Davutoğlu, Gündemdeki Soruları Yanıtladı

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, cumhurbaşkanlığı seçiminin adaylarından Ekmeleddin İhsanoğlu'nun Türkiye'nin Ortadoğu'daki meselelerde taraf olmaması gerektiği yönündeki sözlerine ilişkin, "Yani bu açıdan, hele hele eski bir İİT Genel Sekreteri için, yani kuruluş gerekçesi Kudüs olan bir teşkilatta genel sekreterlik yapmış birisi için bu şanssız bir açıklama olmuştur" dedi.

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Skytürk 360 kanalında katıldığı bir programda gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Davutoğlu, Filistin'deki gelişmeler hakkında, Filistin'de yaşananların bölgesel istikrarın sarsıldığı dönemlerde İsrail'in ne kadar kontrolsüz tepkiler verebileceğini açık bir şekilde ortaya koyduğunu söyledi. Birçok Arap ülkesinin kendi iç devinimlerinin yaşandığı bir dönemde Filistin davasının sahipsiz kalmaması gerektiğini vurgulayan Davutoğlu, Türkiye'nin her zaman Filistin davasına sahip çıktığını söyledi.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile yaptığı görüşmede Filistin konusunu da ele aldıklarını belirten Davutoğlu, dün de İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Genel Sekreteri İyad Medeni ile görüştüklerini ve perşembe günü Filistin özel oturumlu bir İİT İcra Komitesi toplantısı yapılacağını açıkladı.

Davutoğlu, "Her platformda biz Filistin meselesinin herhangi bir şekilde diğer çevre ülkelerdeki bu kriz sebebiyle gündem dışında tutulmasını ya da Filistin halkının baskı altına alınmasını engellemek için büyük bir çaba sarf ediyoruz" dedi. Davutoğlu, yaşananların Filistin halkının temel haklarının göz ardı edilmesinden kaynaklanan ciddi bir toplumsal patlama hali, bir anlamda da İsrail'in fırsatçılığı olduğunu dile getirdi.

Gelişmelerin Filistinlilerin çektikleri ıstırabı bir kere daha ortaya koyduğuna işaret eden Davutoğlu, Filistin halkının bunların üstesinde gelmesi için Türkiye'nin her zaman Filistin halkının yanında olduğunu ve olmaya devam edeceğini ifade etti.

Davutoğlu, cumhurbaşkanı adaylarından Ekmeleddin İhsanoğlu'nun Filistin ile ilgili değerlendirmesi hakkındaki görüşünün sorulması üzerine söz konusu değerlendirmenin birçok açıdan çok şanssız olduğunu söyledi.

"Bir kere iç politika da dış politika da aslında siyasetin kendisi tavır ve taraf olmakla ilgili bir tutumdur" diyen Davutoğlu, şöyle devam etti:

"Tarih akarken, haklı haksız, zalim mazlum varken 'ben tarafsız kalacağım' demek aslında nötr olmak demek değildir; zalimin yanında durmak demektir. Yani sıfır bir nötr sayı olmadığı gibi siyasette de karar almanız, tavır göstermeniz gereken yerde tavır göstermediğiniz zaman aslında bu tavırsızlıktan nimetlenen veya çıkarı olan kesimlerin yanında yer alıyorsunuz demektir."

'Tarafsız olacağım' diyorsanız o işgalin yanında yer alıyorsunuz -

Davutoğlu, "Hamas ile El Fetih arasındaki ilişkileri düzeltmek için her ikisi ile ilişkilerimizin iyi olması lazım" şeklinde bir değerlendirmenin kabul edilebilir olacağına işaret ederek, Türkiye ve AK Parti hükümetinin yıllardır bunun çabası içinde olduğunu vurguladı. Türkiye'nin Filistin'de ulusal birlik hükümetinin kurulmasını sağlayan taraflardan biri olduğuna değinen Davutoğlu, şunları söyledi:

"Ama işgal altında İslam'ın, bizim de tarihi mirasımız itibariyle izzetinin söz konusu olduğu bir coğrafyada, bir toprakta işgal varsa siz de burada 'tarafsız olacağım' diyorsanız o işgalin yanında yer alıyorsunuz. Yani bu açıdan, hele hele eski bir İİT Genel Sekreteri için, yani kuruluş gerekçesi Kudüs olan bir teşkilatta genel sekreterlik yapmış birisi için bu şanssız bir açıklama olmuştur. Filistin konusu söz konusu olduğunda biz hiçbir zaman tarafsız olamayız. Hiçbir zaman gelişmelere bigane kalamayız. Bu mesele her şeyden önce bizim meselemizdir. Bunu söylediğimiz için bir çok kereler Meclis'te de muhalefet tarafından eleştirildik, uluslararası toplumda da üzerimize saldırılar geldi ama ne yapılırsa yapılsın Türkiye'nin cumhurbaşkanı Türkiye'nin siyasetçisi Filistin meselesine bigane kalamaz ve Filistin davası söz konusu olduğunda tarafımız bellidir. Kim ne derse desin o Filistin halkının yanında durmaktır. İşgal altındaki Kudüs'ün kurtarılmasıdır. Bu konuda da bizim çok açık ve net tutumumuz vardır. Bundan sonra da böyle olacaktır."

Davutoğlu, Filistinli liderlerden Halit Meşal'le yaptığı telefon görüşmesiyle ilgili bir soruya, Türkiye'nin onlardan talebinin Filistinlilerin birliği ve beraberliği, Filistin davasının bu birlik ve beraberlik içinde sağlam bir şekilde korunması olduğu yanıtını verdi. Davutoğlu şunları kaydetti:

"Onların bizden talebi, her zaman olduğu gibi zaten Türkiye'nin onlara verdiği desteğin farkındalar, bundan eminler; uluslararası toplumda sesimizi yükseltmemiz. Bu konuda temaslarda Filistin'in kaygılarını anlatmamız ki bunu yapıyoruz, her zaman yaptık, bundan sonra da yapmaya devam edeceğiz. Mübarek ramazan günü eğer Gazze ve Filistin toprakları bombalanıyorsa bizim buna kayıtsız kalmamız söz konusu olamaz. Bu çerçevede de taleplerinin yerine gelmesi için elimizden gelen çabayı gösteriyoruz."

"Irak halkı çok acı çekti" -

Irak konusuna değinen ve Irak'ın hem insan hem de doğal kaynağının çok kuvvetli olduğunu belirten Davutoğlu, tarihten bu yana köklü bir medeniyet olan Irak'ın insan kaynağının Ortadoğu'nun tüm unsurlarını içinde barındıran küçük bir mikrokozmos olduğunu kaydetti.

Dünyanın en önemli enerji rezervlerine sahip bu ülkenin çok iyi sıçramalar yapması gerektiğine işaret eden Davutoğlu, Türkiye'nin 12 yılda aldığı mesafenin Irak'ta iyi bir yönetişimle 3 veya 4 yılda alınabileceğini ancak bunun neden olmadığının sorgulanması gerektiğini söyledi.

Davutoğlu, özellikle Amerikan işgali sonrasında Iraklıların da çok tanımadığı bir konseptin ortaya çıktığını belirterek, "En azından Iraklıların daha az tanıdığı bir konsept. Tarihte bir çatışma alanı var ama mezhep ve etnik kimlikler ulusal kimliğin önüne geçti. Iraklı kimliği yerine öylesine bir süreç yaşandı ki son 10 yılda, mezhep kimliklerine dayalı bir siyasal yapı oluşmaya başladı. Bunun tehlikelerini görüyoruz" diye konuştu.

