Kurulu- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Yıldız:

"Yıl sonuna kadar da İran ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasındaki doğalgaz fiyatıyla alakalı anlaşmazlık inşallah bir noktaya bağlanacaktır"

"Biz doğalgazın elektrik üretiminde kısmen ama konutlarda ve sanayide tamamen kullanılmasından yanayız. Çünkü çevre faktörü ve hava kirliliği açısından doğalgazın konutlarda kullanılmış olması Türkiye'nin daha çevreci projeler üretebilecek bir enerji sektörü oluşturmasına sebep oluyor"

"2015 yılının Mart ayında inşallah TANAP'daki temel atmayı burada sağlayacağız. 20 Eylül'de de bizim Güney Kafkasya Boru Hattı dediğimiz TANAP'ı besleyen boru hattının temeli atılacak Bakü'de"

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, "Yıl sonuna kadar da İran ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasındaki doğalgaz fiyatıyla alakalı anlaşmazlık inşallah bir noktaya bağlanacaktır" dedi.

Yıldız, TBMM Genel Kurulu'nda Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Sistemine (TANAP) İlişkin Hükümetlerarası anlaşmanın Eki Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve The Trans Anatolian Gas Pipeline Company B.V. Arasında Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Sistemi Hakkında Ev Sahibi Hükümet Anlaşmasına İlişkin Değişikliğin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısının görüşmeleri sırasında TANAP hakkında bilgi verdi.

Enerji projelerinde işbirliğinin önemine işaret eden Yıldız, Türkiye'nin Rusya Federasyonu, Azerbaycan, İran ve mümkün olabildiği kadar Türkmenistan ile Irak ile bu tür projeleri geliştireceğini söyledi. Suriye rejiminin yarattığı hadiseler dışında Mısır'dan gelen doğalgaz boru hattının Suriye üzerinden Türkiye'ye bağlanması projesinin de bu çalışmalar arasında olduğunu belirten Yıldız, "Tabii ki bu projelerden yararlanacak olan o ülkenin halkıdır. O yüzden bir barışın gerekçesi olarak doğalgaz ve petrol projelerini geliştirmeye gayret ediyoruz. TANAP bunlardan bir tanesi" diye konuştu.

Türkiye'nin doğalgaz için, özel şirketler ve kamu şirketleri aracılığıyla, Mavi Akım'dan 16 milyar metreküplük, Batı hattı denilen Trakya üzerinden ise 14 milyar metreküplük kontratı bulunduğunu hatırlatan Yıldız, şöyle devam etti:

"İran ile 10 milyar metreküp, Azerbaycan ile 6.6 milyar metreküp, bunlar boru hatları ile yapılanlar, bir de Cezair ve Nijerya'dan gelen sıvılaştırılmış enerji dediğimiz doğalgaz var. Onunla beraber yaklaşık 50 milyar metreküplük bir kontrata sahip Türkiye. İhtiyacı ne kadar? 46 ila 48 metreküpler civarında. Özellikle biz doğalgazın elektrik üretiminde kısmen ama konutlarda ve sanayide tamamen kullanılmasından yanayız. Çünkü çevre faktörü ve hava kirliliği açısından doğalgazın konutlarda kullanılmış olması Türkiye'nin daha çevreci projeler üretebilecek bir enerji sektörü oluşturmasına sebep oluyor."

TANAP'ın özellikle Hazar bölgesinde bulunan 468 kilometrekarelik bir ruhsat alanında Şahdeniz-2 denilen projeden üretilecek gaz ile ilgili Azerbaycan'dan başlayan ve İsviçre'ye varıncaya kadar devam eden boru hatlarıyla birlikte gerçekleştirilecek bir proje olduğunu belirterek, projenin toplam tutarının 45 milyar dolar olduğunu ifade etti.

"Bu her birimizin iftihar edeceği projedir"

Yıldız, TANAP ile Türkiye'nin Şahdeniz'de 468 kilometrekarelik alandaki bütün projelere ortak olduğunu, yüzde 9'luk hissesini yüzde 19'a çıkardığını aktararak, "Bu her birimizin iftihar edeceği projedir" dedi.

Türkiye'nin en önemli ithal kaynaklarından biri olan enerji girdilerini azaltmak için kendi sınırları içinde ya da dışında bu projeleri gerçekleştirdiğini anlatan Yıldız, şunları kaydetti:

"Bizim şu anda yurtiçinde kuyulardan yaklaşık 50 bin varil petrol elde ediyoruz, hemen hemen bu rakama yakın bir rakamı da yurtdışından elde ediyoruz. Ama sonuçta petrol bizim petrolümüz. O yüzden siyasi sınırlarımız sabit kalmak kaydıyla ekonomik sınırlarımızı genişleterek petrol ve doğalgaz aramacılığıyla alakalı kendi hissemize düşen oranı artırmak istiyoruz. Türkiye'nin 750, 800 bin variller civarında günlük kullanımı var. Biz bunun en az yarısını 2023 yılına kadar mutlaka yurtiçi veya yurtdışı kendi kaynaklarımızdan elde etmek zorundayız ki dışa bağımlılığımız azalsın"

2018 yılının sonunda projenin tamamlanmasının hedeflendiğini ifade eden Yıldız, ancak zincirin halkalarının eksik kalmamasının önemli olduğunu, bu nedenle projenin tüm ayaklarındaki yatırımların aynı şekilde ilerlemesi gerektiğini vurguladı. Yıldız, "Bu projenin Türkiye ayağında başarıya ulaşması için 2015 yılının Mart ayında inşallah TANAP'daki temel atmayı burada sağlayacağız. 20 Eylül'de de bizim Güney Kafkasya Boru Hattı dediğimiz TANAP'ı besleyen boru hattının temeli atılacak, Bakü'de" diye konuştu.

TANAP'ta kullanılacak boruların büyük kısmının Türkiye'den sağlanmasını istediklerini de belirten Yıldız, buna ilişkin çalışmaların da sürdüğünü anlattı. Yıldız, "Mühendislik çalışmaları başladı, güzergah çalışmaları bitti, kamulaştırmalarla alakalı bin 800 kilometre kamulaştırma 5 ayrı noktadan devam ediyor. 19 ilimizden geçecek, 5 bine yakın kişi çalıştıracağız, tamamen finansmanı ulaslararası firmalar tarafından yapılacak bir projeden bahsediyoruz. Türkiye kendi öz kaynaklarından, Hazine'den, Maliye'den 1 dolar harcanmayacak" değerlendirmesinde bulundu.

"Türkiye'nin aldığı en pahalı doğalgaz İran'dan aldığı doğalgazdır"

Muhalefet partisi milletvekillerinin konuşmaları sırasında Azerbaycan doğalgazının Türkiye'nin aldığı ön pahalı doğalgaz olduğunu söylediklerini aktaran Yıldız, şöyle devam etti:

"Azerbaycan doğalgazı Türkiye'nin aldığı en pahalı doğalgaz değildir. Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin aldığı en pahalı doğalgaz İran'dan aldığı doğalgazdır. ve bununla alakalı itirazlarını ortaya koymuştur. İranlı meslektaşlarımızla yaptığımız toplantılarda sonuç alacak ve direkt doğalgaz fiyatını indirecek bir noktaya gelinememiştir. O yüzden uluslararası tahkim kuralları işletilmiştir. Konu son derece açıktık."

Uluslararası piyasalarda ticari sır olarak saklanan fiyatların bazı basın yayın organlarında ilan edildiğini belirten Yıldız, "Bizlerin telaffuz etmesi uluslararası anlaşmalara aykırıdır. Bu gizemli oluşu, gizli olduğu ile alakalı bir konu değildir. Uluslararası bir nezakettir. İran tahkimi nihayetlenmek üzeredir. Son nihai toplantı bu ay içinde yapılacaktır. Yıl sonuna kadar da İran ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasındaki doğalgaz fiyatıyla alakalı anlaşmazlık inşallah bir noktaya bağlanacaktır" dedi.

Gelecek ay yerli kaynakla ilgili finansman modeline ilişkin bir projeyi açıklamayı planladıklarını, projelerin süreceğini belirten Taner, TANAP'a katkıda bulunan ve destek veren milletvekillerine teşekkür etti.

Yıldız'ın açıklamalarının ardından soru cevap bölümüne geçildi. Meclis Başkanvekili Ayşe Nur Bahçekapılı'nın HDP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan'ın sorusunun yanıtlamak üzere söz verdiği Bakan Yıldız, bir süre telefonla görüştükten sonra konuşmasına başladı. Yıldız, Başbakan Ahmet Davutoğlu ile önemli bir görüşme yaptığını ifade ederek, beklettiği için milletvekillerinden özür diledi. - TBMM

Kaynak: AA / Politika