Irak'ta Amerikan işgali sonrasında Iraklı kimliğinin önüne bu yapıların geçtiğinin söyleyen Davutoğlu, Irak'ta birçok aşiretin hem Şii hem Sünni yapılar barındırdığına dikkati çekti. Bakan Davutoğlu, şöyle devam etti:

"Öyle liderlikler göstermek gerekiyor ki bunun üzerine insanların beklentileri çıkarılmalı, sağlam bir meşruiyet olmalı. Şiilerin Şiilere, Sünnilerin Sünnilere, Kürtlerin Kürtlere oy verdiği bir tabloda bunu üretmek çok zor. Maalesef Maliki'nin tüm dostça tavsiyelerimize rağmen başbakan olarak yürüttüğü politikalarda hep bu doz ağırlık kazandı. Devlet kurumlarında bir mezhep, orduda bir mezhep varlık kazandı. O zaman o ordu başka bir mezhebin kenti olarak gördüğü Musul'u savunmadan 64 bin asker birkaç saat içinde kenti terk edebiliyor. Halbuki ortak vatan bilinci olsaydı vatan topraklarının her biri kutsal, her birini savunmak gerekir düşüncesi hakim olurdu. Tek tek mezhepler, etnisiteler kendi güvenliklerini düşünmeye, kendi ekonomik çıkarlarını düşünmeye başladılar. Yanlışlık burada. Yeni Irak inşa edilebilseydi... Irak halkı çok acı çekti."

Irak'ta siyasi ve toplumsal barışın sağlanması için yaptıkları çalışmalardan bahseden Davutoğlu, "Irak'ı bir arada tutacak şey Iraklı kimliğidir. Bunu zayıflatacak siyasi yöntemler içinde olmamak lazım" dedi.

Davutoğlu, Türkiye'nin Almanya'dan sonraki ikinci büyük ihracat alanının Irak olduğunu dile getirerek, Irak'ın her yerinde olan yegane ülkenin Türkiye olduğunu kaydetti.

Davutoğlu, "Biz gerçekten Şii kardeşlerimizi dışlasaydık Basra'da, Musul'da, Erbil'de, yani Şii, Sünni ve Kürt bölgesinde başkonsolosluğu olan yegane ülke Türkiye'dir. Nasıl bir mezhebi bir tutum oluyor bu. Sünnilerin dışlanması radikalizmin önünü açar. Kürt  kardeşlerimizle ilişkilerimizde son zamanlarda olağanüstü gelişmeler oldu. Bugün bize 'Ortadoğu bataklığı' diyenlerin bazıları, 2007'de 'Türk uçakları Erbil'i bombalasınlar' diye manşet atıyordu. O dönemde Erbil'i bombalamak bataklığa girmemekti ve hiç umulmaz; yüzyılın en büyük çatışmalarından biri birçok kişinin beklediği Türk-Kürt  çatışmasını tetiklemeyi teklif edenler bizi şimdi Ortadoğu bataklığına girmekle suçluyorlar. Biz o bataklığı kurutmaya çalışıyoruz" şeklinde konuştu.

Irak'ın şifasının, sahip olduğu enerji kaynakları olduğunu, bu kaynakların dünya piyasasına erken şekilde aktarılması halinde Irak'ın refahının yükseleceğini kaydeden Davutoğlu, enerji kaynaklarının etnik ve mezhep grupları arasında çatışma sebebi olması halinde ise o zaman herkesin korkması gerektiğini söyledi.

Davutoğlu, şunları kaydetti:

"Irak'ın anayasal çerçevesi içeresinde, anayasasından gelen hiçbir hakkı ihlal etmeden Kuzey Irak'taki petrol ve gaz kaynaklarını dünyaya arz etmek istiyoruz. Bunun yolu açıldı. Bu devam edecek. Irak kaynaklarının kullanılmasıyla istikrara kavuşacak. Bu Türkiye'nin geleceği için de önemlidir. Türkiye'nin gelecek planlaması yaparken, çevremizdeki ülkelerde doğal kaynaklar çok zengin, bizde ise enerji açığı cari açığımıza denk neredeyse. Bu makus talihi yenmenin yolu, çevremizdeki doğal kaynakları Türkiye üzerinden uluslararası piyasaya aktarmaktır. Türkiye de aksi taktirde, kardeş ve dost halklar böyle çatışmalar yaşarken, enerjiye muhtaç olduğu için ekonomisindeki kalıcı istikrarı temin edemez. Bu sadece Irak'a yönelik bir politika değil."

- Ankara

Ahmet Davutoğlu Türkiye Kudüs Irak Politika Güncel Haberler